KOSMONAUTYKA
Finał piątej misji X-37B. Ustanowiony rekord i plany wysłania kolejnego promu
Miniaturowy wahadłowiec kosmiczny US Air Force, X-37B powrócił z rekordowo długiej misji, wykonywanej na niskiej orbicie okołoziemskiej od 7 września 2017 roku. Ogółem była to już piąta udana wyprawa wojskowego promu, który oficjalnie obsługiwał realizację licznych eksperymentów inżynieryjnych oraz rozmieszczenie lekkich satelitów.
Lądowanie promu X-37B po powrocie z piątej wyprawy kosmicznej nastąpiło przed świtem 27 października na terenie NASA Kennedy Space Center na Florydzie. Statek spędził na niskiej orbicie okołoziemskiej 780 dni, bijąc swój poprzedni rekord o 62 dni. Siły Powietrzne USA poinformowały, że misja Orbital Test Vehicle-5 (OTV-5) oficjalnie zakończyła się o 3:51 nad ranem czasu wschodnioamerykańskiego (EDT), czyli w niedzielę o 8:51 czasu polskiego (CET).
Misja trwała od 7 września 2017 roku, czyli momentu wystrzelenia rakiety nośnej SpaceX Falcon 9 z wahadłowcem X-37B na swoim szczycie. Wśród ładunków i technologii, które wymieniono z nazwy jako obecne na pokładzie misji OTV-5, był system Advanced Structurally Embedded Thermal Spreader, lub ASETS-11, stworzony przez Air Force Research Laboratory w celu przetestowania elektroniki i oscylacyjnego systemu długotrwałego doprowadzania ciepła w środowisku kosmicznym. Oscylacyjne przewodniki cieplne są podobno w stanie przenosić ponad 45 razy więcej ciepła niż miedziane połączenia i stanowią jedną z wielu technologii tego typu testowaną przez Siły Powietrzne USA.
Lądowanie z 27 października było drugim przyziemieniem X-37B w Kennedy Space Center na Florydzie. Pierwszy taki przypadek zwieńczył misję OTV-4, która wylądowała 7 maja 2017 roku, po 718 dniach na orbicie. Pierwsze trzy misje X-37B kończyły swoje loty w bazie sił powietrznych Vandenberg w Kalifornii.
US Air Force jest w posiadaniu co najmniej dwóch autonomicznych statków kosmicznych X-37B. Loty z ich udziałem rozpoczęto w 2010 roku, gromadząc od tamtego czasu 2858 dni "nalotu" orbitalnego. Ostatnie dwie z pięciu dotychczasowych wypraw OTV trwały ponad 700 dni - dla zobrazowania skali warto przypomnieć, że statek został pierwotnie opracowany z myślą o wykonywaniu długoterminowych misji kosmicznych osiągających co najmniej 270 dni nieprzerwanego czasu trwania.
Program działania eksperymentalnego statku kosmicznego X-37B nadzoruje Air Force Rapid Capabilities Office. Przedstawiciele sekcji w wydanym komunikacie oświadczyli, że w trakcie misji OTV-5 statek obsługiwał wykonanie eksperymentów naukowo-badawczych w celu sprawdzenia testowanych technologii przy długotrwałym wystawieniu na działanie warunków kosmicznych. „Po udanym lądowaniu X-37B zakończył swój najdłuższy jak dotąd lot i pomyślnie zrealizował wszystkie cele misji” - stwierdził Randy Walden, dyrektor Biura cytowany przez portal DefenseNews.com. „W tej misji realizowano między innymi eksperymenty opracowane przez Air Force Research Laboratory, a także transport lekkich satelitów” - dodał.
Pierwotny program X-37 był prowadzony przez NASA w latach 1999-2004. W późniejszym okresie pojazd X-37A przejęła Agencja Zaawansowanych Projektów Badawczych w Obszarze Obronności (DARPA), prowadząc na nim serię testów podejścia do pasa i lądowania przez następne dwa lata. W 2006 roku natomiast siły powietrzne zgłosiły się do koncernu Boeing, aby rozpocząć budowanie X-37B. Wkrótce zlecono również stworzenie drugiego egzemplarza, zbudowanego ostatecznie w 2010 roku.
W planach US Air Force jest już szósta misja X-37B, do której ma dojść z bazy Cape Canaveral w drugim kwartale 2020 roku. Start zakontraktowano z konsorcjum United Launch Alliance, które obsłuży wyniesienie promu na rakiecie Atlas V. Centrum Sił Kosmicznych i Systemów Rakietowych Air Force spodziewa się przeprowadzenia odpalenia w okresie od kwietnia do czerwca 2020 roku.