Gazprom tworzy linię produkcji satelitów. Roskosmos coraz mocniej zaangażowany

Obradom zakomunikowanym 31 grudnia 2020 roku przewodniczyli Jurij Urliczicz, pierwszy zastępca dyrektora generalnego Roskosmos oraz Witalij Markiełow, zastępca przewodniczącego Komitetu Zarządzającego koncernu Gazprom. Strony omówiły postępy w trwającej od listopada 2019 roku budowie przez Gazprom własnego zakładu montażu satelitów i statków kosmicznych (SPKA) w obwodzie moskiewskim, a także kwestię wniesienia udziału Roskosmos do kapitału założycielskiego ośrodka.

Produkcja cywilnych statków kosmicznych jest przygotowywana w obiektach SPKA na potrzeby Gazpromu i odbiorców komercyjnych. Będą to w szczególności satelity komunikacyjne kontynuowanych serii „Jamał” i elektrooptyczne systemy teledetekcji SMOTR. Ponadto zakładane jest prowadzenie montażu i testowania seryjnych lekkich satelitów w ramach programu Sfera, który jest wdrażany przez Roskosmos. Według zapewnień, powstająca linia produkcyjna ma być w stanie dostarczyć do 4 cięższych lub 100 lekkich satelitów rocznie.

Podczas ostatniego wydarzenia Dmitrij Sewastjanow, Dyrektor Generalny Gazprom Space Systems (spółki, do której należy powstający ośrodek SPKA) i Jurij Urliczicz podpisali poszerzoną umowę o współpracy. Dokument odzwierciedla w pierwszej kolejności zainteresowanie Roskosmosu stworzeniem własnego satelity w tych zakładach. Państwowa korporacja zadeklarowała również gotowość do korzystania z danych obserwacji Ziemi zbieranych przez satelitę SMOTR-V, którego wystrzelenie zaplanowane jest na 2024 rok. System ten ma być wyposażony m.in. w sprzęt do monitorowania emisji gazów cieplarnianych. Gazprom Space Systems ma udostępnić państwowej korporacji Roskosmos do 30% zasobów i przepustowości tego satelity.

Jak podkreślono dalej, strony porozumienia wypracują także zasady współużytkowania sieci naziemnych stacji odbiorczych Zunifikowanego Systemu Monitorowania Ziemi (stworzony przez Państwową Korporację Roskosmos). Gazprom uzyskać ma dzięki temu możliwość dołączenia do niego terminali swoich kolejnych satelitów.

Uruchomienie zakładów satelitarnych Gazprom SPKA planowane jest na 2022 rok. Ośrodek powstaje w pobliżu Centrum Telekomunikacyjnego Gazprom Space Systems i jest określany jako "pierwsze we współczesnej Rosji w pełni zintegrowane przedsiębiorstwo montażu i testowania satelitów". Sam Gazprom ma nadzieję wyprodukować dzięki nowej infrastrukturze co najmniej 14 instrumentów na własny użytek jeszcze przed nadejściem 2035 roku.

Jednym z najnowszych działających satelitów spółki Gazprom Space Systems pozostaje instrument telekomunikacyjny Jamał-601, wystrzelony 30 maja 2019 roku. Satelity tego nie zbudowano samodzielnie - został wyprodukowany dla Gazpromu przez spółkę Thales Alenia Space (we francuskich zakładach w Cannes). Finansowanie projektu sfinansowano w dużej mierze z linii kredytowej zabezpieczonej przez rosyjski Sbierbank (dostarczył sumę ponad 350 milionów EUR).

Dysponujący masą blisko 5700 kg Jamał-601 korzysta z platformy satelitarnej Spacebus 4000. Satelita ten zastąpił na tej samej pozycji orbitalnej starszy obiekt - Jamał-202. Swoim zasięgiem transmisji w paśmie C obejmuje ograniczoną część terytorium Rosji, krajów WNP, Bliskiego Wschodu i część Azji Południowo-Wschodniej. Wiązki w paśmie Ka pokrywają natomiast najbardziej zaludnioną część Rosji, w tym obwód kaliningradzki, Ural i zachodnią Syberię. Przewidywana żywotność Jamał-601 to 15 lat.