Hub obliczeń kwantowych IBM uruchomiony w Poznaniu

Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (PCSS), afiliowane przy Instytucie Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk, poinformowało w piątek, że dołącza do sieci IBM Quantum Network i wspólnie z polskimi naukowcami oraz specjalistami IBM będzie rozwijać technologie obliczeń kwantowych i ich zastosowań.

Dyrektor generalny IBM Polska i Kraje Bałtyckie, Marcin Gajdziński podkreślił podczas otwarcia, że PCSS dołącza dzięki IBM Quantum Network do elitarnej grupy, liczącej 170 instytucji naukowych, wiodących przedsiębiorstw, ośrodków badawczych i start-upów zajmujących się pracą z wykorzystaniem przetwarzania kwantowego. "To jest moment, w którym PCSS uzyskuje dostęp nie tylko do zaplecza kwantowego IBM, ale też do bazy wiedzy o przetwarzaniu kwantowym IBM, do narzędzi, którymi dysponujemy i z których będziemy mogli wspólnie korzystać dla tworzenia nowego oprogramowania, nowych aplikacji i rozwiązań na komputery kwantowe" - powiedział. "W pewnych dziedzinach związanych z analityką, ze sztuczną inteligencją przetwarzanie kwantowe jest najlepszym kierunkiem; pozwoli nam, jako regionowi, się rozwinąć. Jesteśmy jedynym takim ośrodkiem w tej części Europy" – dodał Gajdziński.

Na wydarzeniu obecny był też sekretarz stanu ds. cyfryzacji w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Janusz Cieszyński. Jak podkreślił, Polska musi aktywnie uczestniczyć w pracach badawczo-rozwojowych w dziedzinie obliczeń kwantowych, aby zapewnić sobie silną pozycję w europejskiej gospodarce.

Spełnienie ambitnych założeń, jakie postawiliśmy sobie w sferze innowacji cyfrowych na rzecz nauki i społeczeństwa informacyjnego, wymaga zapewnienia Polsce dostępu do najnowocześniejszej e-infrastruktury. To konieczne, aby umożliwić zainteresowanym korzystanie z zaawansowanych symulacji inżynierskich i obliczeń dużej ilości danych. Włączenie superkomputerów do strategicznych zasobów Polski to jedno z zadań, które wyznaczyliśmy sobie do realizacji w ramach obszaru Cyber Poland 2025.
Janusz Cieszyński - sekretarz stanu ds. cyfryzacji w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów

Dyrektor Gajdziński podkreślił dalej, że Polska należy do krajów, które wnoszą istotny wkład w rozwój technologii kwantowych na świecie. "Obliczenia kwantowe stanowią znaczną część tego dorobku, a poza nim należy odnotować stosowane w praktyce systemy komunikacji kwantowej oraz podsystemy elektroniczne, wykorzystywane do przemysłowych zastosowań technologii kwantowych" - powiedział. Wyjaśnił także, że współpraca z IBM pozwoli PCSS na przeprowadzanie nowych odkryć umożliwiających użytkowe wykorzystanie obliczeń kwantowych, które mogą ostatecznie pomóc w pokonywaniu wyzwań związanych przykładowo z tworzeniem nowych materiałów lub leków.

Wiceprezes PAN, prof. Roman Słowiński podkreślił, że PCSS od lat prowadzi prace badawczo-rozwojowe w zakresie obliczeń kwantowych oraz komunikacji kwantowej. To zadecydowało o powierzeniu tej jednostce roli organizacji dostępu do komputera kwantowego dla polskich zespołów naukowych. "Polskie zespoły naukowe zainteresowane obliczeniami kwantowymi wskazały PCSS jako ośrodek o odpowiednim potencjale osobowym i technologicznym dla zapewnienia dostępu do komputera kwantowego IBM. Z tego dostępu skorzystają także uczelnie, które zamierzają kształcić studentów w zakresie obliczeń kwantowych" – powiedział.

PCSS podało, że przełomowym momentem w trwającym od niemal roku procesie uzyskania dostępu do systemu kwantowego, były ustalenia, jakie zapadły w listopadzie 2021 na konferencji IMPACT w Poznaniu - to tam uzyskano dla tej inicjatywy poparcie ministra Cieszyńskiego i KPRM. Inicjatywa PCSS sfinansowana będzie dotacją celową premiera ze środków będących w dyspozycji Ministra Cyfryzacji.

Jak podkreśla się w tym kontekście, na tle cyfrowych możliwości obliczeniowych komputery kwantowe pozwolą prowadzić wielokrotnie bardziej skomplikowane, wieloczynnikowe i wieloparametryczne symulacje w zakresie inżynierii materiałowej oraz nauk o życiu, w tym chemii i biomedycynie oraz innowacji w przemyśle farmaceutycznym. Państwo polskie chce je wykorzystywać na potrzeby poprawy cyberbezpieczeństwa i rozwoju sztucznej inteligencji - w tym także jako wsparcie dla innowacyjnych rozwiązań w przemyśle, technologiach kosmicznych, metrologii, czy w modelowaniu kryzysowym. "Dostępne już dziś wyniki badań potwierdzają ogromną i stale rosnącą wydajność komputerów kwantowych. Algorytmy kwantowe w powiązaniu z wykorzystaniem mocy obliczeniowej superkomputerów są w stanie poradzić sobie ze złożonymi zadaniami matematycznymi i informatycznymi nieprównanie szybciej, niż te powszechnie dziś stosowane" – podało PCSS.

Centra IBM Quantum Network to globalna społeczność badawczo-inżynieryjna, skupiająca firmy z listy Fortune 500, start-upy, instytucje akademickie i laboratoria badawcze, które pracują nad rozwojem obliczeń kwantowych i badają ich praktyczne zastosowania. Członkowie sieci i zespoły IBM Quantum wspólnie badają i analizują, w jaki sposób obliczenia kwantowe mogą pomóc i zmienić nowoczesne IT w wielu branżach i dyscyplinach, m.in. w finansach, energetyce, chemii, materiałoznawstwie, optymalizacji i uczeniu maszynowym.

Źródło: PAP/PCSS