NAUKA I EDUKACJA
Saturn "przegonił" Jowisza pod względem liczby ujawnionych księżyców
Amerykańscy uczeni wykryli w otoczeniu gazowego olbrzyma Saturna grupę dwudziestu wcześniej nieznanych naturalnych satelitów. Odkrycie oznacza, że planetarny „Władca Pierścieni” może być aktualnie uznawany również za oficjalnego rekordzistę Układu Słonecznego pod względem liczby posiadanych księżyców, których ma oficjalnie już 82. Zdetronizowany w tej kategorii Jowisz „ujawnił” do tej pory 79 swoich naturalnych satelitów.
Odkrycie nowych księżyców to efekt badań zespołu pod kierunkiem Scotta S. Shepparda z Carnegie Institution for Science w Waszyngtonie (USA), przeprowadzonych przy pomocy japońskiego teleskopu Subaru na Manua Kea na Hawajach. O odkryciu poinformowało w poniedziałek 7 października Minor Planet Center, prowadzone przez Międzynarodową Unię Astronomiczną (IAU).
Każdy z namierzonych obiektów zalicza się do pomniejszych ciał niebieskich, mających zaledwie po kilka kilometrów średnicy. Jedynie trzy z nich obiegają Saturna w tym samym kierunku, w którym obraca się planeta - kolejne 17 okrąża ją przeciwstawnie. Wspomniana "siedemnastka" przedstawia podobne cechy i parametry orbitalne (wydaje się należeć do tzw. „grupy nordyckiej” satelitów Saturna), co sugeruje, że mogą być fragmentami większego księżyca zniszczonego w skutek kolizji z innym ciałem. Z kolei dwa najbardziej wewnętrzne obiekty z trzech "zgodnie obrotowych" księżyców nowej puli zaliczają się prawdopodobnie do „grupy eskimoskiej” satelitów Saturna. Pozostały, czyli ten najbardziej zewnętrzny, może natomiast przynależeć do „grupy galijskiej”. Każda z tych grup satelitów jest prawdopodobnie pozostałością dawnych kolizji, jakie spotkały dawniej większe księżyce saturnowe.
Te z nowo odkrytych, których orbita przebiega najbliżej planety, potrzebują około dwóch lat na pełen obieg dookoła Saturna. Z kolei te najbardziej odległe z nich mają okres obiegu wynoszący trzy lata. Jeden to rekordzista - obecnie najbardziej oddalony księżyc Saturna.
Czytaj też: Oceany pod trzema księżycami Saturna?
W zakresie dokonanych znalezisk będą teraz prowadzone dalsze badania, mające na celu analizę ich orbit pod kątem ustalenia pochodzenia. Wskazuje się przy tym, że podobne grupy pomniejszych zewnętrznych księżyców występują także wokół Jowisza.
W skład zespołu odkrywców saturnowych księżyców wchodzą: Scott S. Sheppard z Carnegie Institution for Science, David Jewitt z UCLA, oraz Jan Kleyna z University of Hawaii. W ubiegłym roku Sheppard odkrył 12 nowych księżyców wokół Jowisza. Wymyślenie nazw dla pięciu z nich uznano za dobrą okazję do zorganizowania publicznego konkursu. Podobnie stało się teraz, umożliwiając wszystkim zainteresowanym zaproponowanie nazw nowych księżyców Saturna w powszechnym konkursie. Warunkiem wejściowym jest wskazanie nazwy nawiązującej do imion olbrzymów z mitologii nordyckiej, galijskiej lub inuickiej.
Opracowanie: PAP/MK
Czytaj też: Wielki Finał misji Cassini: Pierwsze odkrycia