KOSMONAUTYKA
Fiasko pierwszego lotu orbitalnego prywatnej chińskiej rakiety
W swoim pierwszym podejściu do pełnoprawnego lotu orbitalnego lekka rakieta OS-M1 chińskiej spółki OneSpace nie zdołała dosięgnąć przestrzeni kosmicznej. W wyniku nierozpoznanej dotąd awarii pojazd ostro zboczył z przyjętego kursu zaledwie minutę po swoim starcie. Podejrzewa się, że bezpośrednią przyczyną niepowodzenia misji była wada systemu separacji pierwszego segmentu napędowego lub nieprawidłowe działanie drugiego członu.
Dzień 27 marca 2019 roku miał być dla chińskiej spółki OneSpace historycznym momentem przeprowadzenia pierwszego prywatnego lotu kosmicznego w Państwie Środka. Stało się jednak inaczej – spodziewany debiut orbitalny rakiety OS-M1 nie powiódł się w następstwie komplikacji po odłączeniu w locie pierwszej sekcji napędowej maszyny. Problemy z działaniem pojazdu odnotowano w około minutę po starcie, przeprowadzonym z kosmodromu Jiuquan o godzinie 10:39 czasu polskiego (CET).
Jak dotąd nie ustalono jednoznacznie, czy przyczyną awarii była usterka systemu separacji segmentów – wskazuje się, że mogła to być jednakowo anomalia w działaniu samego drugiego członu rakiety nośnej. Niezależnie od powodu, konsekwencją zanotowanych problemów była utrata pojazdu i przenoszonego przez niego ładunku. Na szczycie odpalonej lekkiej rakiety OS-M1 był obecny demonstrator satelitarny Lingque-1B, wyprodukowany przez chińską spółkę ZeroG Lab.
Program Lingque ma dać początek konstelacji 132 satelitów obserwacji Ziemi typu CubeSat, które będą zdolne do wykonywania zobrazowań w rozdzielczości czterech metrów na piksel. Jak dotychczas, na orbitę trafił jeden testowy satelita tej spółki, Lingque-1A – jego misja rozpoczęła się w styczniu 2019 roku wraz ze startem innej lekkiej rakiety, Chang Zheng-11 dostarczanej przez państwowy ośrodek CALT (China Academy of Launch Vehicle Technology).
Od 2014 roku na chińskim rynku kosmicznym panuje oficjalnie zadeklarowana swoboda prywatnej działalności astronautycznej. Począwszy od tamtego momentu powstał w Chinach szereg prywatnych firm zainteresowanych obsługą lotów kosmicznych z użyciem lekkich rakiet. Przed aktualnym nieudanym podejściem firmy OneSpace swój własny debiut próbowała przeprowadzić wcześniej spółka Landscape. Podobnie jednak, jak w przypadku OS-M1, datowany na październik 2018 roku start rakiety Zhuque-1 nie powiódł się (rakieta spadła do Oceanu Indyjskiego).
Swoją szansę na uzyskanie „palmy pierwszeństwa” w prywatnych startach chińskich rakiet będzie miała teraz firma iSpace. Start jej lekkiego pojazdu planowany jest do zrealizowania w perspektywie kolejnego miesiąca. Zarówno jednak ten, jak i wcześniejsze przypadki prywatnych spółek astronautycznych w Chinach w znacznej mierze bazują na znanych rządowych technologiach, zazwyczaj kojarzonych z rakietami balistycznymi. Ich relacja z państwowymi dostawcami używanych przez nie rozwiązań rakietowych pozostaje niejasna.
Rakieta OS-M firmy OneSpace zaliczana jest do lekkich pojazdów nośnych na stały materiał pędny. Zgodnie z oficjalną specyfikacją techniczną, posiada udźwig roboczy na poziomie 205 kg w zasięgu niskiej orbity okołoziemskiej (pułap 300 km). W przygotowaniu znajdują się obecnie także wersje OS-M2 i OS-M4, korzystające odpowiednio z dwóch lub czterech doczepianych silników bocznych.