ESA i Airbus umieszczą na orbicie konstelacje satelitów przesyłowych

EDRS-A, pierwszy z satelitów przekaźnikowych w programie SpaceDataHighway ma zostać wyniesiony na orbitę geostacjonarną w dniu 28 stycznia 2016 roku. System SpaceDataHighway ma za zadanie zapewnić szybszą transmisję danych w kosmosie – nawet do 1,8 gigabita na sekundę. Jego powstanie stanowi efekt działania partnerstwa publiczno-prywatnego współtworzonego przez Europejską Agencję Kosmiczną i Airbus Defence and Space. Prace nad wdrożeniem programu kosztowały prawie 500 milionów euro.

W oparciu o satelity przekaźnikowe, takie jak EDRS-A, system SpaceDataHighway  ma uzyskać zdolność wysoce wydajnego transferu danych telekomunikacyjnych (informacji audiowizualnych i danych zebranych przez czujniki) z satelitów obserwacji Ziemi, bezzałogowych statków powietrznych, samolotów rozpoznawczych, a także ze stacji kosmicznej ISS. Zastosowanie technologii laserowej transmisji i ulokowanie satelitów przekaźnikowych na orbicie geostacjonarnej ma zapewnić bezpieczny i sprawny przesył informacji na Ziemię, wielkość danych ma dochodzić 50 terabajtów dziennie, a przesył ma być realizowany w czasie bliskim rzeczywistemu.

Głównym wykonawcą w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego EDRS-SpaceDataHighway pozostaje firma Airbus Defence and Space, która współfinansuje i współtworzy elementy systemu, działając jednocześnie w roli właściciela, producenta i obsługi technicznej systemu, a także podmiotu odpowiedzialnego za jego komercjalizację. W finansowaniu projektu uczestniczy również niemieckie państwowe Centrum Badań Lotniczych i Kosmicznych (DLR), które ma również swój udział w opracowaniu i obsłudze segmentu naziemnego systemu. W konsorcjum zaangażowanych jest trzynaście europejskich państw.

Pierwszy węzeł komunikacyjny systemu SpaceDataHighway, noszący nazwę EDRS-A, będzie umiejscowiony na satelicie Eutelsat 9B, zbudowanym na bazie platformy Eurostar E3000 przez Airbus Defence and Space. Głównym komponentem węzła EDRS jest Terminal Komunikacji Laserowej (Laser Communication Terminal - LCT), wyprodukowany przez Tesat Spacecom, spółkę zależną Airbus Defence and Space. Satelita Eutelsat 9B zostanie wyniesiony na orbitę na rakiecie Proton z kosmodromu Bajkonur i zostanie zlokalizowany nad Europą na współrzędnych odpowiadających 9° długości geograficznej wschodniej.

Wskazana pozycja orbitalna umożliwi satelicie EDRS-A nawiązanie komunikacji laserowej z satelitami obserwacyjnymi oraz bezzałogowymi statkami powietrznymi krążącymi nad Europą, Afryką, Ameryką Łacińską, regionem Bliskiego Wschodu oraz północno-wschodnim wybrzeżem Ameryki Północnej. Drugi satelita systemu SpaceDataHighway, EDRS-C, zostanie wyniesiony na orbitę w 2017 roku. Będzie on pełnił funkcję rezerwową i poszerzy zasięg całego systemu. Airbus Defence and Space i ESA planują zwiększyć przepustowość systemu i zapewnić globalny zasięg do roku 2020 dzięki trzeciemu węzłowi, który zostanie umieszczony nad regionem Azji i Pacyfiku.

Pierwszym odbiorcą usług bazujących na działaniu systemu SpaceDataHighway będzie Komisja Europejska, która korzysta z możliwości czterech satelitów Sentinel-1 i Sentinel-2 na potrzeby europejskiego programu obserwacji Ziemi, Copernicus. Satelity obserwacyjne Sentinel wyposażone są w terminale komunikacji laserowej, które usprawniają transmisję danych wymagających natychmiastowej reakcji oraz dostawy dużych ilości informacji do centrów monitorowania Ziemi. Tego typu rozwiązania mają szczególne znaczenie w kontekście zarządzania kryzysowego i niwelowania skutków katastrof naturalnych, których skuteczność jest bardzo uzależniona od sprawności dostępu do najświeższych danych sytuacyjnych.