STAR VIBE - plan polsko-niemieckiej misji satelitarnej. Z bliskim terminem startu [RELACJA]

Konferencja premierowa w siedzibie firmy Scanway (mieszczącej się we Wrocławskim Parku Technologicznym) była pierwszą okazją, aby zapoznać się z zamysłem misji satelitarnej STAR VIBE. Oprócz przedstawienia nazwy, celów i składników przedsięwzięcia, omówiono też szczegóły kooperacji Scanway z German Orbital Systems (GOS). Jak wskazano, celem misji STAR VIBE jest przetestowanie działania w warunkach kosmicznych wysokorozdzielczego teleskopu optycznego STAR (Small Telescope for Advanced Reconnaissance) oraz osobnego systemu do autodiagnostyki satelity, VIBE (Vision Inspection Boom Experiment) - obu stworzonych przez firmę Scanway.

Okoliczności i założenia misji omówił podczas konferencji Jędrzej Kowalewski, dyrektor wykonawczy (CEO) Scanway, przedstawiając również orientacyjny harmonogram realizacji kolejnych, następujących po sobie działań projektowych - w tym przypadku, dotyczących stworzenia ładunku użytecznego (teleskopu obserwacji Ziemi oraz urządzenia diagnostycznego). „Projekt pierwszego polsko-niemieckiego satelity jest [...] szczególnie ważnym osiągnięciem, ponieważ daje pole do transgranicznego rozwoju interesujących dla obu stron technologii" - zapewnił szef polskiej spółki technologicznej. "Nie ma większego motoru do rozwoju niż praca z doświadczonym partnerem, a German Orbital Systems z pewnością do takich należy. Liczę na wyniki przyszłorocznej misji na pokładzie rakiety SpaceX, z którymi będziemy mogli się podzielić z całym polskim i niemieckim sektorem kosmicznym” – dodał Kowalewski.

Głos w trakcie wydarzenia zabrała też CTO firmy German Orbital Systems, Daria Stepanova, opowiadając szerzej o samej platformie satelitarnej i składnikach misji zapewnianych przez GOS. Wśród osób przemawiających w trakcie wydarzenia byli również: Dyrektor Departamentu Badań i Innowacji Polskiej Agencji Kosmicznej – Oskar Karczewski, Zastępca Dyrektora Departamentu Gospodarki w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego – Łukasz Kasprzak, Karolina Bartosik z Wrocławskiego Parku Technologicznego oraz Włodzimierz Tarnowski ze Stowarzyszenia WroSpace.

Rzut oka z wysoka

Zgodnie z deklaracjami organizatorów, przygotowania do misji STAR VIBE rozpoczęły się w czerwcu 2021 roku, z zamiarem wyniesienia na orbitę wspólnego nanosatelitarnego ładunku jeszcze na przełomie czerwca i lipca roku następnego. Ładunek optyczny Scanway obejmujący wysokorozdzielczy teleskop oraz system do autoinspekcji i autodiagnostyki w czasie lotu, zostanie umieszczony na platformie Cubesat 6U, przygotowanej przez firmę German Orbital Systems.

Ze wskazanym niemieckim partnerem Scanway współpracował już przy projekcie prototypu satelity obserwacji Ziemi, ScanSAT, a samo partnerstwo sięga pierwszej połowy 2019 roku. Według ostatecznie przyjętych założeń, ScanSAT zakwalifikowano jako laboratoryjny demonstrator technologii, który nie został przeznaczony do realizacji misji w kosmosie.

Co się tyczy zapowiedzianej właśnie misji STAR VIBE, ma ona pozwolić na sprawdzenie, jak warunki kosmiczne (promieniowanie UV, próżnia, wymagające cykle temperaturowe i mikrograwitacja) wpływają na: elektronikę obsługującą akwizycję danych z sensorów optycznych, ich przetwarzanie i zapis, konstrukcje mechaniczne układów optycznych systemu obserwacji Ziemi, a także czy możliwa jest sprawna inspekcja zmian i potencjalnych awarii w satelitach. Misja ma zweryfikować też, jak tego typu czynniki wpływają na jakość pozyskiwanych obrazów w trakcie pracy na orbicie.

