NAUKA I EDUKACJA
Roskosmos: zbadamy ścieżki ludzkiej adaptacji do podróży kosmicznych
”Zamierzamy jeszcze w tym roku rozpocząć badania nad przystosowaniem organizmu człowieka do dalekich i długotrwałych lotów kosmicznych” - zapowiedział (w rozmowie przytoczonej przez agencję TASS) Aleksandr Błoszenko, dyrektor wykonawczy w państwowym przedsiębiorstwie pełniącym rolę rosyjskiej agencji kosmicznej, Roskosmos. Prace mają dotyczyć zarówno warunkowania medycznego, jak i długofalowych rozwiązań z zakresu bioinżynierii - genetycznej oraz komórkowej.
Jak wyjaśnił Błoszenko w przyszłości dla lotów załogowych w daleki kosmos trzeba będzie stosować technologie mające kierunkowy, ściśle określony wpływ na organizm człowieka i jego poszczególne funkcje, a także na jego genom. "Roskosmos zamierza w 2021 r. rozpocząć prace naukowo-badawcze, podczas których ten problem będzie badany" - powiedział Błoszenko. W pracach ma uczestniczyć m. in. Instytut Problemów Medyczno-Biologicznych Rosyjskiej Akademii Nauk i Ministerstwo Zdrowia.
Według wypowiedzi łączonej przez TASS z przedstawicielem Roskosmosu, badania w tym kierunku prowadzone są już na niektórych wyższych uczelniach. Błoszenko podkreślił, że podczas długotrwałych lotów w daleki kosmos na organizm człowieka działają wysoce szkodliwe i agresywne czynniki, takie jak brak ciążenia i promieniowanie kosmiczne wpływające destrukcyjnie na system nerwowy, a także na strukturę kostną i mięśniową ciała człowieka.
Celem prac ma być przede wszystkim uzyskanie preparatów medycznych, które pomogą zwalczać te negatywne czynniki. Jak wyjaśnił Błoszenko droga do uzyskania takich substancji będzie długa i będzie wymagać długotrwałych badań laboratoryjnych i klinicznych.
Dodatkowo, inżynieria genowa ma - jak stwierdził Błoszenko - jeszcze lepiej przystosować człowieka, a zwłaszcza jego psychikę, do długotrwałego przebywania w nieprzyjaznym środowisku przestrzeni kosmicznej. Na razie nie wskazuje się jednak, jak dalece idące miałyby być te badania i jakich eksperymentalnych kierunków mogłyby dotyczyć.
We wrześniu 2020 roku naukowcy zasygnalizowali wyniki badań wskazujących na specyficzne skutki długotrwałego pobytu w kosmosie na strukturę mózgu. W wyniku długotrwałego przebywania w stanie mikrograwitacji zmienia się rozkład istoty białej i szarej w mózgu. Naczynia i komory mózgowe również się powiększają i jest w nich więcej płynu mózgowo-rdzeniowego. Naukowcy są przekonani, że w ten sposób układ nerwowy dostosowuje się i zwraca większą uwagę na te obszary mózgu, które są odpowiedzialne za kontrolowanie ruchów i wyczuwanie położenia różnych części ciała względem siebie.
Wcześniej rosyjscy naukowcy wraz z kolegami z Kanady badali wpływ lotów kosmicznych na skład białkowy krwi. We wnioskach podkreślili, że organizm ludzki reaguje na stan nieważkości jak na czynnik patogenny, a układ odpornościowy aktywuje w takich warunkach wszelkiego rodzaju mechanizmy obronne.
Źródło: PAP/TASS