Zawody SpaceX - element prac nad koleją próżniową

W czerwcu 2015 r. Elon Musk ogłosił konkurs na projekt piątego środka transportu pod nazwą: Hyperloop Pod. Do konkursu zgłosiło się 1200 drużyn z uczelni technicznych i firm inżynierskich z całego świata, w tym także Polacy. Dwie drużyny z Polski, czyli Hyper Poland oraz HyperLodz Team znalazły się w drugim etapie konkursu wśród 20 najlepszych drużyn na świecie. W dniach 27-29 stycznia 2017 odbędzie się finał pierwszej edycji.

Pierwsza edycja zawodów Hyperloop Pod Competition jeszcze się nie zakończyła, a już we wrześniu 2016 r. SpaceX ogłosił kolejny konkurs pod nazwą Hyperloop Pod Competition II, który tym razem skierowany został tylko do zespołów studenckich. W przeciwieństwie do pierwszego konkursu, który obejmował szerokie spektrum zagadnień związanych z infrastrukturą kolei próżniowej (od projektów kapsuł po projekty dworców), tym razem cele konkursu zostały zawężone tylko do zbudowania kapsuł Hyperloop. W lecie 2017 roku mają one być testowane w rurze próżniowej o długości 1,5 km, która została wybudowana przez firmę SpaceX w pobliżu jej siedziby w Hawthorne, w Kalifornii. W przeciwieństwie do weekendowych zmagań z lutego 2016 roku, gdzie kapsuły były oceniane indywidualnie, teraz wszystkie kapsuły będą oceniane w tej samej kategorii, czyli osiągnięcie maksymalnej prędkości. Drugie kryterium oceny związane jest z bezpieczeństwem hamowania. 

Do pierwszego etapu Hyperloop Pod Competition II mogły zgłaszać się wszystkie uniwersyteckie zespoły, z których tylko część przeszła do etapu drugiego. SpaceX nie podał jeszcze oficjalnych liczb, ile drużyn wzięło udział w drugiej edycji zawodów. Można szacować, że było ich ok. 1000, z czego prawdopodobnie 200 do 250 znalazło się w fazie drugiej rywalizacji. Wśród nich są dwa polskie zespoły: Hyper Poland University Team oraz HyperLodz Team. W tym konkursie bierze udział jeszcze jedna grupa pięciu polskich studentów, ale reprezentują oni Wielką Brytanię, a dokładnie wchodzą w skład szkockiej drużyny HYPED z Uniwersytetu w Edynburgu. Jest on jest jedną z dwóch placówek w Wielkiej Brytanii i 11 w Europie, które pracują nad rozwiązaniami dla Hyperloop. 

Rywalizacja w Hyperloop Pod Competition II składa się z kilku etapów: „Preliminary Design Briefing”  na jesieni 2016  roku, „Final Design Package” w zimie 2017 r., w którym należy przedstawić finałowy projekt kapsuły kolei próżniowej oraz „Final Design Presentation” na wiosnę 2017 r. Zwieńczeniem zawodów będzie „Competition Weekend II”, którego dokładny termin nie jest jeszcze ogłoszony. Docelowo ma się odbyć w połowie 2017 roku.  

Polacy w konkursie na projekt kapsuły Hyperloop

Hyper Poland University Team to zespół polskich studentów z dwóch uczelni: Politechniki Warszawskiej i Politechniki Wrocławskiej. Grupa została wyodrębniona specjalnie na drugą edycję zawodów Hyperloop Pod Competition z istniejącego już od 2015 roku zespołu Hyper Poland. Drużyna składa się z członków trzech kół naukowych, dwóch z Politechniki Warszawskiej (SKAP i MELProp), które zajmują się mechaniką, aerodynamiką, elektroniką i lewitacją magnetyczną oraz jednego z Politechniki Wrocławskiej (Koło Naukowe Pojazdów i Robotów Mobilnych), które pracuje nad systemem zasilania i napędem kapsuły. Grupa buduje jednoosobowy prototyp kapsuły kolejki. 

HyperLodz Team to aktualnie grupa 24 studentów Politechniki Łódzkiej. Trzon zespołu stanowi 9 osób, które brały udział w I edycji konkursu. Obecnie liderem drużyny jest Justyna Rozpierska. Stworzony przez nich projekt kapsuły (od konstrukcji, przez napęd, aerodynamikę po kompleksowe systemy bezpieczeństwa) brał udział w I edycji zawodów Hyperloop Pod Competition i dotarł do finału II etapu. Byli jedyną drużyną studencką z Polski. Poza nimi Europę reprezentowało jeszcze 6 zespołów. Zawody odbywały się w styczniu 2016 r. na Texas A&M University w College Station w Texasie. Ich „Preliminary Design Briefing” spodobał się jury złożonemu z przedstawicieli SpaceX. W nowej edycji zawodów łodzianie muszą nieco uprościć design projektu tak, aby można go było wykonać przy skromnych możliwościach finansowych.  

Czym jest Hyperloop?

Hyperloop to zupełnie nowy środek transportu, który umożliwia przemieszczanie osób lub ładunków z dużymi prędkościami. Dzięki połączeniu najlepszych cech pociągu i samolotu podróż np. z Krakowa do Gdańska odbyłaby się w 35 minut z prędkością bliską prędkości dźwięku.

Kolej próżniowa to kapsuła poruszająca się w specjalnej rurze (z której została usunięta większość powietrza) bez kontaktu z podłożem przy wykorzystaniu lewitacji magnetycznej. Pojazd wykorzystuje liniowy silnik elektryczny. W założeniu kapsuła może się ślizgać bezszelestnie na długich dystansach z prędkością samolotu przy wykorzystaniu mało nakładu energii ze względu na minimalny opór aerodynamiczny i bezkontaktowe zawieszenie. System ma być  bezpieczny, cichy, odporny na warunki atmosferyczne i efektywny oraz bezpieczny dla środowiska, ponieważ nie będzie wydzielał dwutlenku węgla. 

Hyperloop został wymyślony przez Elona Muska, ale nie tylko on zajmuje się rozwijaniem tej idei i jej potencjalnym wdrażaniem. W Stanach Zjednoczonych pracują nad nim dwie niezależne firmy: Hyperloop Transportation Technologies (HTT) – założona w 2014 dzięki funduszom pozyskanym z platformy crowdfundingowej oraz Hyperloop One, która działa od 2014 roku korzystając z pomocy prywatnych sponsorów.  

Czytaj też: Kolej próżniowa powstanie na Słowacji? Między stolicami nad Dunajem w 10 minut

(PG)