W 2020 roku nie brakowało tematów i treści, które mocniej oddziaływały na uwagę czytelników Space24.pl - jedne z nich nawiązywały do bieżących wydarzeń z technologiami kosmicznymi w tle, inne natomiast mierzyły się z bardziej długoterminowymi kwestiami wyzwań i ciekawostek w nauce, działalności przemysłowej czy polityce kosmicznej. Szczególnie dużym zainteresowaniem cieszyły się treści nawiązujące do wątków astronomicznych, jak również te dotyczące zastosowania technologii satelitarnych do obserwacji wyjątkowych zdarzeń na Ziemi. Takich okoliczności nie zabrakło w minionym 2020 roku - faktem jest też, że ostatnie 12 miesięcy dostarczyło nam wyjątkowo zróżnicowanych tematów do rozważań. Oto zestawienie tych najbardziej popularnych:

1. Podziemna przystań może skrywać okręty podwodne ChRL. Ślad widziany z orbity
   Najwyższe miejsce w pierwszej "dziesiątce" artykułów serwisu Space24.pl w 2020 roku zajął materiał informacyjny odnoszący się do niespodziewanego rezultatu, jaki przyniosły komercyjne obserwacje satelitarne powierzchni Ziemi w jednym z rejonów stacjonowania chińskiej marynarki wojennej. Mowa o konkretnym przypadku wypatrzenia okrętu podwodnego przed wlotem domniemanego zakamuflowanego tunelu u wybrzeży wyspy Hajnan. Sytuacja wzbudziła żywe zainteresowanie zachodnich komentatorów - sugerujących, że możemy mieć tutaj do czynienia z nieujawnioną dotąd, rozległą podziemną przystanią i siecią kanałów zdolnych do ukrycia strategicznego arsenału Państwa Środka. Do upublicznienia całej sprawy przyczyniły się m.in. dane pozyskane z komercyjnych satelitów firmy Planet Labs.
2. Nieprzewidywalny fenomen. Niespełnione nadzieje komety C/2019 Y4
   Drugim w kolejności z najczęściej czytanych materiałów Space24.pl okazał się nasz mini-raport na temat niezmiennie fascynujących zjawisk astronomicznych, jakimi są przeloty komet na bliskich dystansach wokół Słońca. Zanim jeszcze rok 2020 przyniósł obserwatorom z północnej półkuli od dawna wyczekiwaną okazję do podziwiania tego typu obiektu (kometa C/2020 F3 NEOWISE), już miesiące wcześniej trwało wyczekiwanie na inne podobne zjawisko, które ostatecznie nie spełniło oczekiwań. Był nim przelot komety C/2019 Y4 (ATLAS), która doświadczyła rozpadu zanim dotarła na odległość pozwalającą jej zajaśnieć na ziemskim nieboskłonie. To właśnie wspomniany wcześniejszy epizod z pojawieniem się Y4 ATLAS zainspirował nas do opracowania poszerzonego i co jakiś czas aktualizowanego materiału dostarczającego wiedzy o najnowszych i nieco wcześniejszych spektakularnych zjawiskach kometarnych.
3. Bejrut przed i po eksplozji. Satelity ukazują porażającą skalę szkód
   Krótko po destrukcyjnym wybuchu, do jakiego doszło 4 sierpnia 2020 roku w portowym składzie saletry amonowej w Bejrucie, wartkim strumieniem zaczęły napływać zobrazowania satelitarne ukazujące skutki tej katastrofy. Dzięki nim uzyskano nie tylko cenną wiedzę na temat siły i zasięgu eksplozji - zapewniły one także szeroki wgląd w sytuację każdemu zainteresowanemu cywilnemu obserwatorowi. Z możliwości tej można było skorzystać także za pośrednictwem Space24.pl - co nie uszło uwadze licznej grupy zainteresowanych tym konkretnym materiałem na naszym serwisie.
4. Silnik kosmiczny, który ma ujarzmić moc atomu. Koncepcja na zlecenie NASA
   Tematem czwartego pod względem popularności materiału było ogłoszone w październiku ukończenie na rzecz NASA koncepcji odrzutowego napędu nuklearnego z przeznaczeniem do prowadzenia lotów kosmicznych. Jak zadeklarowali przedstawiciele firmy Ultra Safe Nuclear Technologies (wykonawca zamówienia NASA), ich silnik nuklearny miałby być zdolny do generowania ponad dwukrotnie większego impulsu właściwego niż oferują to współczesne najefektywniejsze napędy rakietowe (bazujące na procesie spalania chemicznego materiału pędnego). Zaprojektowany silnik ma w założeniu charakteryzować się potencjałem wytwarzania wystarczająco dużego ciągu, aby o ponad połowę skrócić czas trwania przelotu na Księżyc.
5. Efektowny bolid nad Europą. Odgłos i wstrząs odczuwalny w kilku państwach
   Oto kolejny w tym zestawieniu materiał informacyjny odnoszący się do zdarzenia związanego z przelotem naturalnego obiektu kosmicznego - tym razem jednak znacznie bliżej Ziemi, aczkolwiek nieporównywalnie mniejszego "kalibru" w porównaniu choćby z dowolną rozpatrywaną wcześniej kometą... a nawet ostatnim ze słynnych podobnych przypadków: przelotem superbolidu w okolicach rosyjskiego Czelabińska w 2013 roku. Szacowana energia wyzwolona wówczas nad Rosją stanowiła odpowiednik wybuchu blisko 450 kT trotylu - tymczasem przelot bolidu zanotowany nad Europą w lutym 2020 roku wyzwolił równowartość eksplozji "zaledwie" 0,34 kT TNT.
6. Ślad obecności nieznanej egzoplanety w najbliższym sąsiedztwie Układu Słonecznego
   Wiadomości astronomiczne niezmiennie skupiają szeroką uwagę czytelników Space24.pl - tutaj mamy kolejny taki przypadek, tym razem dotyczący odkrycia specyficznej planety pozasłonecznej. Pisaliśmy o tym - niemal dokładnie rok temu - w następujących słowach: "Proxima Centauri, najbliższa Ziemi gwiazda spoza Układu Słonecznego, ponownie skupiła na sobie uwagę i ekscytację poszukiwaczy egzoplanet z całego świata. W pobliżu czerwonego karła, oddalonego od Słońca o 4,3 roku świetlnego, stwierdzono przejawy występowania kolejnej planety - drugiej, od czasu zlokalizowania tam w 2016 roku obiektu Proxima-b".
7. Splątanie kwantowe z poziomu nanosatelity. Nowy rozdział badań
   Obszerny, analityczny tekst autorstwa dra hab. Jakuba Mielczarka - pracownika naukowego w Instytucie Fizyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Autor w umiejętny i możliwie najbardziej przystępny sposób przedstawił w nim skomplikowane naukowe zagadnienia związane z wykorzystaniem kosmosu jako przestrzeni rozwoju komunikacji kwantowej oraz badania zjawisk kwantowych. Wszystko w kontekście opisywanego postawienia ważnego technicznego kroku w tym kierunku - przeprowadzonego w lipcu 2020 roku doświadczenia z osiągnięciem splątania kwantowego na pokładzie miniaturowego satelity, SpooQy-1.
8. Piloci USAF przetrwają w razie utraty GPS. Dzięki konkurencyjnym systemom [KOMENTARZ]
   Na kolejnej pozycji znalazł się autorski komentarz dra Jacka Raubo z pogranicza zagadnień militarnych i technologii nawigacji satelitarnej. Kontekst opracowania stanowiło podejście sił zbrojnych USA do zabezpieczenia swoich zdolności polegania na nawigacji satelitarnej w sytuacji przyspieszającego rozwoju wrogich zdolności zakłócania GPS. "Jak wynika z zapewnień przedstawicieli Departamentu Obrony USA, zakłócanie sygnału rodzimej nawigacji satelitarnej GPS nie będzie już stanowić poważnego problemu dla pilotów amerykańskich samolotów rozpoznawczych U-2. W powietrzu mają bowiem być przygotowani do korzystania z sygnału konkurencyjnych systemów: europejskiego, rosyjskiego, a nawet chińskiego" - czytamy we wprowadzeniu.
9. Chiny odnajdują się w kosmosie. Projekcja ambicji, prestiżu i potęgi [WYWIAD]
   Na przedostatnim miejscu ujęliśmy nasz najpopularniejszy w 2020 roku wywiad - będący zapisem odpowiedzi udzielonych redakcji Space24 przez prezesa Instytutu Nowej Europy i zarazem analityka Warsaw Institute w programie China Monitor, Łukasza Kobierskiego. Przedmiotem rozmowy był nośny temat chińskiej ekspansji w przestrzeni kosmicznej. "Chiny są zdecydowane zastąpić USA jako dominującą potęgę kosmiczną" - to jedno ze stwierdzeń naszego rozmówcy, które w dużej mierze oddaje charakter całości poruszonych wątków.
10. Włochy w uścisku epidemii. Podgląd z orbity ujawnia ukryty efekt blokady państwa
    Zestawienie zamyka materiał informacyjny mocno wpisujący się w specyfikę całego 2020 roku, naznaczonego skutkami pandemii choroby koronawirusowej COVID-19. Informowaliśmy w nim, że wymuszone w obliczu zagrożenia epidemicznego blokady komunikacyjne i paraliż gospodarczy objawiły się w szczególny sposób na specjalistycznych zobrazowaniach satelitarnych - w tym przypadku, wykonanych z pokładu europejskiego satelity obserwacji Ziemi, Sentinel-5P. Wątek ten znalazł swoją kontynuację w dalszych artykułach i analizie.

