Systemy Nośne
"Zabójcza" platforma do walki w kosmosie, czyli plan na Centaura V
Amerykańska spółka United Launch Alliance (ULA) planuje stopniową modernizację górnego stopnia Centaur V, który w przyszłości może posłużyć Siłom Kosmicznym USA jako platforma do orbitalnych misji wojskowych.
Centaur V to górny stopień wykorzystywany przez ULA w rakiecie Vulcan Centuar. System nośny zaliczył debiut w styczniu 2024 r., w ramach którego wyniósł w przestrzeń kosmiczną lądownik księżycowy Peregrine od firmy Astrobotic.
Drugi start miał miejsce w październiku br. i zakładał wyniesienie testowego ładunku. Dotychczasowe loty rakiety określane są jako misje certyfikacyjne, w ramach których zostanie ona dopuszczona do programu wynoszenia ładunków dla amerykańskich sił kosmicznych.
Centaur V narzędziem do walki w kosmosie?
Informację o planowanych modyfikacjach segmentu Centaur V przekazał CEO spółki ULA, Tony Bruno, podczas Spacepower Conference na Florydzie. Zapowiedzi obejmują możliwość nie tylko wyniesienia ładunku wojskowego na orbitę, ale również pozostanie w kosmosie kilka dni oraz wykonywanie szeregu zadań, tj. zmiana pozycji satelity lub funkcjonowanie jako środek odstraszający i chroniący amerykańską infrastrukturę orbitalną.
„Naszą wizją jest możliwość posiadania platformy, która jest błyskawiczna, ma duży zasięg i, jeśli to konieczne, jest bardzo zabójcza” - stwierdził cytowany przez portal Spacenews.com Tony Bruno. Wojsko wydaje się być zainteresowane pomysłem ULA.
Jednym z wymagań ma być jednak wysoka mobilność pojazdu oraz zdolność do pozostania operacyjnym na czas trwania misji, a nie do wyczerpania paliwa. W przyszłości remedium będzie zdolność różnego rodzaju platform, w tym segmentów rakiet oraz satelitów, do uzupełniania paliwa na orbicie. Nad tego typu rozwiązaniem pracuje już szereg firm.
Plan na modyfikację Centaura jest powtarzany przez Bruno już od kilku miesięcy. W kwietniu br. CEO spółki stwierdził, że o ile obecny Centaur V występuje w dwóch wersjach do misji na niską orbitę okołoziemską i orbitę geostacjonarną (różnica głównie w rozmiarach dyszy silników RL10) to niewykluczone, że w przyszłości powstanie wersja trzecia, a może nawet czwarta. ULA ma wprowadzać zmiany i ulepszenia stopniowo.
SpaceX konkurencją dla ULA
Rozwój i wojskowe przeznaczenie segmentu Centaur V ma pomóc zwiększyć konkurencyjność spółki ULA. Obecnie liderem globalnego rynku kosmicznego pozostaje firma Elona Muska - SpaceX, której rakiety Falcon 9 oraz Falcon Heavy zostały zakontraktowane do programu wynoszenia ładunków wojskowych NSSL (National Security Space Launch).
Amerykańskie wojsko interesuje się również rozwojem najpotężniejszej rakiety na świecie - Starship/Super Heavy. Ostatni lot był obserwowany przez szefa operacji kosmicznych Sił Kosmicznych USA gen. Saltzmana, który został zaproszony przez firmę SpaceX. Dodatkowo wziął udział w 2-dniowym przeglądzie projektu.
Bogate doświadczenie, know-how oraz rakiety z serii Delta i Atlas pozycjonowały ULA jako kluczowego partnera dla amerykańskiego rządu i wojska. Wraz ze zwiększeniem konkurencji na rynku oraz rozwojem zdolności wielokrotnego użytku w rakiecie Falcon 9 przez SpaceX, pozycja spółki joint venture między koncernami Lockheed Martin oraz Boeing słabła. Obecnie spekuluje się również nad możliwą sprzedażą. Nowe zdolności Centaura V mogłyby pomóc w procesie odbudowy dawnej pozycji.