Reklama

PRZEMYSŁ KOSMICZNY

U kresu Horyzontu 2020. Program w Polsce pod względem nakładów na kosmos

Ilustracja: Komisja Europejska/Horyzont 2020 [ec.europa.eu]
Ilustracja: Komisja Europejska/Horyzont 2020 [ec.europa.eu]

Przeszło 14 milionów euro trafiło do polskich podmiotów zajmujących się technologiami kosmicznymi i badaniami kosmosu w kończącym się właśnie siedmioletnim unijnym programie finansowania badań i innowacji Horyzont 2020 (2014-2020) - podano w komunikacie Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych UE. Jak zaznaczono, to spora skala na tle innych państw członkowskich UE. Polska wyprzedziła pod tym względem tak zaawansowane na płaszczyźnie innowacji państwa, jak Szwajcaria, Dania oraz Finlandia.

Kwota 14,18 mln EUR – tyle polskie podmioty pozyskały na technologie kosmiczne i badania kosmosu w dobiegającym swojego kresu siedmioletnim unijnym programie finansowania badań i innowacji Horyzont 2020. Jak podkreślili przedstawiciele Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych UE, to dwukrotnie więcej niż w latach 2007-2013, gdy wartość ta osiągnęła 7,36 mln EUR. "Polska jest na 13. pozycji wśród krajów UE, które pozyskały najwięcej na rozwój w obszarze Przestrzeń kosmiczna. Za nami są Szwajcaria, Finlandia, Dania, Irlandia czy Czechy. Pozyskaliśmy niewiele mniej niż Norwegia (640 tys. euro mniej)" - wskazano w komunikacie KPK Programów Badawczych Unii Europejskiej.

Jak zauważono, wyróżniającą się specjalnością techniczną pod względem środków pozyskanych z Horyzontu 2020 na badania i technologie kosmiczne w Polsce okazała się robotyka. Ponad 1 mln EUR na rozwój tego rodzaju technologii pozyskała firma PIAP Space, która ściśle współpracuje z Przemysłowym Instytutem Automatyki i Pomiarów należącym do Sieci Badawczej Łukasiewicz. Dzięki inwestycjom finansowanym z programu Horyzontu 2020 spółka stworzyła prototyp urządzenia do przechwytywania satelitów. "Rozwinęliśmy prototyp chwytaka do serwisowania satelitów oraz czujniki siły dedykowane do pracy na niskiej orbicie okołoziemskiej. Te unikatowe w skali Europy technologie pozwoliły naszej firmie pozyskać kolejne zlecenia od Europejskiej Agencji Kosmicznej i firm komercyjnych" - wyjaśnia Mateusz Wolski, prezes PIAP Space.

Spółka wypracowała m.in. technologię w ramach Strategicznego Klastra Badawczego Unii Europejskiej „Per Aspera”. "Zaangażowanie w prace klastra zbudowało naszą pozycję na arenie międzynarodowej, co przełożyło się na liczne partnerstwa biznesowe" – dodaje prezes.

Wyższa pozycja Polski w unijnym budżecie na rozwój nauki i innowacji to jednak przede wszystkim wspólna zasługa 38 podmiotów, które wnioskowały pomyślnie o środki w programie Horyzont 2020. Najwięcej pozyskała Polska Agencja Kosmiczna (POLSA) - ponad 6,1 mln EUR, czyli niemal połowę wartości wszystkich grantów dla polskich podmiotów.

Wyniki zrealizowanych otwartych konkursów, których celem było finansowanie rozwoju badań i technologii kosmicznych, zostały podsumowane przez Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych Unii Europejskiej. "Największe kraje europejskie inwestują od dziesięcioleci miliardy euro w rozwój swojej branży kosmicznej. Polska zwiększyła wydatki na rozwój sektora kosmicznego w ostatnich latach" – komentuje Piotr Świerczyński, ekspert KPK Programów Badawczych Unii Europejskiej.

Widać wyraźną mobilizację ze strony sektora prywatnego. Dotacje dostały 24 firmy, czyli trzy razy więcej niż w latach 2007-2013. Jednak największy sukces zawdzięczamy Polskiej Agencji Kosmicznej, która jest jedną z 20 europejskich organizacji z największym dofinansowaniem.

Piotr Świerczyński, ekspert Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych Unii Europejskiej

Świerczyński zwraca uwagę, że polskie organizacje biorą na siebie coraz większą odpowiedzialność i wychodzą z inicjatywą. "Zainicjowaliśmy i poprowadziliśmy 5 własnych projektów z udziałem partnerów zagranicznych. Odgrywamy większą rolę w konsorcjach międzynarodowych" – mówi ekspert KPK Programów Badawczych Unii Europejskiej.

