Egzoplanetarne znalezisko okrzyknięte mianem „Ziemi Pi”

Na sygnały świadczące o istnieniu wspomnianej planety pozasłonecznej (egzoplanety) naukowcy natrafili w danych, zebranych jeszcze w 2017 roku przez Kosmiczny Teleskop Keplera, wysłany w przestrzeń pozaziemską w ramach misji NASA w 2009 roku. Obecnie na obserwacjach tego systemu skupiły się teleskopy projektu SPECULOOS - potwierdzając, że faktycznie astronomowie mają do czynienia z planetą okrążającą gwiazdę. Okres orbitalny obiegu wokół gwiazdy wynosi u niej 3,14 dnia, czyli podobnie jak dobrze znana stała matematyczna, nazywana „liczbą π” (Pi). Co więcej, jest to prawdopodobnie obiekt skalisty, o rozmiarach zbliżonych do naszej własnej planety - stąd, naukowcy ochoczo zaczęli ją nazywać żartobliwie "Ziemią Pi".

Miano to dotyczy egzoplanety zarejestrowanej oficjalnie pod nazwą K2-315 b - jest to planeta numer 315, odkryta w danych projektu K2, czyli przedłużonej misji obserwacyjnej teleskopu Keplera. Z kolei litera „b” to standardowy sposób nazywania planet – do nazwy gwiazdy dodaje się kolejne litery alfabetu, zaczynając od „b”.

Poza ciekawostką związaną z okresem obiegu, rozpatrywana planeta nie wyróżnia się jednak zbyt szczególnie na tle ponad 4000 dotychczas odkrytych egzoplanet. Szacowana średnica "Ziemi Pi" to około 0,95 rozmiaru naszej własnej. Krąży ona wokół chłodnej, małomasywnej gwiazdy, która pod względem rozmiarów odpowiada mniej więcej jednej piątej naszego Słońca. Masa planety nie jest jeszcze poznana, a ona sama raczej nie nadaje się do zamieszkania przez ludzi: może być tam bowiem zbyt gorąco z powodu niewielkiej odległości od macierzystej gwiazdy, z temperaturami sięgającymi 180 stopni Celsjusza przy jej powierzchni.

Liczba Pi jest stałą określającą relację długości obwodu koła do jego średnicy. W przybliżonych obliczeniach przyjmuje się dla niej wartość 3,14. Liczba Pi znajduje swoje odniesienia i zastosowanie rachunkowe w różnych działach matematyki i fizyki. "Pi" jest liczbą niewymierną. Współczesne komputery potrafią obliczyć jej wartość z bardzo dużo dokładnością. Na przykład w marcu 2019 podano wartość liczby Pi dla 31 bilionów miejsc po przecinku, wykorzystując do obliczeń infrastrukturę Google Cloud. Obliczenia trwały prawie 112 dni.

Wyniki badań na temat planety opublikowano w czasopiśmie naukowym „Astrophysical Journal”. Odkrycie ogłosili naukowcy z Massachusetts Institute of Technology (MIT).

Opracowanie: PAP/S24