Kosmiczne śmieci
Więzienie za zanieczyszczenie ciał niebieskich [KOMENTARZ]
W dniu 21 listopada 2017 roku indyjski rząd zaprezentował projekt ustawy mający ujednolicić procedury oraz zasady związane prowadzeniem działalności kosmicznej przez indyjskie podmioty. Jego głównym celem jest stworzenie jednolitych ram prawnych na poziomie centralnym, jak i stanowym. Projekt zawiera dodatkowo bardzo rozbudowane regulacje karne.
Na samym początku zauważenia wymaga, że koordynowanie działalności kosmicznej powierzone zostało indyjskiemu rządowi centralnemu. W projekcie ustawy nie zostały określone szczegółowe zagadnienia proceduralne związane z uzyskaniem zezwolenia na prowadzenie działalności kosmicznej. Doprecyzowanie tej kwestii zostało powierzone rządowi centralnemu, który ma określić wymagania formalne, koszty oraz szczegółowe zasady nadzoru i kontroli podmiotów wykonujących działalność kosmiczną.
Do kompetencji rządu centralnego należy także możliwość zwolnienia określonych podmiotów lub form prowadzenia działalności kosmicznej z obowiązku uzyskania zezwolenia. Projekt zwolnienia ma zostać przedłożony obu izbom parlamentu przez okres 15 dni i w przypadku sprzeciwu lub zgłoszenia zmian przez obie z izb, projekt nie będzie mógł być przyjęty. Ponadto do zadań rządu centralnego należeć będzie prowadzenie krajowego rejestru obiektów kosmicznych.
Projekt ustawy statuuje wyraźny zakaz prowadzenia komercyjnej działalności kosmicznej bez uzyskania wcześniejszego zezwolenia. Z tego obowiązku zwolnieni będą między innymi pracownicy podmiotów, które wcześniej uzyskały zezwolenie na prowadzenie działalności kosmicznej oraz jednostki organizacyjne prowadzące działalność kosmiczną na podstawie umów międzynarodowych lub innych porozumień pomiędzy Indiami a państwami trzecimi.
Na szczególną uwagę zasługują rozbudowane przepisy karne. W myśl przepisów projektu za przestępstwo uważne będzie nie tylko prowadzenie działalności kosmicznej bez zezwolenia, ale także m.in. fałszowanie dokumentacji potrzebnej do złożenia wniosku w przedmiocie zezwolenia na prowadzenie działalności kosmicznej, zatajenie informacji przed rządem centralnym lub jednostkami organizacyjnymi mu podporządkowanymi. Przestępstwem będzie także zanieczyszczenie wskutek prowadzenia działalności kosmicznej powierzchni Ziemi, powietrza a także przestrzeni kosmicznej w tym powierzchni ciał niebieskich. Przy czym przepisy projektu ustawy nie precyzują, czy przez zanieczyszczenie powierzchni ciał niebieskich należy rozumieć także zanieczyszczenie ich związkami organicznymi pochodzącymi z Ziemi.
Zezwolenie nie będzie mogło być przeniesione na podmiot trzeci bez wcześniejszej zgody rządu centralnego, a w przypadkach wskazanych w projekcie rząd będzie uprawniony do zmiany, zawieszenia lub cofnięcia zezwolenia.
W przypadku stanu wojny, zewnętrznej agresji, klęski naturalnej albo w innych przypadkach, gdy zostanie to uznane za konieczne, rząd centralny będzie uprawniony do przejęcia kontroli nad obiektami kosmicznymi wpisanymi do krajowego rejestru obiektów kosmicznych. Kwestia ewentualnego odszkodowania za przejęcie obiektów nie została uregulowana.
Przepisy indyjskiego projektu o działalności kosmicznej stanowią interesujące podejście do regulowania prowadzenia działalności kosmicznej przez krajowe podmioty. Z jednej strony regulacje w nim zawarte powielają regulacje stosowane w innych krajach (np. wymóg uzyskania zezwolenia, karanie prowadzenia działalności kosmicznej bez zezwolenia), ale z drugiej takie rozwiązania jak: możliwość zwolnienia z wymogu uzyskania pozwolenia na prowadzenie działalności kosmicznej czy uznanie za przestępstwo zanieczyszczenia przestrzeni kosmicznej oraz powierzchni ciał niebieskich, stanowią interesujące propozycje hinduskiego ustawodawcy.
Czytaj też: Czarne dziury polskiego prawa kosmicznego [KOMENTARZ]
Kamil Dobrowolski