Przetestowane zostaną zatem dwa instrumenty optyczne, które dostarczą zobrazowania Ziemi i obrazy autodiagnostyczne satelity na orbicie. Oczekuje się, że urządzenia pozwolą na pełne sprawdzenie najważniejszych, zaprojektowanych i wyprodukowanych przez Scanway komponentów ładunku satelity. "STAR VIBE będzie również okazją do zweryfikowania postępów w rozwoju krajowych elementów związanych z technologią bezpiecznego pozyskiwania danych satelitarnych" - zadeklarowali przedstawiciele spółki.

Instrument obserwacyjny STAR jest wskazywany ogółem jako piąty z teleskopów tworzonych przez Scanway, choć zgodnie z założeniami ma trafić na orbitę jako pierwszy. Wcześniejsze powstawały dotąd jako laboratoryjne demonstratory technologii (ScanSAT) oraz część państwowych misji kosmicznych, których początek spodziewany jest najwcześniej w 2023 roku (projekty EagleEye oraz PIAST). Z kolei będący odrębną części misji STAR VIBE system do autodiagnostyki i autoinspekcji satelitów inżynierowie Scanway tworzą po raz pierwszy.

Testy stratosferyczne "prawie" jak kosmiczne

W trakcie premiery założeń misji STAR VIBE przeprowadzono również trzeci w tym roku start balonu stratosferycznego Scanway. Firma postanowiła sprawdzać w ten sposób, w warunkach zbliżonych do kosmicznych, zachowanie podzespołów optycznych, mechanicznych oraz elektronicznych, które ma zamiar umieścić na przyszłym satelicie. W stratosferze, zwłaszcza na wysokościach powyżej 25 km ciśnienie powietrza jest wielokrotnie niższe od panującego przy gruncie (wynosi nawet poniżej 10 hPa). Dodatkowo rejestrowana jest znacząco niższa temperatura (poniżej -40°C), podwyższone natężenie promieniowania jonizującego oraz UV. To już w znacznym stopniu odzwierciedla warunki, jakich doświadczy sprzęt w przestrzeni pozaziemskiej, umożliwiając sprawdzenie konkretnych rozwiązań technicznych.

Wieńczący konferencję trzeci w tym roku lot balonu stratosferycznego z urządzeniami Scanway zrealizowano wspólnie ze Stowarzyszeniem WroSpace. Wypuszczenie balonu do lotu było zarazem jedną z atrakcji, jaką przygotowano dla uczestników konferencji. Podczas lotu sprawdzono jednak przede wszystkim działanie mechanizmu prototypowego urządzenia będącego wkrótce częścią satelity STAR VIBE (systemu autodiagnostyki).

Balon wylądował najprawdopodobniej w okolicach Żerkowa k. Brzegu Dolnego, kilkadziesiąt kilometrów na północny-zachód od miejsca startu. Organizatorzy podali, że przebieg był w pełni udany - już na pierwszych nagraniach z kamery pokładowej uchwycono moment aktywowania urządzenia do autodiagnostyki. Przedstawiciele firmy Scanway zadeklarowali przy tym, że pełne odczyty danych z lotu będą w stanie dostarczyć później, po ich pobraniu z komputera pokładowego i dłuższej analizie.

W podsumowaniu do wydarzenia organizatorzy podziękowali wszystkim uczestnikom konferencji obecnym na miejscu we Wrocławiu, zwłaszcza prelegentom (Polska Agencja Kosmiczna) oraz patronom konferencji (wśród których był serwis Space24.pl, a także Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, WPT - Wrocławski Park Technologiczny S.A. i współzaangażowane Stowarzyszenie WroSpace).