Ministrowie państw ESA obradują w Sewilli

Ministrowie zajmujący się obszarem polityki kosmicznej z 22 państw członkowskich Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) toczą obrady nad kształtem budżetu organizacji na najbliższe 3 lata w ciągu dwudniowej sesji przypadającej na środę i czwartek 27-28 listopada tego roku. Miejscem spotkania jest hiszpańska Sewilla. Przedmiotem dyskusji są także założenia programowe oraz identyfikacja interesów Europy w obszarze przyszłej eksploracji kosmosu.

Reprezentantem ze strony polskiego rządu jest wiceminister rozwoju Marek Niedużak. W kontekście swojego udziału w pracach gremium, resort zwraca uwagę na utrwalające się funkcjonowanie Polski w strukturach ESA, począwszy od listopada 2012 roku.

Upływające właśnie 7 lat minęło dla polskiej branży kosmicznej pod znakiem obowiązywania preferencyjnego mechanizmu Polish Industry Incentive Scheme (PLIIS). Jego założeniem było ułatwienie uczestnictwa rodzimych firm i jednostek naukowych w programach oraz misjach kosmicznych ESA. Od 1 stycznia 2020 Polska będzie działać w programach ESA na takich samych zasadach, co inne kraje członkowskie.

Wśród najważniejszych punktów agendy obrad ministrów państw ESA jest wytyczenie kierunków dalszego rozwoju europejskiego sektora kosmicznego, zatwierdzenie dat realizacji programów i projektów rozwojowych, a także ustalenie poziomu finansowania i wymiaru składek budżetowych poszczególnych członków ESA.

Z punktu widzenia polskiej branży kosmicznej, duże znaczenie przywiązuje się do uzgodnień na temat wysokości składki na programy obowiązkowe i opcjonalne. W szerszym kontekście natomiast Rada Ministerialna ESA ma być okazją do ugruntowania europejskich ambicji dokonania przełomu w doskonaleniu i zastosowaniach technologii kosmicznych oraz wyeksponowania gospodarczego znaczenia nowych technologii i uświadamiania społeczeństwu europejskiemu cywilizacyjnej roli, jaką odgrywa dla niego sektor kosmiczny.

Zgodnie z propozycjami Dyrektoriatu Generalnego ESA, programy kosmiczne oczekiwane do realizacji po 2019 roku podzielono według pięciu różnych kategorii tematycznych, obejmujących pełny obszar zainteresowania agencji: projekty naukowo-eksploracyjne, zastosowania użytkowe technologii kosmicznych, systemy ochrony i bezpieczeństwa (ze szczególnym uwzględnieniem zakresu świadomości sytuacyjnej w kosmosie, technologii deorbitacyjnych oraz ochrony infrastruktury satelitarnej), a także technologii dostępu do przestrzeni kosmicznej (jak systemy nośne i stacje naziemne).

Europejska Agencja Kosmiczna działa na mocy Konwencji podpisanej w Paryżu 30 maja 1975 roku. Jest organizacją międzyrządową, powołaną w celu realizacji wspólnego, europejskiego programu badania i wykorzystania przestrzeni kosmicznej. Przedmiotem jej działania jest również wspieranie rozwoju nowoczesnego i konkurencyjnego przemysłu w państwach członkowskich. W skład ESA wchodzą obecnie 22 państwa: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Irlandia, Luksemburg, Niderlandy, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania, Włochy, Węgry. Na podstawie osobnej umowy stowarzyszeniowej w pracach ESA uczestniczy Kanada.

Delegacje rządów poszczególnych państw składowych spotykają się na Radach Ministerialnych ESA w odstępach kilkuletnich. W toku polskiego członkostwa miały one miejsce zasadniczo trzykrotnie: w 2012, 2014 i 2016 roku, a także pośrednio - w formule pomostowej - w 2018 roku.