Na przestrzeni czasu znacząco zwiększono wysiłki badawczo-rozwojowe w dziedzinie obserwacji Ziemi (EO) na całym świecie. W Unii Europejskiej działania EO skoordynowane są z programem Copernicus, który jest jednym z wiodących dostawców otwartych danych EO. Jednak często pojawiające się bariery techniczne, jak i brak podstawowego przeszkolenia, uniemożliwiają użytkownikom pełne wykorzystanie danych i płynących z nich informacji.

Z pomocą przychodzi międzynarodowy projekt BalticSatApps. Jego celem jest przyspieszenie wprowadzania na rynek usług opartych o dostęp i przetwarzanie danych satelitarnych w rejonie Morza Bałtyckiego. Następuje to dzięki gromadzeniu i wykorzystaniu potrzeb oraz wyzwań społecznych, a także akceleracji nowych startupów. Rezultatem jest udoskonalenie wiedzy oraz ułatwianie dostępu do danych, jak również zwiększenie świadomości, popytu i innowacyjności w obszarze danych satelitarnych.

Połączenie danych kosmicznych z innymi technologiami otwiera wiele możliwości biznesowych dla wszystkich państw członkowskich UE. Zastosowanie zdjęć satelitarnych niesie ze sobą wymierne korzyści nie tylko ekologiczne, ale również ekonomiczne. Można tu przytoczyć przykład 26% redukcji kosztów ponoszonych w procesie nawadniania upraw w Austrii czy 18 mln € oszczędności w skali roku w Holandii, z tytułu sprawniejszego zarządzania rurociągami. Korzyści jest więcej, jak choćby 5% zwiększenie produktywności łowisk dzięki monitorowaniu toksycznych wykwitów alg i 60% zwiększenie dokładności analizy zanieczyszczeń powietrza i zwiększenie przychodów farm fotowoltaicznych poprzez usprawnione prognozy ich produkcyjności. Przykłady można mnożyć i takie właśnie zadanie przyświecało projektowi BalticSatApps.

Na wstępie, aby przybliżyć potencjalnym użytkownikom operacyjność zagadnień satelitarnych został opracowany dokument Data2Information Kit. Stanowi on kompendium wiedzy z dziedziny pobierania, przetwarzania i zastosowania zdjęć satelitarnych. Przewodnik krok po kroku wprowadza zainteresowanych do świata widzianego z góry i pozwala przyswoić nawet najbardziej zawiłe pojęcia.

Promocja programu Copernicus miała miejsce na szczeblu samorządowym oraz w regionalnych parkach naukowo-technologicznych. Szkolenia zwiększały świadomość na temat dostarczanych danych, ułatwiały dostęp do nich oraz pobudzały zapotrzebowanie na nie. Implementacja danych EO w strukturach gminnych, powiatowych oraz wojewódzkich jest niezbędna, jako dobry przykład dla innych podmiotów. We współpracy z parkami rozwojowymi możliwe będzie wspieranie MŚP na powstającym rynku usług opartych o technologie satelitarne poprzez prowadzenie specjalistycznych programów akceleracyjnych.

W ramach projektu odbywały się liczne hackathony i warsztaty. Regularne spotkania przyciągały kreatywne zespoły mające pomysły na praktyczne zaimplementowanie danych satelitarnych. Uczestnicy w początkowej fazie brali udział w sesjach informacyjnych przybliżających program Copernicus, jak i cyklu zajęć wspierających rozwój biznesu doszkalających z modeli biznesowych, techniki sprzedaży, marketingu, pitchingu, finansowania działalności czy zagadnień prawnych. Następnie zainteresowani dzielili się swoimi koncepcjami z specjalistami i mentorami, którymi byli naukowcy i praktycy z szerokorozumianej dziedziny teledetekcji. Owocem kooperacji stały się start-upy wykorzystujące otwarte dane EO m. in. w aplikacjach wspierających rolnictwo czy monitorujących trasy dla ciężkiego sprzętu w trudnym błotnistym terenie.

Liczne spotkania pozwoliły na przygotowanie katalogu istniejących serwisów wykorzystujących zdjęcia obserwacji Ziemi. W poszczególnych broszurach użytkownicy mogą znaleźć przygotowane w pigułce treści stron internetowych wraz z instrukcją ich wykorzystania w pracy.

W końcowym etapie działań wykonano ankietę wśród beneficjentów projektu, która zbadała potrzeby użytkowników końcowych. W przyszłości zaowocuje to szytym na miarę programem akceleracyjnym.

Idea wzmacniania powiązań nauki z sektorem komercyjnym niższego szczebla jest niezbędna do opracowywania dostosowanych aplikacji, docierania do nowych użytkowników i łączenia sektora kosmicznego z innymi dziedzinami. Tylko międzynarodowa współpraca daje możliwość odmiennego podejścia i spojrzenia na problemy z różnej perspektywy. Dlatego wszystkie powstałe produkty zostały opracowane w ramach współpracy Instytutu Geodezji i Kartografii, Politechniki Krakowskiej, Krakowskiego Parku Technologicznego wraz z partnerami z Finlandii, Szwecji, Estonii i Rosji.

Artykuł opublikowany w porozumieniu z Instytutem Geodezji i Kartografii (IGiK)