NAUKA I EDUKACJA
Polskie pijawki w badaniach na rzecz przyszłych załogowych misji kosmicznych
Pochodzące z hodowli w Namysłowie pijawki lekarskie ponownie zostały włączone do badań związanych z misjami kosmicznymi, które rozpoczęły się w bazie naukowej Lunares na terenie byłej jednostki wojskowej w Pile.
Według naukowców pijawki można wykorzystywać podczas lotów kosmicznych w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych astronautów.
Baza naukowa Lunares to placówka, której celem jest symulacja warunków, w jakich mogą znaleźć się załogi misji kosmicznych. To jedyne tego rodzaju miejsce w Europie, gdzie z udziałem naukowców z kilku państw prowadzone są badania, których efekty mogą znaleźć zastosowanie m.in. podczas załogowych lotów na Marsa.
W połowie kwietnia rozpoczął się kolejny sezon badań, w których po raz drugi wezmą udział pijawki lekarskie z hodowli w Namysłowie. Podczas poprzedniej edycji, w ramach międzynarodowego programu ICAres-1 (Innovative Concepts Ares), badano między innymi możliwości transportu i rozmnażania pijawek w warunkach mikrograwitacji. Zdaniem naukowców pijawki, które są swego rodzaju naturalną fabryką aktywnych związków wykorzystywanych w medycynie, mogą w realny sposób pomóc ludziom w długotrwałych podróżach pozaziemskich.
Jak powiedział PAP dr Aleksander Waśniowski zajmujący się medycyną ekstremalną na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu, odnawialne i samowystarczalne źródła żywności i leków, naturalne linie produkcyjne, są obecnie kierunkami badań kosmicznych ściśle powiązanymi z potencjalną kolonizacją nowych środowisk, a wykorzystanie pijawki medycznej wpisuje się w te trendy.
Podobnego zdania jest dr nauk medycznych i biolog Agata Litwinowicz, która zajmuje się m.in. praktycznym użyciem pijawek w leczeniu ludzi.
Pijawki w misjach kosmicznych mogą znaleźć wiele zastosowań w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych astronautów. Jednym z trudniejszych zagadnień jest zastój krążenia limfy w organizmie z powodu braku grawitacji. Atrofia mięśniowa, która jest poważnym problemem w stanie nieważkości, dodatkowo nasila to zjawisko. Związki zawarte w ślinie pijawek między innymi działają antykoagulacyjnie oraz rozszerzają naczynia krwionośne, co powoduje poprawę kondycji krążenia i układu chłonnego.
"Ponadto, duża ilość endorfin wydzielania przez pijawki poprawiałaby nastrój i kondycję psychiczną astronautów” – dodała Litwinowicz.
W trzecim roku działalności bazy Lunares swoje badania będą prowadzili m.in. specjaliści z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, którzy sprawdzą wpływ liofilizatów na powstawanie płytki nazębnej oraz rozwój flory bakteryjnej w jamie ustnej. Badania w bazie Lunares są prowadzone pod honorowym patronatem Polskiej Agencji Kosmicznej.
