W stanie nieważkości: nowa kampania lotów parabolicznych ESA

Loty paraboliczne ze względów bezpieczeństwa są klasyfikowane jako loty testowe, i są prowadzone głównie nad Oceanem Atlantyckim. Tego rodzaju loty organizuje się od kilkudziesięciu lat, a ich celem jest zapewnienie naukowcom praktycznego i bezpośredniego dostępu do sprzętu i obiektów badań w stanie nieważkości.

„Novespace, firma organizująca tego rodzaju loty, przygotowała samolot, usuwając połowę siedzeń, dodając zabezpieczające panele i instalując mechaniczne oraz elektryczne podłączenia niezbędne do wykonywania eksperymentów” - mówi Neil Melville, koordynator projektu w ESA. „Samolot nie różni się od innych, jedyne różnice to sposób lotu, dobrze wyszkolona pod kątem bezpieczeństwa załoga i trzech pilotów wykonujących jednoczesny lot paraboliczny. Dotychczas na pokładzie nie brakowało też naukowych aspektów, a ta kampania lotów parabolicznych nie będzie pod tym względem wyjątkiem. Tym razem chcemy zbadać, jak zachowuje się kręgosłup i jak oceniamy odległość w stanie nieważkości. Przeprowadzimy też badania, które zostaną wykorzystane w locie na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej”.

Ból i napięcie pleców? Astronauci w przestrzeni kosmicznej dobrze znają to uczucie. Zaobserwowali zwiększone napięcie w okolicy kręgosłupa zarówno w przestrzeni kosmicznej, jak i na Księżycu. Przyczyną jest najprawdopodobniej kurczenie się mięśni, które starają się utrzymać kręgosłup na właściwym miejscu – mięśnie działają w taki sposób, by przejąć rolę grawitacji na Ziemi. Podczas tej kampanii zostanie przeprowadzony eksperyment, podczas którego w praktyce zbadana zostanie krzywizna kręgosłupa podczas lotu parabolicznego. Badanie będzie prowadzone zarówno w stanie nieważkości, jak i w warunkach hipergrawitacji podczas faz wznoszenia samolotu. Eksperyment pozwoli lepiej zrozumieć mechanizm bólu pleców na Ziemi oraz poza nią.

Gdy potrząsamy paczką płatków kukurydzianych, mniejsze fragment opadają na dno. Ale jak zachowuje się granulat w stanie nieważkości? Podczas jednego z eksperymentów granulat zostanie poddany wibracjom. Celem badania będzie zbadanie, jak tego rodzaju materiał zachowuje się w takich warunkach, a także stworzenie lepszych modeli komputerowych zjawiska.

Inny eksperyment zbada z kolei ciepłowody pod kątem potencjalnego ich wykorzystania w pojazdach kosmicznych, aby utrzymać je w odpowiedniej temperaturze. Bez konwekcji umożliwiającej rozprzestrzenianie się ciepła trzeba wykorzystywać inne mechanizmy chłodzące, które są kluczowe w projektowaniu pojazdów kosmicznych działających w ekstremalnych temperaturach w przestrzeni kosmicznej.

Loty paraboliczne to jedna z wielu możliwości, jakie Europejska Agencja Kosmiczna oferuje badaczom w celu prowadzenia badań kosmicznych. Tego rodzaju loty są jednymi z nielicznych, które umożliwiają naukowcom bezpośrednie uczestnictwo w badaniu w nieważkości.

Źródło: polskojęzyczna strona ESA