Mars Sample Return z dwuletnim opóźnieniem

Pierwotne plany zakładały wystrzelenie w 2026 r. kilku pojazdów - lądownika (Sample Retrieval Lander), łazika (Sample Fetch Rover), który zbierze próbki przygotowane przez Perseverance oraz niewielkiego systemu nośnego - rakiety (Mars Ascent Vehicle), która przetransferuje próbki z powierzchni Marsa na orbitujący wokół planety autonomiczny statek powrotny. Jak się okazuje, ten termin jest już nierealny, gdyż w szczegółowym podsumowaniu prezydenckiego projektu budżetu, w części związanej z programami agencji, przy sekcji Mars Sample Return, wskazano 2028 rok, jako moment startu lądowników i łazika. Powrót próbek miałby nastąpić w 2033 roku.

Dwuletnie opóźnienie wynika z przyjęcia zaleceń dotyczących wyprodukowania drugiego lądownika SRL. Użycie jednego urządzenia, biorąc pod uwagę wagę operacji, byłoby decyzją dość ryzykowną, a zatem NASA w ten sposób chce zwiększyć prawdopodobieństwo pomyślnego lądowania na Czerwonej Planecie. Jeden z lądowników powstanie i zostanie zintegrowany przez NASA JPL zaś decyzja o tym, kto będzie odpowiedzialny za integrację drugiego zapadnie w czerwcu bieżącego roku. Ponadto zauważono pewne ruchy, mogące być powiązane z finansowaniem budowy drugiego urządzenia. W roku fiskalnym 2023 budżet programu na dany rok Mars Sample Return ma wzrosnąć o dodatkowe 169 milionów dolarów, osiągając pułap 822 mln USD.

Program Mars Sample Return realizowany przez NASA we współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA) obejmuje trzy osobne komponenty etapowo realizowanej misji, które razem mają pozwolić na dostarczenie próbek z Marsa na Ziemię. Pierwszy etap już trwa, w ramach zaplanowanej wieloletniej obecności łazika Perseverance na Marsie. Podczas jego pracy zbierany jest materiał geologiczny, dzięki któremu będzie możliwe poznanie skał marsjańskich, zanim na Marsie zawitają pierwsi ludzie.

Perseverance pozostawi probówki w miejscu łatwo dostępnym dla kolejnego wyspecjalizowanego łazika (Sample Fetch Rover), który przybędzie wraz z misją lądownika SRL. Pojazd SFR zbierze pozostawione na powierzchni Marsa probówki, które następnie za pomocą zainstalowanego na lądowniku robotycznego ramienia zostaną przeniesione z łazika do zasobnika. Ten następnie zostanie umieszczony na szczycie rakiety MAV, która po starcie z platformy startowej wejdzie na marsjańską orbitę i przekaże pojemnik pojazdowi Earth Return Orbiter. Oznaczać to będzie początek trzeciego i ostatniego etapu programu Mars Sample Return.

W środku ERO pojemnik zostanie zabezpieczony i umieszczony wewnątrz ziemskiego lądownika EEV (Earth Entry Vehicle) za pomocą robotycznych ramion. Orbiter rozpocznie podróż ku Czerwonej Planecie wraz ze startem rakiety Ariane 6 w 2027 roku. Około 2033 roku, tj. po blisko rocznej podróży i zbliżeniu się do naszej planety, ERO wypuści lądownik EEV, który lecąc po zadanej trajektorii wyląduje na pustyni w amerykańskim stanie Utah, skąd próbki marsjańskiego gruntu trafią do punktu przyjęcia i kwarantanny. Po otwarciu probówek zostaną wykonane wstępne pomiary w celu stworzenia szczegółowego katalogu, umożliwiającego skierowanie określonych części materiału do specjalistycznych badań naukowych. Podsumowanie realizacji misji - według prognoz - ma nastąpić na początku czwartej dekady XXI wieku.

MK/KB