Temida z Europy gotowa do testów na platformie startowej

Themis ma za sobą długą drogę z ośrodka ArianeGroup w Les Mureaux we Francji do Centrum Kosmicznego Esrange, obsługiwanego przez Swedish Space Corporation, w pobliżu północnej Kiruny. Segment dotarł na miejsce w czerwcu 2025 roku.

Po zakończeniu testów w hali montażowej został przetransportowany na platformę startową i podniesiony przez podnośnik w celu montażu czterech nóg umożliwiających powrót na stanowisko po zakończonym locie. Temida zostanie poddana kolejnym testom systemów elektronicznych, hydraulicznych, kriogenicznych, itp. Wisienką na torcie będzie demonstracja w locie, podczas której segment wzniesie się na określoną wysokość, a następnie powróci na platformę startową. Próba odbędzie się na przełomie 2025 i 2026 roku.

Themis (T1H) to pierwszy demonstrator głównego segmentu do rakiety wielokrotnego użytku, który będzie w stanie powracać na platformę startową po separacji stopni. Tego typu zdolność odzyskiwania komponentów jest obecnie jednym z kluczowych wyznaczników konkurencyjności na rynku rakiet nośnych. Choć do stworzenia w pełni operacyjnego systemu wciąż daleka droga, testy Themis stanowią istotny krok w kierunku obniżenia kosztów wynoszenia ładunków na orbitę oraz budowania niezależności Europy.

Segment ma 30 metrów wysokości, a jego sercem jest silnik Prometheus opracowany przez europejską firmę ArianeGroup. Jednostka jest zasilana przez materiał pędny: ciekły metan i ciekły tlen (methalox) i wykorzystuje cykl spalania z generatorem gazu.

Proces spalania polega na rozdzieleniu materiału pędnego na dwa obiegi: część trafia do głównej komory spalania, a część do komory spalania wczesnego (ang. preburner). Powstające tam gazy zasilają turbinę, która z kolei napędza pompy materiałów pędnych. Gazy te są następnie usuwane przez swego rodzaju „rurę wydechową”.

Projekt Themis jest finansowany z budżetu Europejskiej Agencji Kosmicznej, ale wspierany również przez Unię Europejską w ramach projektu SALTO (Structured Agile Launcher Technology Operations), finansowanego przez program Horizon Europe. W projekcie biorą udział firmy z Polski.

Gdyńska firma SpaceForest jest odpowiedzialna za podsystem GFCS (Green Flip Control System), czyli pomocniczy silnik rakietowy, dzięki któremu rakieta obróci się przed wylądowaniem. Sterowanie będzie możliwe poprzez połączenie z komputerem pokładowym segmentu Themis. Inżynierowie Sener Polska zaprojektują i zbudują mechanizm GFAM (Grid Fin Actuation Mechanism), który umożliwi blokowanie i odblokowywanie stateczników kratownicowych po rozłożeniu.