Spotkanie szkoleniowe dotyczące Programu Copernicus odbyło się w Lubelskiem

Program Copernicus to flagowa inicjatywa Komisji Europejskiej oraz Europejskiej Agencji Kosmicznej. Celem Programu jest zbudowanie konstelacji satelitów obserwacyjnych jak również operacyjnych serwisów, pozwalających na wykorzystanie danych pozyskiwanych z satelitów oraz z naziemnych stacji pomiarowych do monitorowania: stanu atmosfery oraz mórz i oceanów, zmian klimatu, klęsk żywiołowych, bezpieczeństwa obywateli i wielu innych. Program Copernicus jest otwarty i bezpłatny dla wszystkich zainteresowanych użytkowników.

Tematyka Sesji Informacyjnej została przygotowana zgodnie z potrzebami Regionu i została opracowana na podstawie priorytetów Inteligentnej Specjalizacji Województwa Lubelskiego.

W pierwszym dniu Sesji Informacyjno-Treningowej Programu Copernicus specjaliści Centrum Teledetekcji Instytutu Geodezji i Kartografii zapoznali uczestników z Programem Copernicus, specyfikacją i możliwościami zastosowania danych satelitarnych przez niego oferowanych jak również Serwisami Programu Copernicus.

Następnie przedstawili możliwości zastosowania danych satelitarnych i Serwisów Programu Copernicus dla sektora rolnego jak również dla leśnictwa. Uczestnicy zapoznali się z potencjałem analiz wieloczasowych oraz możliwościami pozyskania informacji bieżącej na podstawie danych satelitarnych satelitów Sentinel-2 jako użytecznymi narzędziami do monitorowania stanu upraw, tworzeniu map dominującego typu lasu oraz gęstości zadrzewień. Ponadto, na przykładzie doświadczeń Instytutu Geodezji i Kartografii, uczestnicy Seminarium mieli okazję dowiedzieć się jak synergia danych satelitarnych i meteorologicznych pozwala na budowę systemów monitorowania suszy i przezimowania upraw, użytecznych m.in. dla sektora ubezpieczeń rolnych oraz mogli zapoznać się z przykładami map delimitacji zmian w lasach – wycinka drzew oraz szkód w lasach wyrządzonych przez huragany czy pożary.

Kolejnym tematem omówionym podczas Sesji Informacyjnej była możliwość zastosowania danych i serwisów Programu Copernicus dla Sektora Energetyki. Przedstawione zostały przykłady serwisów monitorowania ilości promieniowania słonecznego docierającego do powierzchni ziemi oraz prędkości i kierunków wiatru oferowanych przez Program Copernicus. Ponadto zaprezentowane zostały również przykłady doświadczeń Centrum Teledetekcji IGiK w zastosowaniu danych satelitarnych do monitorowania plantacji upraw energetycznych oraz ich uwierzytelniania dla potrzeb sektora energetycznego.

Kolejnym aspektem zademonstrowanym podczas Sesji Informacyjnej była możliwość zastosowania danych i serwisów Programu Copernicus dla planowania przestrzennego. W tej części skupiono się gównie na danych lądowych – Copernicus Land (CLMS). Szczegółowo omówiono poszczególne produkty takie jak CORINE Land Cover, na czym polega idea klasyfikacji terenu oraz jego użytkowanie oraz dane statystyczne które można uzyskać z tego produktu. W omawianym serwisie przedstawiono także dane pan-europejskie Hight Resolution Layers (HRL), czyli informacje rastrowe dla wybranych typów pokrycia terenu takie jak, warstwy nieprzepuszczalne, warstwy o lasach, warstwy dla łąk oraz warstwy dla terenów wodnych i podmokłych. Ostatnim aspektem prezentacji były produkty lokalne, Urban Atlas, Riparian Zones i Natura 2000, skupiające się na szczegółowej informacji o pokryciu terenu i jego użytkowaniu tylko dla obszarów tematycznych. Zaprezentowano także nowy produkt stworzony przez Centrum Teledetekcji IGiK, wzbogacony Urban Atlas, który posiada bardziej szczegółowe informacje o użytkowaniu gruntów na istniejącym już produkcie.

Ostatnimi zagadnieniami omówionymi podczas Sesji Informacyjnej była możliwość zastosowania danych i serwisów Programu Copernicus dla zarządzania kryzysowego i monitorowania obszarów chronionych. W tej prezentacji przedstawiono uczestnikom wykorzystanie danych z serwisów Copernicus – CAMS oraz Emergency, do wykrywania zjawisk ekstremalnych takich jak pożary i powodzie. Ponadto przedstawiono jak działają serwisy Copernicus dla zarządzania kryzysowego. W drugiej części prezentacji omówiono monitoring obszarów chronionych na przykładzie projektu ESA Polwet, wykonanego w Centrum Teledetekcji IGIK. Projekt poruszał problematykę monitoringu satelitarnego obszarów podmokłych, na terenie Polski, wpisanych w Konwencję Ramsarską.

Sesja treningowa, która odbyła się 15 marca 2019 r., miała na celu wyposażenie uczestników w podstawowe umiejętności przetwarzania i analizy danych satelitarnych, pozyskujących dane nie tylko w paśmie optycznym ale również bliskiej podczerwieni i radarowym. Pierwsza część warsztatu skupiła się na klasyfikacji i obliczaniu wskaźników teledetekcyjnych z danych satelity Sentinel-2, które obrazują w paśmie od zakresu widzialnego do średniej podczerwieni. Omówione zostały główne zagadnienia związane z obrazowaniem przez satelity z tych zakresów. W drugiej części omówione zostały zagadnienia związane z danymi radarowymi z satelity Sentinel-1. Ponadto, uczestnikom sesji pokazano jak przetwarzać takie dane w kontekście detekcji powodzi oraz obliczania wskaźników teledetekcyjnych.