Rakietowe innowacje z Francji. Europa zwiększy konkurencyjność?

Starship/Super Heavy to rakieta opracowana i testowana przez amerykańską firmę SpaceX, która po wejściu do użytku komercyjnego dokona rewolucji na globalnym rynku kosmicznym. System będzie w stanie wynieść około 100 t na niską orbitę okołoziemską, tankować na orbicie oraz lądować na Księżycu lub Marsie. To wszystko przy jednoczesnym odzyskiwaniu obu segmentów rakiety i wykorzystaniu ich do kolejnych misji.

Europa nie może odpuścić

Starship wpłynie na znaczące obniżenie ceny za wyniesienie 1 kg ładunku w kosmos. To z kolei wpłynie na zmniejszenie konkurencyjności innych operatorów rakiet, których oferty staną się przestarzałe. Bać może się m. in. Europa dysponująca systemem Ariane 6 bez technologii ponownego użytku.

Już za kilka lat sytuacja może ulec zmianie za sprawą projektu rozpoczętego przez francuską agencję kosmiczną CNES, która na początku lutego br. otworzyła się na projekty górnego stopnia wielokrotnego użytku dla przyszłej rakiety nośnej. Koncepcje będą przyjmowane na potrzeby projektu DEMESURE (DEMonstration Étage SUpérieur REutilisable) do 19 marca 2025 r.

Jak informuje portal EuropeanSpaceflight.com, początek procesu naborów będzie polegał na fazach 0 i A, które obejmą wstępną ocenę wykonalności oraz kosztów. Przyszłe - od B do E - zakładają bardziej zaawansowane koncepcje, wykonanie oraz test z odzyskaniem segmentu.

Czy Europa zbuduje rakietę wielokrotnego użytku?

DEMESURE to kolejny projekt, który został zainicjowany przez Francuzów w zakresie europejskiej technologii rakietowej. Chociaż nie ma na to bezpośrednich dowodów, niewykluczone, że będzie on powiązany z testowanym obecnie demonstratorem dolnego stopnia Themis z silnikiem Prometheus.

Prometheus to program nowego silnika rakietowego, jaki powołała do życia Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) z myślą o nowej generacji systemów nośnych. Trwającej od 2017 roku realizacji przyświeca zamysł pozyskania taniego, zdatnego do wielokrotnego użycia napędu, który będzie wystarczająco uniwersalny, by zasilić całą flotę nowych rakiet kosmicznych.

Według informacji podanych przez ESA, silnik będzie w stanie być ponownie uruchomiony w trakcie lotu. Zasilany paliwem ciekły metan i ciekły tlen oraz wykorzystujący cykl spalania z generatorem gazu ma osiągać moc porównywalną z sinikiem Vulcain 2.1, który znajduje się w pierwszym stopniu rakiety Ariane 6.

Prometheus zostanie wykorzystany w demonstratorze Themis, który docelowo mógłby służyć jako dolny segment do rakiety wielokrotnego użytku. Na 2025 rok zaplanowano tzw. hop-test w ośrodku startowym w Esrange w pobliżu Kiruny w Szwecji. Próba będzie polegać na wzniesieniu się na niedużą wysokość, a następnie wylądowaniu. Stanowi to klucz do dalszego rozwoju projektu silnika oraz segmentu systemu nośnego.

Czy DEMESURE, Themis i Prometheus będą stanowić jedno? Nie znamy odpowiedzi na to pytanie, ale niewykluczone, że właśnie do tego dąży Europa. Technologia rakiet w pełni wielokrotnego użytku to przyszłość, a w tym wyścigu Stary Kontynent nie może odpuścić.