Tak zatem wyglądał rok 2020 z perspektywy najbardziej popularnych treści na serwisie Space24.pl - dziękujemy za śledzenie wszystkich tych wątków razem z nami. Możemy być pewni, że rozpoczęty niedawno rok 2021 również będzie obfitował w przyciągające uwagę wydarzenia - jak choćby kolejne etapy niedawno rozpoczętych trzech wypraw marsjańskich czy dalsze postępy w komercyjnych projektach rozwojowych formatu SpaceX Starship. To także kolejne wyprawy załogowe na ISS oraz wiele nowych misji satelitarnych i badawczych - z bezprecedensową liczbą zapowiedzianych startów kosmicznych, których w 2021 roku ma być aż 195 (według deklaracji podtrzymywanych do 4 stycznia br.).

Mają być wśród nich tak wyczekiwane loty jak start teleskopu kosmicznego Jamesa Webba czy ważna testowa misja NASA Artemis-1 (w toku przygotowań do kampanii załogowych lotów na Księżyc). To wszystko oczywiście przy założeniu, że nie nastąpią dalsze opóźnienia, które swoją drogą są nadal mocno prawdopodobne. Dodatkowy element niepewności wprowadza wciąż trudna i daleka od rozwiązania sytuacja pandemiczna. Niezależnie jednak od tego, jak się ona dalej potoczy, będzie to na pewno czas wielu napływających wieści i postępujących zmian. Zachęcamy zatem do bieżącego ich śledzenia.

Redaktor naczelny Space24.pl - Marcin Kamassa