Sześć pierwszych heksagonalnych segmentów do głównego zwierciadła Ekstremalnie Wielkiego Teleskopu (ELT) zostało odlanych przez niemiecką firmę SCHOTT w fabryce w Mainz. Będą stanowić część 39-metrowego zwierciadła głównego ELT składającego się z 798 elementów. ELT będzie największym teleskopem optycznym na świecie. Pierwsze światło uzyska w 2024 roku.
39-metrowe zwierciadło główne Ekstremalnie Wielkiego Teleskopu będzie zdecydowanie największym wykonanym kiedykolwiek dla teleskopu optycznego/podczerwonego. Taki gigant jest zbyt duży do wykonania z jednego fragmentu szkła, w związku z tym będzie składać się z 798 sześciokątnych elementów mierzących po 1,4 metra i grubych na około 5 centymetrów. Segmenty będą działać razem jako jedno olbrzymie zwierciadło, aby zbierać dziesiątki milionów razy więcej światła niż ludzkie oko.
Podobnie jak blank zwierciadła wtórnego teleskopu, segmenty zwierciadła głównego ELT są wykonane z materiału ceramicznego Zerodur© o niskiej rozszerzalności przez firmę SCHOTT. ESO przyznało niemieckiej firmie kontrakty na wyprodukowanie blanków pierwszych czterech zwierciadeł ELT (znanych jako M1 do M4, przy czym M1 oznacza zwierciadło główne).
Zerodur© został opracowany dla teleskopów astronomicznych pod koniec lat 60. ubiegłego wieku. Ma niesamowicie mały współczynnik rozszerzalności cieplnej, co oznacza, że nawet w przypadku dużych fluktuacji temperatury, materiał nie rozszerza się. Chemicznie Zerodur© jest bardzo odporny i można go szlifować z dużą precyzją. Warstwa odbijająca jest wykonana z aluminium lub srebra i zwykle napylana na ekstremalnie gładką powierzchnie krótko przed oddaniem teleskopu do pracy, a potem dodatkowo w regularnych odstępach czasu.
Odlanie pierwszych segmentów jest ważne, ponieważ pozwala inżynierom z firmy SCHOTT na sprawdzenie i zoptymalizowanie procesu produkcyjnego oraz związanych z tym narzędzi i procedur.
Odlanie pierwszych sześciu segmentów jest ważnym etapem, ale łącznie potrzeba będzie odlać i wyszlifować ponad 900 segmentów (798 dla zwierciadła głównego plus 133 zapasowych). Po uzyskaniu pełnej prędkości produkcja będzie odbywać się w tempie jednego segmentu dziennie.
Po odlaniu, blanki segmentów zwierciadła przejdą proces powolnej sekwencji ochładzania i ogrzewania, a następnie zostanie im nadany właściwy kształt i będą wyszlifowane z precyzją 15 nanometrów na całej powierzchni optycznej. Nadawanie kształtu i szlifowanie zostaną wykonane przez francuską firmę Safran Reosc, która będzie odpowiedzialna także za dodatkowe testy.
Czytaj też: Dyrektor programowy ESO ELT: Ten teleskop to nawet nie "Formuła 1". To "Formuła 0" [WYWIAD]