„Ponownie wyjść z Kopernikiem w świat”. Wyjazdowe obrady parlamentarnego zespołu

W posiedzeniu udział wzięli posłowie i senatorowie będący członkami zespołu oraz zaproszeni goście, w tym Iwona Michałek, sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, prof. Grzegorz Wrochna, podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, prof. Maciej Mikołajewski, Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Astronomicznego, Sebastian Soberski z Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii oraz władze samorządowe województwa warmińsko-mazurskiego. Aktywny udział w spotkaniu brała też przedstawicielka Polskiej Agencji Kosmicznej - Dyrektor Departamentu Edukacji POLSA, Kinga Gruszecka.

Zasadnicza (przewidziana agendą) robocza część posiedzenia trwała blisko 2 godziny - jej przebieg można było śledzić w formie internetowej transmisji (zapis poniżej). Gospodarzem spotkania był ekspert zespołu - Robert Szaj, Dyrektor Generalny Fundacji Nicolaus Copernicus.

Spotkanie toczyło się według agendy obejmującej kilka głównych punktów i zadań. W pierwszej kolejności omówiono status przygotowań do obchodów 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. „Obecnie Fundacja Nicolaus Copernicus wspólnie z Narodowym Centrum Kultury i innymi instytucjami wstępnie zaczyna przygotowywać poszczególne działania, które będą  realizowane w ramach tych obchodów” - wskazał na początku spotkania Robert Szaj. Jak podkreślił dalej, działania będą realizowane najpewniej równolegle przez wiele komitetów organizacyjnych. „Jeden powstaje już w województwie warmińsko-mazurskim, drugi natomiast w kujawsko-pomorskim” - podkreślił. Grupy organizatorów mają powstawać zarówno na poziomie samorządowym, jak i uniwersyteckim (m.in. Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu).

„Naszym celem podstawowym jest to, by ponownie wyjść z Kopernikiem w świat" - zadeklarował dyrektor Szaj, mówiąc o głównym zamyśle przyświecającym inicjatywie. Stwierdził przy tym, że istnieją nadal trudności w kojarzeniu jego sławnej na całym świecie osoby z polskim pochodzeniem. „Kopernik jest praktycznie we wszystkich podręcznikach na świecie - problem jest taki, że nie we wszystkich podręcznikach […] jest uważany za polskiego astronoma” - zaznaczył. „Powinniśmy Kopernikiem się chwalić i wyraźnie podejmować działania takie, które będą pokazywały, że Mikołaj Kopernik był polskim astronomem, urodził się w królewskim Toruniu, został pochowany na Warmii, […] która była częścią Korony, która była częścią Polski” - wyliczał.

W temacie organizacji uroczystości kopernikańskich utrzymane było także wystąpienie poseł Iwony Michałek. Zasygnalizowała m.in. zawiązywanie się w Toruniu samorządowo-uniwersyteckiego zespołu na rzecz wspólnych inicjatyw w tym obszarze. Jak wskazała dalej, rolą zespołu parlamentarnego jest to, by zainicjować formalne przygotowania na szczeblu centralnym - w tym przedmiocie stwierdziła, że nie ma wątpliwości, że rok 2023 zostanie niebawem uznany oficjalnie za uroczysty Rok Kopernika.

„Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego zaangażuje się mocno w organizowanie tych obchodów - czujemy się trochę gospodarzem Dnia Nauki” - wskazał prof. Grzegorz Wrochna, podsekretarz stanu w MNiSW, odnosząc się do ustanowionego niedawno, jako coroczne wydarzenie, święta 19 lutego, czyli dnia urodzin Kopernika. Przedstawiciel resortu nauki podkreślił przy tym, że Rok Kopernika będzie doskonałą okazją do popularyzacji i uświadamiania społeczeństwu nadrzędnego znaczenia nauki w jego funkcjonowaniu na co dzień.

Następnym tematem, jakim zajęto się na wyjazdowym spotkaniu parlamentarnego zespołu, była propozycja uznania tym razem roku 2021 za Rok Stanisława Lema. Urodzony we wrześniu 1921 słynny polski pisarz, futurolog i twórca fantastyki świętowałby wówczas setne urodziny. Na posiedzeniu zapadła w tym przedmiocie stosowna uchwała zobowiązująca zespół do dalszych formalnych działań.

Osobną uchwałę przyjęto w kwestii propozycji zmian w edukacyjnej podstawie programowej i powstania przedmiotu szkolnego o roboczej nazwie "Technologie kosmiczne i astronomia". Skutkiem tych działań ma być wprowadzenie na szczeblu centralnym nowego przedmiotu nauczania w szkołach podstawowych i średnich poświęconego ściśle przedmiotowi astronomii i technologii kosmicznych.

W toku dalszych prac zespołu nastąpiła też szersza prezentacja działań Fundacji Nicolaus Copernicus, a także przedstawienie aktywności najważniejszych organizacji pozarządowych zajmujących się popularyzacją kosmosu. Aktywne zaangażowanie wykazała na spotkaniu także Polska Agencja Kosmiczna w osobie dyrektor Kingi Gruszeckiej, która poinformowała przy tej okazji o inicjatywach edukacyjnych realizowanych przez POLSA i zadeklarowała wolę współpracy przy wcielaniu w życie podjętych na posiedzeniu uchwał.

Merytoryczną część spotkania zwieńczyła prezentacja materiałów filmowych oraz późniejsze obserwacje astronomiczne. W Truszczynach znajduje się bowiem działające od 2014 roku rozbudowane obserwatorium, które oprócz obserwacji Słońca i nocnego nieba, oferuje też możliwość zwiedzenia wystawy o Mikołaju Koperniku oraz kolekcji meteorytów. Posiada również zbiory filmów o tematyce związanej z badaniami kosmosu i historią nauki.