KOSMONAUTYKA
Testowy rozruch nowego silnika bocznego rakiet ULA. Krok bliżej do debiutu [WIDEO]
W ośrodku doświadczalnym firmy Northrop Grumman w stanie Utah przeprowadzono drugą z zaplanowanych prób obciążeniowych najnowszego wariantu amerykańskich rakiet bocznych z serii Graphite Epoxy Motor. Zrealizowany 4 kwietnia br. statyczny rozruch potwierdził prawidłowe działanie silnika wspomagającego GEM-63 w warunkach podwyższonej temperatury otoczenia i samej struktury pojazdu. Udany test przybliżył konstrukcję do spodziewanego na 2020 rok rozpoczęcia służby w charakterze dodatkowego segmentu rakiet kosmicznych firmy United Launch Alliance w misjach dla Departamentu Obrony USA.
Test zrealizowany 4 kwietnia br. miał miejsce w centrum doświadczalnym Northrop Grumman zlokalizowanym na pustynnym obszarze regionu Promontory w amerykańskim stanie Utah. Silnik rakietowy GEM-63 został poddany tam drugiej z dotychczas przeprowadzonych statycznych prób obciążeniowych tej jednostki. System aktywowano na około 100 sekund po wcześniejszym podgrzaniu jego mechanizmów do 32 stopni Celsjusza, by sprawdzić, jak zachowuje się w warunkach podwyższonej temperatury otoczenia. Test przebiegł pomyślnie i bez zakłóceń, co niebawem zaprezentowano na upublicznionym nagraniu wideo.
Wcześniejsza próba statycznego rozruchu GEM-63, zrealizowana we wrześniu 2018 roku, potwierdziła z kolei skuteczność rakiety w warunkach obniżonej temperatury. Podzespoły pojazdu schłodzono wówczas do poziomu 4 stopni Celsjusza. Jak potwierdzono w trakcie rozruchu, sprzęt zadziałał zgodnie z oczekiwaniami.
Oprócz sprawdzenia zdolności do radzenia sobie z krańcowymi temperaturami, testy GEM-63 pozwoliły także ocenić parametry mechaniczne silnika, takie jak ciśnienie gazów wylotowych i ciąg. Odnotowane wartości skatalogowano pod kątem wypełnienia niezbędnych wymogów certyfikacyjnych amerykańskich sił powietrznych. Zgodnie z dotychczasowymi zapowiedziami, najnowszy silnik wspomagający Northrop Grumman jest w stanie zapewnić blisko 1660 kN ciągu. Jeśli dalsze testy i formalności przebiegną zgodnie z planem, rakiety tego typu zostaną dopuszczone do lotów kosmicznych realizowanych jeszcze w 2020 roku.
GEM-63 to pomocniczy silnik rakietowy na stały materiał pędny, opracowany jeszcze w czasach istnienia firmy Orbital ATK (wchłoniętej przez koncern Northrop w 2018 roku) z myślą o stworzeniu tańszej i prostszej alternatywy dla wspomagania startów rakiet kosmicznych firmy ULA, takich jak Atlas V. Produkt Northrop Grumman będzie miał zastąpić na tym polu rakiety boczne AJ60A, dostarczane dotychczas ULA przez Aerojet Rocketdyne. W ramach pojedynczej misji w skład systemu będzie mogło wejść do 5 egzemplarzy nowych silników dodatkowych.
W porównaniu do wcześniejszych rakiet tej rodziny (GEM-40, -46 i -60), model GEM-63 jest wyraźnie większy i cięższy, mierząc niemal dokładnie 20 m długości i dysponując masą własną 50 ton. Charakteryzuje się przy tym blisko dwukrotnie wyższym współczynnikiem ciągu od użytkowanego aktualnie z rakietami Delta IV modelu GEM-60. Ten ostatni i wszystkie poprzedzające go wersje mają długą historię zrealizowanych pomyślnie misji w wielu różnych konfiguracjach z rakietami serii Delta (od II do IV), począwszy od 1990 roku.
Równolegle do prac nad GEM-63, Northrop Grumman kontynuuje rozwój ich cięższej odmiany GEM-63XL, szykowanej z myślą o nowej rakiecie ULA, Vulcan Centaur. Zarówno wersja 63, jak i 63XL są produkowane przy użyciu tych samych komponentów, ze szczególnym uwzględnieniem wytrzymałej i lekkiej konstrukcji opartej na kompozytach węglowych. Termin pierwszego lotu wariantu XL jest skorelowany docelowo z debiutem rakiety Vulcan Centaur i powinien nastąpić nie wcześniej niż w 2021 roku.