KOSMONAUTYKA
Spacer kosmiczny obsady ISS. Po raz pierwszy w całkowicie żeńskim składzie
Duet uczestniczek 61. ekspedycji na Międzynarodową Stację Kosmiczną przeprowadził w otwartej przestrzeni kosmicznej operację wymiany wadliwego regulatora ładowania akumulatorów na ISS. Trwająca nieco ponad 7 godzin akcja zakończyła się powodzeniem i została odnotowana jako pierwszy przypadek spaceru kosmicznego zrealizowanego w całkowicie żeńskim składzie.
Astronautki NASA Christina Koch i Jessica Meir wyszły w otwartą przestrzeń kosmiczną w piątek 18 października br. w celu naprawy systemu regulatora ładowania i rozładowania akumulatorów (Battery Charge/Discharge Unit, BCDU), obsługujących system zasilania Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Spacer kosmiczny był historycznie pierwszym w wykonaniu zespołu składającego się wyłącznie z kobiet.
Operacja rozpoczęła się o godz. 13:38 czasu polskiego i trwała 7 godz. 17 minut. W jej trakcie duet amerykańskich astronautek z powodzeniem przeprowadził wymianę wadliwego komponentu. Wsparcie z pokładu ISS zapewnili dowódca 61. ekspedycji, Włoch Luca Parmitano (w roli operatora robotycznego wysięgnika Canadarm2) oraz Amerykanin Andrew Morgan, którego zadaniem była obsługa mechanizmu śluzy i asysta w przywdziewaniu skafandrów.
Nowe składniki układu akumulatorów miały zostać zamontowane podczas spaceru dopiero za tydzień, jednak procedurę przyspieszono ze względu na zaistniałą awarię, do której doszło kilka dni wcześniej. Co się tyczy przygotowań do realizacji całkowicie kobiecej operacji w otwartej przestrzeni, miało do niej dojść już na początku 2019 roku (w marcu), jednak operację przełożono ze względu na brak wystarczającej liczby skafandrów w odpowiednim rozmiarze.
Zespołowy spacer kosmiczny z 18 października był ósmym tegorocznym wyjściem poza stację kosmiczną. Wszyscy dotychczasowi członkowie załogi ISS przeprowadzili w sumie 221 spacerów kosmicznych w celu montażu i konserwacji obiektu. Wszystkie astronautyczne spacery zajęły obsadzie ISS w sumie 57 dni, 20 godzin i 29 minut.
Co się tyczy uczestniczek bieżącej operacji, w przypadku Meir był to pierwszy spacer kosmiczny w karierze i czwarty dla Koch. Druga z Amerykanek spędziła w otwartej przestrzeni kosmicznej w sumie 27 godzin i 48 minut.
Obie astronautki kontynuują obecnie swoją pierwszą zmianę na ISS. Koch przybyła do laboratorium na orbicie w marcu 2019 roku i pozostaje w kosmosie w formacie wydłużonego pobytu (11 miesięcy), aby pozwolić naukowcom na zaobserwowanie efektów długotrwałego lotu kosmicznego na kobiecy organizm (w celu przygotowania się do misji na Księżyc i Marsa).
Meir natomiast stała się 15. kobietą z wykonanym spacerem kosmicznym (spośród których 14 jest obywatelkami USA). Ogółem był to 43. spacer kosmiczny z żeńskim udziałem. Kobiety wykonują spacery kosmiczne od 1984 roku. Nastąpiły wówczas dwie takie operacje - w lipcu 1984 w otwartą przestrzeń kosmiczną wyszła rosyjska kosmonautka Swietłana Sawicka, natomiast w październiku w jej ślady poszła astronautka NASA, Kathryn Sullivan. Sullivan skomentowała zresztą w pochlebnych słowach wyczyn swoich koleżanek.
Historycznie pierwszym człowiekiem, który wyszedł w otwartą przestrzeń kosmiczną był radziecki kosmonauta Aleksiej Leonow - swoją operacje przeprowadził 18 marca 1965 roku. Leonow zmarł zaledwie tydzień przed terminem spaceru amerykańskich astronautek - w wieku 85 lat. Kosmiczna eskapada Rosjanina w czasie lotu statku Woschod-2 trwała 12 minut. Kosmonauta oddalił się od statku na odległość 5 metrów, ubezpieczany liną z kablem telefonicznym.
Kilka tygodni później, 3 czerwca 1965 roku, w kosmos wyszedł natomiast pierwszy Amerykanin, Edward Higgins White. Misja astronauty trwała 20 minut. Przeprowadzono ją z kabiny statku Gemini - White odbył spacer, będąc połączonym ze statkiem przewodem tlenowym.