SATELITY
Chiński meteosatelita do zadań specjalnych już na orbicie
W nocy z 2 na 3 czerwca br. w kierunku orbity geostacjonarnej został wystrzelony chiński satelita Fengyun-4B. Był to kolejny start obiektu tej serii, należącego do następnej generacji meteosatelitów dostarczających krytycznych danych pogodowych i atmosferycznych, a także z podglądu przestrzeni kosmicznej (m.in. na potrzeby zarządzania kryzysowego i obronności). Jego misja, tak jak poprzedników, ma z założenia polegać na informowaniu o zjawiskach pogodowych i kosmicznych rzutujących na kondycję infrastruktury bądź prowadzenie rządowych operacji - umożliwiając Chinom m.in. wydawanie stosownych ostrzeżeń o zagrożeniach oraz podejmowanie możliwych środków zaradczych.
Rozpoczęcie misji satelity Fengyun-4B nastąpiło 2 czerwca 2021 roku o godzinie 00:17 czasu lokalnego (18:17 czasu polskiego - CEST) z ośrodka lotów satelitarnych w Xichang. Zastosowaną rakietą nośną był system Chang Zheng 3B/E (pol. Długi Marsz 3B/E), przewożący ładunek satelitarny o masie 5380 kilogramów, który skutecznie dostarczono w tym locie na orbitę transferową w kierunku geostacjonarnej. Był to trzeci start tej rakiety kosmicznej w 2021 roku.
Czym jest Fengyun-4B? Najprościej rzecz ujmując, jest to satelita meteorologiczny państwowego systemu monitorowania zdarzeń pogodowych, kwalifikowany do jego drugiej generacji (obejmuje ona satelity Fengyun 3 oraz Fengyun 4, podczas gdy Fengyun 1-2 zaliczane są do generacji pierwszej). Operatorem satelitów Fengyun jest Chińska Administracja Meteorologiczna (China Meteorological Administration).
Wcześniejszy system tej serii, Fengyun-4A trafił na orbitę geostacjonarną w 2016 roku. Zakładana żywotności tych instrumentów satelitarnych to 8 lat.
Obok wspomnianej masy (prawie 5,5 tony), satelita Fengyun-4B posiada wymiary 3,4 na 2,2 m. Wyposażony jest w trzyczęściowy panel słoneczny, zdolny do dostarczania 3200 W do akumulatorów, obsługujących instrumenty znajdujących się na pokładzie. Jako środek pędny satelita wykorzystuje monometylohydrazynę (MMH) oraz tlenki azotu (MON-1).
Na ładunek użyteczny chińskiego meteosatelity składają się:
- GIIRS (Geostationary Interferometric Infrared Sounder): urządzenie umożliwiające wgląd w atmosferę ziemską w paśmie podczerwieni. Jego celem jest mierzenie temperatury jej górnych warstw, badanie wysokości chmur, wilgotności, a także pomiar nagromadzenia ozonu. Znajduje zastosowanie również w badaniach samej powierzchni planety, dokładniej jej temperatury (lądu oraz morza).
- LMI (Lightning Mapping Imager): bada intensywność burz, pomagając w prognozowaniu ich aktywności (przesyła meteorologom przetworzone już dane z obserwowanych wyładowań atmosferycznych.
- AGRI (Advanced Geostationary Radiation Imager): to nic innego jak kamera wielozakresowa, zdolna do skanowania obszaru o powierzchni miliona kilometrów kwadratowych w ciągu jednej minuty.
- SEMIP (Space Environment Monitoring Instrument Package): dwusegmentowy instrument monitorowania pogody kosmicznej. W pierwszym zakresie wychwytuje wysokoenergetyczne cząstki z przestrzeni kosmicznej oraz magnetosfery ziemskiej. W zakresie drugim ma na celu skanowanie bezpośredniego otoczenia satelity, w celu oceny bezpośredniego wpływu promieniowania kosmicznego i wiatru słonecznego na instrumentarium satelitarne (oraz skali ewentualnej szkodliwości).
- SXEUV (Solar X-EUV Imaging Telescope) to kolejny instrument służący do pomiaru kosmicznej pogody. Ma na celu badanie aktywności słonecznej. Może również mierzyć promieniowanie rentgenowskie oraz ultrafioletowe.
Rodzina satelitów Fengyun nie jest nowym pomysłem Chińskiej Administracji Meteorologicznej. Pierwsze z nich został wyniesiony na orbitę heliosynchroniczną odpowiednio w 1988 i 1997 roku, niemniej ich misja dawno się zakończyła. Aktualnie sprawne są następujące satelity: Fengyun-2D, Fengyun-3A, Fengyun-3B, Fengyun-2F, Fengyun-2C, Fengyun-2G, Fengyun-4A, Fengyun-3D, Fengyun-4B (w kolejności ich wystrzelenia). Dodatkowo planuje się wystrzelenie pokaźnej ich liczby w latach następnych, aż do 2035 roku.