NAUKA I EDUKACJA
Ogłoszono program obchodów setnych urodzin Stanisława Lema
Prezentacje najgłośniejszych adaptacji filmowych prozy Stanisława Lema, wystawy, dyskusje o twórczości, spotkania z tłumaczami jego dzieł - są w programie wrześniowego Festiwalu Bomba Megabitowa w Krakowie, stanowiącego kulminację obchodów setnych urodzin pisarza.
Przy wejściu do stołecznej Hali Koszyki, obok lądownika statku kosmicznego Sojuz-30, którym z orbity wracał Mirosław Hermaszewski, został ogłoszony Program Festiwalu Bomba Megabitowa, głównego wydarzenia obchodów 100-lecia urodzin pisarza, które odbędzie się w dniach 10-14 września w Krakowie. To wspólna inicjatywa Instytutu Lema, Miasta Kraków i Krakowskiego Biura Festiwalowego.
Maciej Kawecki, prezes Instytutu Lema wyjaśnił, że kapsuła powrotna z 1978 r. jest metaforą myśli Lema. „Nauka i technologia pomagają nam dotknąć gwiazd” – powiedział. Hasło obchodów – „Widziałem przyszłość” (I’ve seen the future) – nawiązuje do treści książek pisarza; w zamyśle organizatorów ma oddawać trafność futurologicznych przemyśleń Lema i promować jego twórczość.
Kawecki dodał, że festiwal zostanie zorganizowany w kilku punktach Krakowa, m.in. Centrum Kongresowym ICE Kraków, Kinie pod Baranami i Pałacu Potockich. W jego opinii ten sposób organizacji festiwalu ma sprzyjać łączeniu technologii i kultury. Podkreślił, że w czasie festiwalu po raz pierwszy zostaną wręczone nagrody im. Stanisława Lema. „Nagrodzeni zostaną ci, którzy w swojej działalności stawiają na człowieka. Tak robił Lem w swojej twórczości” – powiedział.
Szymon Kloska, kurator „Roku Lema” z Krakowskiego Biura Festiwalowego wyjaśnił, że program festiwalu składać się będzie z trzech głównych ścieżek: kultura, nauka, technologia. „Już dziś zapraszamy wszystkie istoty ziemskie i pozaziemskie w każdym wieku” – powiedział.
Dodał, że Festiwal Bomba Megabitowa jest skierowany także do tych, którzy nie znają twórczości Stanisława Lema - również najmłodszych. Jednym z wydarzeń będzie więc premiera książek skierowanych do dzieci, które mają przybliżać im twórczość krakowskiego pisarza. Starszych czytelników organizatorzy zapraszają na spotkanie z Wojciechem Orlińskim, autorem popularyzatorskiej książki „Lem w PRL-u”, która ukaże się nakładem Wydawnictwa Literackiego. Po raz pierwszy zaprezentowany zostanie też tom „Filozoficzny Lem”, zbierający kilkanaście tekstów o filozoficznym wymiarze twórczości pisarza.
W programie „Bomby Megabitowej” znajdą się też pokazy adaptacji filmowych prozy Lema.
Zgodnie z zapowiedziami ważną częścią programu będą czytania, w tym słuchowisko na motywach „Powrotu z gwiazd”. Głośna historia donosu Philipa K. Dicka do FBI, który twierdził, że twórczość Lema jest tworzona przez zespół pisarzy zwerbowanych przez sowiecki wywiad, przypomniana zostanie w spektaklu „Lem vs. P.K. Dick”, przygotowanego we współpracy z Teatrem Łaźnia Nowa, z tekstem i w reżyserii Mateusza Pakuły.
Dyskusje o technologiach i ich wpływie na życie odbędą się w ramach czterech bloków tematycznych: „Powrót z gwiazd”, „Człowiek z Marsa”, „Summa technologiae” i „Wizja lokalna”.
W cyklu „Future Talks” zderzone zostaną poglądy przedstawicieli świata kultury i technologii na przyszłości literatury w świecie technologii.
Zdaniem Kloski Lem „przewidział nie tylko świat, w którym żyjemy, ale także ten, w którym przyjdzie nam żyć” - celem organizatorów jest więc zachęcenie do refleksji nad przyszłością, czyli zajęcia się tym, czym pisarz zajmował się całe życie”.
Podczas wieczoru wieńczącego pięciodniowe obchody 100. urodzin Lema wystąpi wrocławski zespół jazzowy EABS, którego muzyka jest inspirowana twórczością pisarza.
Przedłużeniem festiwalu w przestrzeni miejskiej Krakowa ma być wystawa plenerowa najciekawszych okładek do książek Stanisława Lema w wyborze Przemka Dębowskiego zatytułowana „Wizja globalna”, dostępna we wrześniu na Plantach i w galerii Artemis.
Więcej informacji: https://bombamegabitowa.com/.
Stanisław Lem urodził się 12 września 1921 r. we Lwowie. Już w dzieciństwie wykazywał ogromne zainteresowanie literaturą i nauką. Jego rodzina dzięki sfałszowanym dokumentom uniknęła uwięzienia w getcie. Debiutował w 1951 r. Obejmujący około 40 pozycji dorobek Lema w większości poświęcony jest analizie konsekwencji rewolucji naukowo-technicznej.
„Solaris”, „Kongres futurologiczny”, „Opowieści o pilocie Pirxie”, „Dzienniki Gwiazdowe”, „Cyberiada” - weszły do kanonu najsłynniejszych dzieł fantastyki naukowej XX wieku. Lem jest najbardziej popularnym polskim pisarzem poza granicami kraju - łączny nakład jego książek, tłumaczonych na 41 języków, przekroczył 30 mln egzemplarzy. Pod koniec lat 80. Lem zerwał z beletrystyką - odtąd pisał przede wszystkim eseje. Zmarł 27 marca 2006 r. w Krakowie.
W listopadzie 2020 r. Sejm RP ustanowił rok 2021 Rokiem Stanisława Lema. W uchwale podkreślono, że „szczególna wartość twórczości Stanisława Lema wynika przede wszystkim z łączenia gatunku science-fiction z refleksją filozoficzno-naukową, a także podejmowania aktualnej, nacechowanej politycznie oraz stanowiącej komentarz do sytuacji współczesnego społeczeństwa tematyki”.