NAUKA I EDUKACJA
Drugie podejście do przetargu na budowę planetarium w Gdańsku
Po tym, jak w pierwszym postępowaniu nie znaleziono wykonawcy, gdańskie centrum promocji nauki – Hevelianum, rozpisało drugi przetarg na budowę planetarium. Obiekt – pierwszy tego typu w Gdańsku, ma powstać na terenie położonych w ścisłym centrum miasta Fortów.
O rozpisaniu nowego przetargu poinformowała rzecznik prasowa Hevelianum Joanna Bieganowska. Przypomniała, że pierwszy przetarg, w którym poszukiwano wykonawcy planetarium, został ogłoszony we wrześniu ub.r. Postępowanie to nie zostało rozstrzygnięte, bo zgłosił się tylko jeden potencjalny wykonawca – a kwota, której zażądał, prawie dwukrotnie przewyższała wartość projektu szacunkową wówczas na prawie 22 mln zł.
Rzecznik wyjaśniła, że w ogłoszonym właśnie drugim przetargu, z nadzieją na wyłonienie generalnego wykonawcy, "dokonano ponownego oszacowania inwestycji". Poinformowała, że rozstrzygnięcie przetargu planowane jest na czerwiec br.
Zgodnie z planem budynek kryjący planetarium ma zostać wbudowany w istniejący nasyp ziemny, stanowiący niegdyś część systemu gdańskich fortyfikacji zwanego dziś Fortami. Część nasypu zostanie rozebrana, a jego miejsce zajmie obiekt, w którym znajdzie się planetarium. Po zbudowaniu obiekt ten zostanie przykryty od góry warstwą trawiastej darni, która z jednej strony pełnić będzie rolę zielonego dachu – a z drugiej sprawi, że z zewnątrz zachowana zostanie dotychczasowa bryła ziemnego umocnienia.
Przy okazji inwestycji przy jednej ze ścian ziemnego wału odtworzony zostanie odcinek historycznego ceglanego muru – tzw. muru Carnota. Ceglana ściana będzie jednocześnie stanowić front obiektu planetarium.
Na budowę planetarium Hevelianum pozyskało w 2017 r. dofinansowanie w wysokości 15 mln zł z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego z puli środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, mającej służyć "Ochronie dziedzictwa kulturowego i rozwojowi zasobów kultury".
Sercem planetarium będzie sala sferyczna z ekranem projekcyjnym o średnicy 10 metrów. Znajdą się w niej 74 miejsca, w tym również przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Sala sferyczna ma zostać wyposażona w najnowsze technologie multimedialne. Poza projekcjami astronomicznymi, mają się w niej odbywać także pokazy, projekcje multimedialne, koncerty i inne wydarzenia kulturalne i naukowe.
Dodatkowo w obiekcie powstaną sale warsztatowo-edukacyjne oraz przestrzeń wystawiennicza, w której eksponowane będą treści nawiązujące do dorobku gdańskiego astronoma – Jana Heweliusza. Planetarium ma nosić łacińską nazwę "Stellaeburgum" czyli "Gwiezdny Gród". Tak właśnie Heweliusz nazwał swoje obserwatorium, które w XVII w. funkcjonowało na dachach trzech połączonych ze sobą budynków przy ulicy Korzennej w Gdańsku.
Hevelianum działa od listopada 2008 r. i jest jednostką budżetową miasta Gdańska. Położone jest na Grodzisku zwanym też Fortami, na tyłach głównego dworca kolejowego i autobusowego. Na tym, liczącym 27 hektarów pagórkowatym terenie rozlokowanych jest kilkadziesiąt różnego rodzaju murowanych obiektów – schronów, kaponier, składnic amunicji itp., powstałych głównie w XIX wieku i służących niegdyś obronie miasta.
Dawne militarne obiekty w ostatnich latach sukcesywnie remontowano urządzając w nich kolejne wystawy adresowane głównie do dzieci i młodzieży. Dziś w Hevelianum oglądać można m.in. wystawy prezentujące historię samych Fortów, poświęcone fizyce i astronomii, w tym energii oraz ruchowi czy przybliżające najważniejsze informacje i ciekawostki dotyczące siedmiu ziemskich kontynentów.
Centrum dysponuje też mobilnym planetarium składającym się z dmuchanej kopuły mającej średnicę sześciu metrów i mogącym pomieścić około 30 osób.