Polska Agencja Kosmiczna, która pozyskała niemal połowę dofinansowania przypadającego naszym podmiotom w ramach programu Horyzont 2020 na rozwój technologii kosmicznych, uczyniła to na rzecz rozwoju systemu obserwacji i śledzenia obiektów w przestrzeni kosmicznej, bezpiecznej rządowej komunikacji satelitarnej oraz robotyki kosmicznej.

Udział administracji publicznej w programach ramowych UE jest kluczowy, bo otwiera drzwi polskim firmom i instytucjom nauki do projektów realizowanych na poziomie administracji międzynarodowej. Wszystkie projekty, które prowadzimy, realizujemy wspólnie z Europejską Agencją Kosmiczną, Agencją Europejskiego GNSS oraz innymi narodowymi agencjami kosmicznymi z Europy.

Michał Szaniawski, prezes Polskiej Agencji Kosmicznej

W ramach systemu obserwacji i śledzenia obiektów w przestrzeni kosmicznej PAK buduje sieci z istniejących teleskopów i rozbudowuje infrastrukturę dla Narodowego Centrum Operacyjnego, które jest elementem Krajowego Systemu Świadomości Sytuacyjnej w Przestrzeni Kosmicznej. Centrum zajmuje się identyfikowaniem i monitorowaniem obiektów poruszających się na orbicie okołoziemskiej.

Program bezpiecznej komunikacji satelitarnej jest programem nowym. Jako przedstawiciele krajowej administracji przystąpiliśmy do niego na tak wczesnym etapie rozwoju, że możemy zadbać o należyty udział polskich podmiotów w tym ważnym obszarze zarządzania sektorem kosmicznym. Natomiast w programie robotyki kosmicznej, m.in. dzięki udziałowi Polskiej Agencji Kosmicznej w grancie systemowym, możliwe było włączenie polskich podmiotów do najważniejszych projektów badawczo-rozwojowych w tym obszarze.

Michał Szaniawski, prezes Polskiej Agencji Kosmicznej

Zdaniem Piotra Świerczyńskiego z KPK Programów Badawczych UE, stopień alokacji środków z Horyzontu 2020 świadczy o sukcesie Polski w tym obszarze. Jego zdaniem, zadecydowały o tym dwa główne czynniki. "Po pierwsze od wielu lat realizujemy projekty dla Europejskiej Agencji Kosmicznej, więc polskie przedsiębiorstwa i instytucje naukowe wzmocniły swój potencjał i kompetencje, dzięki temu mamy dostęp do międzynarodowych konsorcjów" - zapewnia. Jako drugi czynnik wskazuje działalność Polskiej Agencji Kosmicznej. "Jest partnerem analogicznych agencji zagranicznych, a tym samym otworzyła nam drzwi do projektów systemowych realizowanych z ramienia agencji rządowych" – uzasadnia.

W kontekście zbliżającego się szybko nowego okresu programowania unijnego budżetu, branża myśli już o kolejnych okazjach do pozyskiwania dofinansowania. Nie określono przy tym jeszcze dokładnych kwot, które Komisja Europejska przeznaczy na konkursy na rozwój technologii kosmicznych w nowej perspektywie finansowej. Trwają tutaj obecnie negocjacje budżetowe.

Komisja Europejska chciałaby w programie Horyzont Europa przeznaczyć na badania naukowe i technologie ok. 90 mld EUR. W programie Horyzont 2020 na projekty wyłonione w konkursach w obszarze Przestrzeń kosmiczna przeznaczono 950 mln euro, czyli ponad 230 mln euro więcej niż w 7. Programie Ramowym (713,29 mln euro), który był jego prekursorem.

Z programów ramowych mogą skorzystać wszystkie podmioty, które realizują prace badawcze i innowacyjne. A zatem w konkursach mogą wziąć udział: uczelnie, instytuty badawcze i naukowe, małe i średnie przedsiębiorstwa, duże firmy, instytucje otoczenia nauki czy biznesu, jak również przedstawiciele administracji publicznej.

Dostępne są także konkursy dla indywidualnych naukowców na realizację przełomowych projektów badawczych, a także stypendia umożliwiające im pobyty zagraniczne. Jedną z głównych zasad programu jest konieczność zbudowania lub udziału w międzynarodowym konsorcjum projektowym, w skład którego powinny wejść minimum trzy podmioty. Jedynie firmy z sektora MŚP mogą samodzielnie starać się o granty w programach ramowych.

Źródło: Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE

Reklama

Komentarze

    Reklama