Ukraina uderzyła w Rosję. Ucierpi wojsko i sektor kosmiczny

„11 sierpnia drony Głównego Zarządu Wywiadu Ministerstwa Obrony Ukrainy przeprowadziły atak na Orenburski Zakład Helowy w mieście Orenburg w Rosji. Jest to jedyne w Rosji przedsiębiorstwo produkujące krytycznie ważny komponent wykorzystywany w produkcji rakiet, w przemyśle kosmicznym oraz lotniczym” – przekazała agencja Interfax-Ukraina.

Według HUR przeloty dronów mogli obserwować mieszkańcy Orenburga, którzy poinformowali także o serii eksplozji w rejonie zakładu. Około godz. 20 w poniedziałek (11 sierpnia) lokalne władze podjęły decyzję o zamknięciu odcinka federalnej autostrady M-5 „Ural” w rejonie miejscowości Pieriewołockoje i Chołodnyje Kluczi, gdzie znajduje się zakład.

Orenburski Zakład Helowy to jedyne przedsiębiorstwo produkujące hel w Rosji i jedno z największych w Europie; jego roczna moc przerobowa wynosi ok. 15 mld metrów sześciennych gazu ziemnego. Hel jest szeroko wykorzystywany w produkcji rakiet, w przemyśle kosmicznym i lotniczym.

Według ukraińskiego wywiadu wojskowego zakład w Orenburgu jest bezpośrednio zaangażowany w agresję Rosji przeciwko Ukrainie i stanowi jeden z kluczowych obiektów rosyjskiego przemysłu zbrojeniowego.

Problemy sektora kosmicznego

Upadek rosyjskiego sektora kosmicznego to rezultat wieloletnich zaniedbań, korupcji i niedoinwestowania, które doprowadziły do utraty pozycji lidera w tej dziedzinie. Choć Rosja przez dekady była potęgą kosmiczną — z historycznymi sukcesami takimi jak pierwszy człowiek w kosmosie — to w ostatnich latach jej program kosmiczny zaczął wyraźnie tracić znaczenie.

Liczne awarie rakiet, opóźnienia w realizacji projektów (np. budowy nowej stacji orbitalnej) oraz odpływ wykwalifikowanych kadr pogłębiły kryzys. Dodatkowo, sankcje międzynarodowe oraz rosnąca konkurencja ze strony prywatnych firm, takich jak SpaceX, unaoczniły stagnację rosyjskiej agencji Roskosmos. W ubiegłym roku agencja poinformowała o kosztach braku współpracy z Zachodem, spowodowanych prowadzoną wojną na Ukrainie.

Z wyliczeń Roskosmosu wynika, że wartość strat wynikających z sankcji nałożonych kilka dni po rozpoczęciu „specjalnej operacji militarnej” szacuje się na 180 mld rubli, a więc ponad 2,1 mld dolarów (ponad 8 mld zł). Obecnie te same statystyki są zapewne jeszcze bardziej niekorzystne dla Rosji.

W ostatnich latach Rosyjski sektor kosmiczny zmagał się nie tylko z problemami finansowymi, czy skandalami korupcyjnymi, ale także niepowodzeniami. Najlepszym tego przykładem jest porażka misji księżycowej Łuna-25 z sierpnia 2023 r. Na chwilę obecną Rosja straciła także szanse na eksplorację innych ciał niebieskich, jak Mars, bowiem Europejską Agencja Kosmiczna zerwała współpracę z Roskosmosem przy misji ExoMars.

W rezultacie kraj, który kiedyś wyznaczał kierunki eksploracji kosmosu, dziś coraz częściej ogranicza się do marginalnej roli w globalnym wyścigu technologicznym.