NAUKA I EDUKACJA
Misja ESA Comet Interceptor z szerszym polskim udziałem
Comet Interceptor to nazwa misji przygotowywanej przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA) we współpracy z Japońską Agencją Eksploracji Aerokosmicznej (JAXA), której celem jest wystrzelenie wieloczęściowej sondy badawczej w stronę komety pierwotnej przelatującej przez Układ Słoneczny. W ostatnim czasie swój wkład w przebieg inicjatywy zapowiedziała polska spółka Creotech Instruments.
Firma Creotech Instruments powiadomiła w drugiej połowie listopada br., że została zaproszona przez szwajcarski Uniwersytet w Bernie do uczestnictwa w misji Comet Interceptor, przygotowywanej pod kierownictwem Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Zadaniem spółki ma być przygotowanie projektu i wykonanie komponentów do jednego z urządzeń badawczych sondy.
Statek kosmiczny misji ESA ma zostać wystrzelony w 2029 roku na odległość około 1,5 mln km od Ziemi. Po okresie oczekiwania na kometę, która dotrze w tym czasie do wnętrza Układu Słonecznego, sonda podzieli się na trzy mniejsze statki kosmiczne, z których każdy będzie posiadał inne instrumenty badawcze. Mniejsze sondy dotrą do warkocza komety i zmierzą: jego skład chemiczny, gęstość, pole magnetyczne i oddziaływanie z wiatrem słonecznym.
Głównym celem misji jest dogłębne poznanie struktury i charakterystyki kometarnej, również pod kątem przygotowania się do potencjalnych przyszłych misji, których zadaniem mogłaby być zmiana trajektorii komety.
Creotech Instruments zakończył niedawno negocjacje prowadzone bezpośrednio z ESA w sprawie warunków kontraktu na opracowanie składników inicjatywy Comet Interceptor. Projekt będzie prowadzony jako misja klasy "F" w ramach programu Cosmic Vision.
Całe przedsięwzięcie zostało podzielone na szereg faz. Pierwsza faza, będąca głównym przedmiotem zakończonych negocjacji, będzie zgodnie z ustaleniami realizowana przez Creotech do czerwca 2022 roku, a jej wartość wynosić ma ponad 700 tys. PLN. Podpisanie umowy na realizację kontraktu zapowiedziano na początek grudnia 2021 roku.
Z satysfakcją przyjęliśmy zaproszenie do uczestnictwa w kluczowej misji badania składu komet. Będziemy odpowiedzialni za zaprojektowanie, a następnie wykonanie podsystemu odczytu i przetwarzania sygnału dla jednego z urządzeń badawczych Comet Interceptor. Rolą urządzenia będzie zbadanie składu chemicznego komety. Nasza część prac wchodzących do I fazy projektu zakończy się do połowy 2022 roku.
Podsystem odczytu i przetwarzania sygnału (RoE - Readout Electronics) projektowany przez Creotech powstanie na potrzeby urządzenia MANIaC (Mass Analyzer for Neutrals and Ions at Comet). Jego zadaniem będzie przeprowadzenie pomiarów z zakresu tzw. spektroskopii masowej, która polega na pomiarze masy jąder atomowych gazów opuszczających kometę.
Pierwszą fazą projektu, w którą zaangażuje się zespół Creotech Instruments będzie zaprojektowanie i wyprodukowanie prototypu podsystemu RoE. Jego dostarczenie zaplanowane jest na mający odbyć się w czerwcu 2022 roku wstępny przegląd projektu urządzenia MANiaC. Wtedy ma nastąpić oficjalne zaakceptowanie misji przez ESA i podpisanie z Creotech kontraktu na dostarczenie modeli kwalifikacyjnych oraz lotnych podsystemu RoE.
Udział Creotech Instruments to nie jedyny polski akcent w ścisłej realizacji projektu Comet Interceptor. Oprócz komercyjnego wkładu, jest to również udział polskich naukowców i inżynierów z takich ośrodków, jak Centrum Badań Kosmicznych PAN (dr hab. Hanna Rothkaehl) oraz Uniwersytet Warszawski (dr hab. Konrad Kossacki).
Źródło: Creotech Instruments