Systemy Nośne
Niemiecka rakieta ze zgodą na start z brytyjskiego kosmodromu
Brytyjski Urząd Lotnictwa Cywilnego wydał zgodę na przeprowadzenie startu niemieckiej rakiety RFA ONE z brytyjskiego SaxaVord na Szetlandach u wybrzeży Szkocji. Wielka Brytania dołączyła tym samym do reszty europejskich kosmodromów, z których wykonywane są starty pionowe.
Informacja o pozyskanej zgodzie została opublikowana przez niemiecką firmę Rocket Factory Augsburg (RFA) w styczniu 2025 r. Decyzja zezwala na przeprowadzenie do 10 startów rocznie i nie więcej niż 2 w ciągu jednego miesiąca. Proces administracyjny przy wydawaniu tego typu dokumentów jest niezwykle skomplikowany z uwagi na analizę bezpieczeństwa publicznego i wpływu na środowisko naturalne.
Niemiecka rakieta RFA ONE szykowana na debiut
W sierpniu 2024 r. w brytyjskim SaxaVord Rocket Factory Augsburg przeprowadziło test statyczny dolnego stopnia rakiety, który zakończył się eksplozją oraz pożarem. ”Spowodowało to anomalię, która doprowadziła do utraty stopnia. Nikt nie został ranny w tym procesie. Stanowisko startowe zostało uratowane i zabezpieczone, sytuacja jest pod kontrolą, a wszelkie bezpośrednie zagrożenie zostało ograniczone.” - czytamy w oświadczeniu wydanym przez firmę po próbie.
Z analiz niemieckiej firmy wynika, że przyczyną anomalii był zapłon tlenu w turbopompie jednego z silników. RFA stosuje silniki Helix na mieszankę RF-1 i ciekłego tlenu z cyklem etapowego spalania z gazem bogatym w utleniacz (ang oxidizer-rich). Tego typu metoda pozwala na większe osiągi, natomiast jest bardziej niebezpieczna niż z gazem bogatym w paliwo (fuel-rich) i wymaga zastosowania trwalszych materiałów konstrukcyjnych.
RFA ONE to trzystopniowy system nośny o wysokości 30 m i średnicy 2 m. W pierwszym stopniu znajduje się 9 silników Helix. Drugi stopień rakiety napędzany jest natomiast pojedynczą jednostką przystosowaną do działania w próżni kosmicznej.
Za trzeci stopień uznawany jest segment transportowy Redshift, który umieszcza ładunek na docelowej orbicie z możliwością kontynuowania misji, np. poprzez wykonywanie działań serwisowych, zmianę wysokości orbity lub inklinacji. Według informacji podanych przez producenta, RFA ONE będzie w stanie wynieść na orbitę synchroniczną ze Słońcem (SSO) do 1300 kg ładunku oraz 150 kg na orbitę geostacjonarną (GEO).
Zgoda na start to duży krok dla Europy
Decyzja brytyjskiego Lotnictwa Urzędu Cywilnego oraz planowany na 2025 r. debiut rakiety RFA ONE to duży krok w rozwoju przemysłu kosmicznego na Starym Kontynencie. Europa będzie posiadać nie tylko lekki system nośny, ale i miejsce startowe, przystosowane do przeprowadzenia pionowych startów orbitalnych.
„Ta licencja jest ukoronowaniem rozległej ciężkiej pracy za kulisami, aby wdrożyć odpowiednie środki bezpieczeństwa i ochrony środowiska przed startem. Dzięki skutecznemu licencjonowaniu i regulacjom umożliwiamy rozwijającemu się sektorowi kosmicznemu osiągnięcie nowych szczytów” - skomentował Rob Bishton, dyrektor generalny brytyjskiego Urzędu Lotnictwa Cywilnego.
Warto dodać, że starty pionowe przeprowadzane są również Szwecji (Esrange) oraz Norwegii (Andoya). W Wielkiej Brytanii odbył się start poziomy wykonany przez firmę Virgin Orbit. W styczniu 2023 r. samolot Boeing 747, lub inaczej „Cosmic Girl” wystartował ze Spaceport Cornwall w południowo-zachodniej Anglii. Rakieta LauncherOne odrywając się od samolotu miała wynieść ładunek na orbitę, lecz to się jednak nie udało i wszystkie satelity zostały utracone.