Śladami prekursorów lotów pozaziemskich. Kosmiczna wystawa w Warszawie [RELACJA]

Wystawa Gateway to Space skupia się na technicznych i naukowych aspektach podróży w kosmos, obejmując wszystkie okresy historyczne realizacji misji kosmicznych i ludzkiej aktywności w przestrzeni okołoziemskiej. W Warszawie prezentowana jest obszerna kolekcja amerykańskich i radzieckich eksponatów pochodzących ze zbiorów US Space & Rocket Center i oddziałów NASA Visitor Center w stanie Alabama. Całość zasobów składa się na kompletną ekspozycję obejmującą bogatą historię podboju kosmosu, rywalizacji kosmicznych mocarstw oraz międzynarodowej współpracy technologicznej.

Eksponaty NASA wystawiane były dotąd w wielu innych miastach w Europie, Stanach Zjednoczonych oraz w Afryce Południowej. Zgodnie z danymi podawanymi przez organizatorów, w trakcie wszystkich dotychczasowych edycji wystawę odwiedziło już ponad 3 miliony osób. Polska edycja została ulokowana na powierzchni blisko 3 000 metrów kwadratowych w obiekcie przy ul. Mińskiej 65 w Warszawie.

W okresie pomiędzy 19 listopada 2016 a 19 lutego 2017 można oglądać ponad 100 różnorodnych eksponatów, m.in. pokaźnych rozmiarów replikę modułu stacji kosmicznej MIR, pomniejszony model Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS i wiele rakiet kosmicznych – w tym radzieckich i rosyjskich takich jak: Sojuz, Proton, Wostok i Woschod. Wśród prezentowanych eksponatów znalazły się również repliki sond, satelitów i silników rakietowych, w tym pionierskiego pojazdu kosmicznego Sputnik 1. Zwiedzającym udostępniono do oglądania również model kapsuły kosmicznej misji Apollo oraz łazik księżycowy, Lunar Rover z misji Apollo 15-17. Uwagę zwracają również autentyczne kokpity statków i wahadłowców oraz oryginalne skafandry kosmiczne. Można również podziwiać – i dotknąć - prawdziwy kamień księżycowy.

Niejako symbolem wystawy uczyniono majestatyczną replikę amerykańskiej rakiety kosmicznej Saturn V. Górująca rozmiarami nad pozostałymi modelami rakiet, zdobi sekcję wystawy poświęconą serii misji w ramach programu Apollo. W sąsiedniej przestrzeni można natomiast oglądać pokaźny model amerykańskiego promu kosmicznego. Towarzyszą mu również mniejsze modele podobnego typu – w tym, interesujące zestawienie replik amerykańskiego wahadłowca i jego zarzuconego radzieckiego odpowiednika, promu Buran.

Dalsza część wystawy kontynuuje wątek wahadłowców, prezentując pełnowymiarowe wycinki kokpitu i przedziału inżynieryjnego amerykańskiego promu kosmicznego. Podobnie przedstawiają się sekcje dotyczące modułu dowodzenia stacji kosmicznej MIR oraz przedziału badawczego Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Na tym jednak nie koniec, jeśli chodzi o styczność z wahadłowcami – technologia lotów z ich użyciem pojawia się później jeszcze raz, na samym finiszu ścieżki zwiedzania. Można wówczas spróbować swoich sił na dedykowanym symulatorze lądowania promu po jego powrocie z misji kosmicznej.

Finalna sekcja to jednak nie tylko możliwość posadzenia wahadłowca na płycie wirtualnego lotniska. Znajduje się w niej cała gama instrumentów i symulatorów, które pozwalają gościom wystawy na bezpośrednie sprawdzenie technologii i metod treningowych stosowanych w szkoleniu astronautów i amerykańskich pilotów doświadczalnych. Całość podana jest niezmiennie w przystępnej, rekreacyjnej formule - zarówno dla starszych, jak i młodszych uczestników.

Wystawa jako całość oferuje różnorodny i interesujący kierunek popularyzacji idei i wiedzy historycznej dotyczącej rozwiązań inżynieryjnych ery kosmicznej. Cała ekspozycja dostarcza wielu wrażeń związanych z bezpośrednim obcowaniem z technologiami lotów pozaziemskich, również w łatwo przyswajalnej, interaktywnej formie. Zainteresowani wcieleniem się w rolę pionierów eksploracji kosmosu nie powinni poczuć się zawiedzeni – na korzyść wystawy przemawia nie tylko ilość i różnorodność udostępnionych eksponatów, ale też możliwość bezpośredniego skorzystania z funkcjonalnych modeli obiektów, symulatorów komputerowych czy dedykowanych trenażerów.

Swoje miejsce odnajdą tam również miłośnicy ciekawostek historycznych i faktografii – Gateway to Space oferuje im dostęp do wielu kopii i reprodukcji materiałów drukowanych oraz opisów tematycznych. W przypadku tych ostatnich pewne zastrzeżenia może budzić duży stopień ich uogólnienia, jednak mieści się on w przyjętych granicach dla tego typu ekspozycji. Zasygnalizowane w materiałach kwestie można również z powodzeniem konsultować z personelem wydarzenia, który chętnie zapewnia dodatkowe wsparcie merytoryczne.

Skoro już mowa o stronie merytorycznej, należy zaznaczyć, że wystawa wyraźnie „ciąży” ku tematyce aktywności narodowych agencji kosmicznych USA i Rosji, zwłaszcza w kontekście ich historycznej rywalizacji i wypracowania form współpracy. Zainteresowanie rolą odgrywaną w doskonaleniu technologii kosmicznych przez podmioty prywatne czy wiele innych narodowych agencji kosmicznych jest skromne. Braków w tym zakresie nie rekompensują wątki firm SpaceX i Boeing pojawiające się w ramach osobnej sekcji poświęconej projektom statków kosmicznych Dragon, Orion i CST-100 Starliner. Przez wzgląd na powyższe, przekazywana wiedza z zakresu obecnych trendów i technologii eksploracji kosmosu nie może być uznana za kompletną.