Przebywanie w kosmosie zaburza układ odpornościowy

Po zasiedleniu okołoziemskiej orbity ludzie niebawem mają polecieć na Księżyc, potem na Marsa. To zaś oznacza, że coraz więcej astronautów będzie przebywało w przestrzeni kosmicznej. Same zaś misje będą stawały się coraz bardziej wymagające. Dokładne poznanie tego, jak w kosmosie zachowuje się ludzki organizm, ma w tym kontekście podstawowe znaczenie.

Jak zwracają uwagę naukowcy ze szwedzkiego Instytutu Karolinska, jednym z zagrożeń jest osłabienie układu immunologicznego. To powoduje zwiększoną podatność na infekcje oraz groźbę uaktywnienia się ukrytych w organizmie wirusów. "Jeśli astronauci mają mieć możliwość prowadzenia bezpiecznych misji kosmicznych, musimy zrozumieć, w jaki sposób ich układ odpornościowy zostaje zmieniony i spróbować znaleźć sposoby na przeciwdziałanie szkodliwym efektom" – podkreśla dr Lisa Westerberg kierująca badaniem opisanym na łamach periodyku " Science Advances ".

"Byliśmy w stanie zbadać, co dzieje się z limfocytami T, które są kluczowym składnikiem układu odpornościowego, w czasie gdy są wystawione na warunki mikrograwitacji" – dodaje. Ona i jej zespół symulowali na Ziemi mikrograwitację w ten sposób, że ochotnicy byli zanurzani w wodzie o neutralnej dla ciała temperaturze. Po 7 dniach trwania eksperymentu doszło do silnych zmian działania genów w limfocytach T. Komórki stawały się m.in. mniej dojrzałe pod względem genetycznym. Najsilniejszy efekt dało się zauważyć po 14 dniach.

"Limfocyty T zaczęły przypominać bardziej tzw. naiwne limfocyty, które jeszcze nie napotkały żadnych intruzów. Może to oznaczać, że potrzebują więcej czasu na aktywację i stają się mniej skuteczne w walce z komórkami nowotworowymi i infekcjami. Nasze wyniki mogą torować drogę do nowych terapii, które odwrócą te zmiany w programie genetycznym komórek odpornościowych" - mówi Carlos Gallardo Dodd, współautor odkrycia.

Komórki zachowywały się przy tym dosyć niestabilnie. Po upływie 21 dni dostosowały swoją ekspresję genów tak, że prawie wróciła do normy, ale analizy przeprowadzone siedem dni po zakończeniu eksperymentu wykazały, że komórki odzyskały niektóre z wcześniejszych zmian. Teraz naukowcy chcą wykorzystać platformę rakietową Esrange Space Centre w Kirunie, aby zbadać, jak limfocyty T zachowują się w realnych warunkach mikrograwitacji.