Minister przedsiębiorczości i technologii Jadwiga Emilewicz byłą gościem honorowym wydarzenia zorganizowanego w warszawskim Planetarium Niebo Kopernika z okazji lądowania sondy NASA InSight z polskim akcentem na Marsie. W wywiadzie udzielonym tego wieczora portalowi Space24.pl chwali sukces firmy Astronika, która przygotowała mechanizm dla ważnego instrumentu badawczego, jaki znalazł się na pokładzie lądownika. Minister Emilewicz opowiedziała również o założeniach nowelizacji ustawy o Polskiej Agencji Kosmicznej, który to projekt legislacyjny został dzień po marsjańskim lądowaniu zaakceptowany przez Radę Ministrów.
„To wydarzenie dzisiaj celebrujemy też dlatego, aby zwrócić uwagę tak dużej agencji, jaką jest amerykańska agencja kosmiczna, że w ich projektach polskie firmy uczestniczą już na pełnych prawach” - mówiła pani minister o udziale Astroniki w misji InSight.
Natomiast pytana o zmiany w działaniu Polskiej Agencji Kosmicznej po przyjęciu nowej ustawy, regulującej pracę tej instytucji, powiedziała, że bardzo istotna będzie tu „większa elastyczność i wsparcie dla polskich podmiotów”. Podkreśliła również, że istotnym zadaniem PAK ma być w przyszłości „wspieranie rządu w wyborze technologii, które są niezbędne w potrzebach administracji, ale także w potrzebach obronnych”.
Ostatnie kilka miesięcy przyniosło dużą aktywność międzynarodową Polskiej Agencji Kosmicznej. Pozwala [to] nawiązywać kontakty z agencjami kosmicznymi na całym świecie i mamy nadzieję, że za sprawą tych porozumień takich "kretów marsjańskich" znacznie więcej znajdzie się w przestrzeni kosmicznej.
Jak poinformowało w komunikacie prasowym Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii: usprawnienie działania i doprecyzowanie zakresu zadań – to główne cele nowelizacji ustawy o Polskiej Agencji Kosmicznej (PAK), którą 27 listopada przyjęła Rada Ministrów. PAK, jako agencja wykonawcza, ma wspierać przemysł kosmiczny, użytkowanie przestrzeni kosmicznej, rozwój technik kosmicznych, w tym inżynierii satelitarnej, a także badania i wykorzystywanie ich wyników do celów użytkowych, gospodarczych, obronnych i bezpieczeństwa państwa.
W lutym 2017 roku weszła w życie Polska Strategia Kosmiczna, która jest elementem Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Aby umożliwić efektywne i skuteczne wdrożenie Polskiej Strategii Kosmicznej, konieczne jest wsparcie operacyjne i techniczne ze strony Polskiej Agencji Kosmicznej.
- Stabilna współpraca między nauką a przemysłem, rozwój innowacyjnych technologii i wspieranie współpracy zagranicznej w celu rozwoju sektora kosmicznego i jego wpływu na wzrost konkurencyjności polskiej gospodarki, to główne przyczyny powstania Polskiej Strategii Kosmicznej. Zmiany, które wprowadzi nowelizacja ustawy o Polskiej Agencji Kosmicznej, mają sprawić, że proces ten będzie możliwie najszybszy a działania maksymalnie precyzyjne – powiedziała minister przedsiębiorczości i technologii Jadwiga Emilewicz.
Najważniejsze zadania PAK to:
- zapewnianie wsparcia eksperckiego i wiedzy technologicznej innym organom administracji publicznej zaangażowanym w działalność kosmiczną;
- opracowanie i wdrażanie Krajowego Programu Kosmicznego, który ma być jednym z kluczowych instrumentów realizacji Polskiej Strategii Kosmicznej;
- prowadzenie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących polskiego sektora kosmicznego w kraju i za granicą;
- wspieranie edukacji i kształcenia specjalistów związanych z badaniem kosmosu;
- wykonywanie zadań z obszaru obronności i bezpieczeństwa państwa na potrzeby Ministerstwa Obrony Narodowej i innych organów administracji rządowej.
Co istotne, Agencja będzie udzielać niefinansowego wsparcia. Będzie ono przewidziane dla: osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej, przedsiębiorców, stowarzyszeń, a także partnerów społecznych i gospodarczych (organizacji pracodawców, związkowych).
Wsparcie będzie udzielane na szkolenia, doradztwo, udział w targach, misjach gospodarczych oraz innych wydarzeniach (konferencjach, seminariach, warsztatach). Chodzi o doradztwo w dziedzinie użytkowania przestrzeni kosmicznej i udziale w europejskim procesie harmonizacji technologii kosmicznych i satelitarnych. Agencja będzie wspierać promocję polskiej gospodarki i myśli naukowej na arenie międzynarodowej. Wsparcie obejmie także działalność informacyjną i promocyjną jak również projekty edukacyjne.
Wiemy na pewno, że [Polska Agencja Kosmiczna] nie będzie centrum, które będzie się zajmowało inżynierią kosmiczną samo w sobie. Będzie raczej takim consultingiem dla rządu dla decydentów i jednocześnie agencją wykonawczą, która wspiera i współpracuje z firmami, z drugiej strony z instytucjami takimi jak NCBiR.
Po zmianach Polska Agencja Kosmiczna będzie podlegać ministrowi właściwemu ds. gospodarki, który od ponad 10 lat jest ministrem wiodącym dla polskiej polityki kosmicznej i ma koordynować działania związane z wykonaniem Polskiej Strategii Kosmicznej.
- Zaproponowane w nowelizacji zmiany są m.in. związane z dostosowaniem nadzoru nad PAK do praktyki europejskiej, a w szczególności tych państw, które są członkami Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Zwykle to właśnie minister właściwy ds. gospodarki/przemysłu lub nauki/badań koordynuje politykę kosmiczną – powiedział Marcin Ociepa, wiceminister przedsiębiorczości i technologii odpowiedzialny za projekt ustawy.
Zgodnie z nowelizacją ustawy zmieni się także siedziba centrali PAK i zostanie ona przeniesiona z Gdańska do Warszawy. Jest to pewnego rodzaju usankcjonowanie stanu faktycznego, ponieważ większość etatów Polskiej Agencji Kosmicznej dotyczy osób wykonujących pracę w siedzibie dotychczasowego Oddziału Terenowego w Warszawie. Istotne są także kwestie logistyczne związane z realizacją bieżących zadań. Chodzi o konieczność stałej współpracy Agencji z ministerstwami i urzędami centralnymi, jak również utrzymywanie kontaktów międzynarodowych. Również większość podmiotów polskiego sektora kosmicznego jest skupiona w województwie mazowieckim.
Agencja zachowa możliwość posiadania oddziałów terenowych. Centralę w Gdańsku będzie można przekształcić w oddział – w tym mieście jest odpowiednia infrastruktura i wzrosło zainteresowanie tematyką kosmiczną, a zwłaszcza wspieraniem edukacji w tej dziedzinie. Ze względu na bliskość Doliny Lotniczej i możliwość współpracy z Ukrainą utrzymany zostanie oddział PAK w Rzeszowie.
MPiT/PZ