SATELITY
Aktywność wokół dawnego ośrodka atomowego Iranu. Wnioski z analiz obrazowych
Zbierane na przestrzeni ostatnich lat zobrazowania satelitarne skłoniły amerykańskich i izraelskich analityków do zwrócenia uwagi opinii publicznej na „niezwykłą aktywność” wokół położonego w pobliżu stolicy Iranu (Teheranu) dawnego ośrodka jądrowego w Sanjarian. Doniesienia takiej treści podała m.in. amerykańska stacja Fox News. Z kolei w izraelskich mediach pojawiły się spekulacje sugerujące, że Iran może nadal chcieć coś ukryć przed wzrokiem inspektorów Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA).
Aktualne doniesienia odwołują się do analiz zobrazowań dostarczonych przez amerykański koncern Maxar Technologies. Opracowania komentowane w USA i Izraelu wskazują, że już w połowie października 2020 r. rejestrowano oznaki prowadzenia rozległych prac ziemnych w bezpośrednim otoczeniu irańskiego ośrodka. Z kolei dane zebrane w styczniu 2021 r. wskazują na kontynuację tej aktywności, w tym budowę nowej drogi dojazdowej i obecność licznych pojazdów. Na obrazach z marca nie widać już drogi dojazdowej, są natomiast widoczne nadal rozległe wykopy - ta sytuacja miała pozostać aktualna do tej pory.
W kontekście specyfiki ośrodka, w doniesieniach medialnych zwraca się uwagę na przedstawione w 2018 r. (przez wywiad Izraela) dokumenty o aktywności rzekomo zamkniętego w 2003 r. - według informacji Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) - militarnego programu jądrowego Iranu, "Amad". Ośrodek w Sanjarian miał tutaj odgrywać ważną rolę w pracach nad elementami do miniaturowych ładunków jądrowych.
Jak podał w środę 9 czerwca serwis "Times of Israel", w Sanjarian w latach 2004-2005 prowadzono prace rozbiórkowe, co w raporcie z analizy obrazowej dokonanej przez amerykański Instytut Nauki i Bezpieczeństwa Międzynarodowych (ISIS) uznano za element "zawężania i dalszego zatajania programu Amad". Od tego czasu na miejscu nie prowadzono żadnych widocznych prac.
Coinciding, Iran developed another wall-secured site next to the Sanjarian complex, adding a new three-story office type building alongside a concrete apron that now appears externally complete. 18/ pic.twitter.com/uBGSCfsNSo
— Inst for Science (@TheGoodISIS) June 8, 2021
Think-tank ISIS łączy ostatnie wznowienie prac w Sanjarian z uzyskaniem przez Izrael dostępu do archiwum programu Amad. Izrael poinformował o zdobytych informacjach MAEA, przez co inspektorzy tej organizacji zbadali kilka nieznanych wcześniej byłych irańskich ośrodków.
ISIS zdaje się sugerować, że Iran, zaalarmowany inspekcjami MAEA wywołanymi informacjami zdobytymi przez Mosad, być może starał się ukryć obciążające dowody w ośrodku w Sanjarian - wskazano w materiałach "Times of Israel". Centrum ISIS informowało, że część prac w Sanjarian prowadzono pod płachtami materiału uniemożliwiającymi obserwację tego miejsca z góry.
Na czwartek zaplanowana jest szósta runda pośrednich rozmów USA z Iranem na temat powrotu do wielostronnej umowy nuklearnej z 2015 r., która zakładała zniesienie międzynarodowych sankcji w zamian za wycofanie się Iranu z militarnego programu jądrowego. USA później wycofały się z porozumienia, a Iran nie przestrzega go, wzbogacając uran ponad ustalony próg i gromadząc go więcej niż zakłada zawarty w umowie limit.
Czytaj też: W cieniu rozgrywki z Iranem. Eskalacja saudyjskich ambicji nuklearnych [ANALIZA]
Opracowanie: PAP/S24