Ile Polska wyda na kosmos? Znamy konkretne kwoty

To szczególnie ważna informacja dla rozwoju krajowego sektora kosmicznego. Składki członkowskie w większości wracają do Polski w postaci kontraktów przy europejskich misjach. Kolejną zaletą jest pogłębianie współpracy międzynarodowej i wiedzy polskich inżynierów. Według informacji podanych przez resort rozwoju, tylko w 2024 roku polskie podmioty uzyskały 153 kontrakty o wartości blisko 87 mln euro.

W sumie, w ciągu 13 lat członkostwa Polski w ESA polskie firmy i instytuty naukowo-badawcze uczestniczyły w prawie 700 projektach kosmicznych o łącznej wartości przekraczającej 320 mln euro. W branży kosmicznej przyjęło się mówić, że każda złotówka zainwestowana w sektor kosmiczny wraca do kraju pomnożona nawet siedmiokrotnie.

W sierpniu 2023 r. Ministerstwo Rozwoju i Technologii, jako koordynator współpracy, przeznaczyło łącznie 360 mln euro na działania w ramach Europejskiej Agencji Kosmicznej w latach 2023-2025. Szczegóły tej kwoty dostępnej są TUTAJ. Składka członkowska pochodzi jednak z budżetów kilku resortów, do których nasza redakcja zwróciła się pytaniami.

Ministerstwo Rozwoju i Technologii

Do resortu rozwój skierowaliśmy pytania dwukrotnie: pierwszy raz w piątek, 11 lipca 2025 r. W oczekiwaniu na odpowiedź artykuł o podobnej tematyce opublikowała Polska Agencja Prasowa. Ponowiliśmy zatem pytania, na które odpowiedzi uzyskaliśmy już kilka minut później. Treść jest zbliżona do tej, którą przekazał PAP.

„Polska będzie dążyła do utrzymania składki członkowskiej do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) na dotychczasowym poziomie. Ostateczna decyzja w tej sprawie będzie jednak uzależniona od dwóch kluczowych czynników: możliwości budżetowych państwa oraz zdolności absorpcyjnych podmiotów krajowego sektora kosmicznego, czyli ich realnej możliwości efektywnego wykorzystania środków pochodzących z programów ESA.” - odpowiada MRiT.

Środki zostaną wykorzystane na udział w kluczowych programach, tj. program obserwacji Ziemi Copernicus lub nawigacji Galileo. Resort rozwoju nie doprecyzował, jaką część całej kwoty będzie stanowić składka obowiązkowa, a jaka zostanie przeznaczona na programy opcjonalne. Warto dodać, że 23 lipca premier Donald Tusk ogłosił rekonstrukcję rządu, z której wynika, że Ministerstwo Rozwoju i Technologii przestanie istnieć, a jego kompetencje ma przejąć superresort Ministerstwo Finansów i Gospodarki, na którego czele stanie Andrzej Domański.

Jakie środki przeznaczą inne resorty?

Redakcja Space24.pl skierowała również pytania do kilku innych resortów, z których budżetów pochodzi składka członkowska do Europejskiej Agencji Kosmicznej.

• Ministerstwo Obrony Narodowej: rok 2024 - 55 milionów złotych; rok 2025 - 55 milionów złotych; rok 2026 - planowane 55 milionów złotych;
• Ministerstwo Spraw Zagranicznych: rok 2024 - 5 milionów złotych; rok 2025 - 5 milionów złotych; rok 2026 - planowane 5 milionów złotych;
• Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego: rok 2024 - 45 milionów złotych; rok 2025 - 45 milionów złotych; rok 2026 - resort zaznaczył, że obecnie wciąż toczą się negocjacje, zatem nie jest możliwe wskazanie przyszłych kwot przed podjęciem decyzji;

Jeszcze kilka lat temu swoją część do polskiej składki członkowskiej dokładało Ministerstwo Klimatu i Środowiska (utworzone po Rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie utworzenia Ministerstwa Klimatu i Środowiska z października 2020 r.). W odpowiedzi na nadesłane pytania resort odparł, że w 2020 roku przeznaczył 25 milionów złotych. Rok później kwota pozostała taka sama.

„Od roku 2022 płatność części składki do Europejskiej Agencji Kosmicznej, którą dotąd wpłacało MKiŚ, została przejęta przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii.” - informuje MKiŚ.

Zmiany w Polskiej Agencji Kosmicznej

Rekonstrukcja rządu ogłoszona przez premiera Donalda Tuska dotyczy kilku obszarów, w tym Ministerstwa Rozwoju i Technologii, któremu podlega Polska Agencja Kosmiczna (POLSA). Kilka dni temu na łamach naszego portalu pojawił się artykuł o projekcie nowelizacji rozporządzenia w sprawie nadania statutu POLSA. 16 lipca br. projekt został skierowany do uzgodnień międzyresortowych. Zmiany zaczną obowiązywać dzień po ich oficjalnym opublikowaniu w Dzienniku Ustaw.

Projekt zakłada likwidację dotychczasowego podziału na sześć departamentów i Biuro Organizacyjne, a w ich miejsce powołanie kilkunastu nowych komórek organizacyjnych. Planowane zmiany nie wpłyną na budżet Agencji. Więcej informacji poniżej.

Czy likwidacja Ministerstwa Rozwoju i Technologii będzie oznaczać, że POLSA przejdzie pod kierownictwo nowego resortu? Z Ustawy o Polskiej Agencji Kosmicznej z 26 września 2014 roku wynika, że tak. Art. 2 jasno tłumaczy, iż ”Agencja podlega ministrowi właściwemu do spraw gospodarki.” POLSA może zatem podlegać pod zapowiedziane Ministerstwo Finansów i Gospodarki. Sytuacja jest dynamiczna, a o wszelkich aktualizacjach będziemy na bieżąco informować.