Systemy Nośne
Amerykańska rakieta będzie startować z Europy
Autor. Firefly Aerospace
Amerykańska firma Firefly Aerospace podpisała umowę ze Szwedzką Korporacją Kosmiczną na możliwość przeprowadzenia startów orbitalnych rakiety Alpha z nowo otwartego portu kosmicznego w Centrum Kosmicznym Esrange w Kirunie. Porozumienie sprawia, że Firefly Aerospace będzie pierwszą firmą ze Stanów Zjednoczonych, której system nośny wystartuje z kontynentalnej Europy.
Firmy działające w rakietowej gałęzi amerykańskiego sektora kosmicznego przeprowadzają starty swoich systemów głównie z terytorium Stanów Zjednoczonych. Wyjątek stanowi Rocket Lab, która wykorzystuje obecnie dwa porty kosmiczne: na Wyspie Wallops w stanie Wirginia oraz w Nowej Zelandii. Z najnowszych informacji wynika, że kolejna firmy rozwija zakres swojego działania poza Stanami Zjednoczonymi.
Mowa tu o amerykańskiej firmie Firefly Aerospace obsługującej m. in. rakietę nośną Alpha. W czwartek, 27 czerwca br. spółka podpisała umowę ze Szwedzką Korporacją Kosmiczną (SSC) na użytkowanie nowo otwartego portu kosmicznego w Centrum Kosmicznym Esrange w Kirunie w celu przeprowadzania startów systemu Alpha.
„Redukując obecną lukę w lokalizacjach orbitalnych miejsc startowych w Europie, współpraca ta wzmacnia połączenie transatlantyckie między Szwecją a Stanami Zjednoczonymi (…). Nie możemy się doczekać udostępnienia tej konkurencyjnej i dobrze sprawdzonej usługi startowej w Esrange w Europie Północnej.” - powiedziała Charlotta Sund, dyrektor generalna SSC.
Z komunikatu udostępnionego przez Firefly Aerospace i SSC wynika, że inauguracyjny start zostanie przeprowadzony w 2026 r. z kompleksu startowego Esrange Launch Complex 3C. Strony podkreśliły, że nowe miejsca do przeprowadzania startów orbitalnych są obecnie niezbędne z uwagi na rosnące zapotrzebowanie na wynoszenie ładunków w przestrzeń kosmiczną. Dodatkowe platformy pozwolą zmniejszyć długość czekania na kolejne misje.
Firefly Aerospace
Flagową technologią amerykańskiej firmy jest dwustopniowa rakieta Alpha o wysokości blisko 30 m oraz średnicy owiewki 2,2 m. W pierwszym segmencie systemu znajdują się 4 silniki Reaver napędzane mieszanką kerozyny RP-1 oraz ciekłego tlenu. Drugi stopień jest zasilany natomiast pojedynczą jednostką Lightning na to samo paliwo. Alpha jest w stanie wynieść na niską orbitę okołoziemską ładunek o masie około 1 t oraz 630 kg na orbitę synchroniczną ze Słońcem.
Autor. Firefly Aerospace via Flickr
Jedną z głośniejszych misji rakiety Alpha była Victus Nox dla US Space Force, która została zrealizowana w rekordowym czasie. Celem projektu była demonstracja zdolności Stanów Zjednoczonych do wyniesienia ładunku na orbitę okołoziemską praktycznie na życzenie - w 24 godziny, w celu rozwoju zdolności lub zastąpienia zniszczonych satelitów w trakcie konfliktu zbrojnego.
Lot Alpha odbył się we wrześniu 2023 r., a cały proces od wydania rozkazu do startu trwał jednak 27 godzin. Transmisja nie była transmitowana przez Firefly Aerospace na prośbę amerykańskich sił kosmicznych.
Centrum Kosmiczne Esrange
Jednym z najważniejszych zadań SSC jest kontrola Centrum Kosmicznego Esrange w Kirunie (otwarte w styczniu 2023 r.), które ma posłużyć jako miejsce do wynoszenia satelitów na orbitę, przeznaczonych do wielu projektów - od monitorowania zmian klimatycznych po usługi telekomunikacyjne. Obiekt znajduje się na wysuniętej północy, za kołem podbiegunowym, na bezludnym obszarze, co umożliwia starty rakiet bez powodowania zakłóceń w życiu lokalnej społeczności.
Pierwsze starty z tego obszaru miały miejsce w 1966 roku, natomiast obecnie kosmodrom wykorzystywany jest przez międzynarodowe środowisko naukowe m. in. do wystrzeliwania rakiet sondujących oraz balonów na dużych wysokościach do astronomii oraz badań atmosfery. Kompleks budzi coraz większe zainteresowanie gigantów technologicznych, co dowodzi umowa z Firefly Aerospace.
Źródło: SSC / Firefly Aerospace