NASA: obserwatorium SPHEREx wystartuje do 2025 roku

Projekt o nazwie Spectro-Photometer for the History of the Universe, Epoch of Reionization, and Ices Explorer (SPHEREx) to misja, której celem będą obserwacje całego nieba w zakresie optycznym i bliskiej podczerwieni. Jak zapewnia amerykańska agencja kosmiczna w swoim komunikacie - nadchodząca misja NASA SPHEREx będzie w stanie skanować całe niebo co sześć miesięcy celem stworzenia mapy kosmosu. Obserwacje prowadzone przy pomocy opisywanego teleskopu pozwolą na zbadanie 300 mln bliskich i dalekich galaktyk oraz 100 mln gwiazd w Drodze Mlecznej.

Pierwsze plany omawianej misji zostały zgłoszone do NASA w 2014 r. Projekt został wybrany do realizacji w lutym 2019 r., pokonując dwie inne propozycje (obserwatorium rentgenowskie Arcus oraz obserwatorium FINESSE). NASA zatwierdziła w tym miesiącu ostateczne plany wszystkich elementów obserwatorium. Najnowsze informacje z amerykańskiej agencji kosmcznej wskazują, że start nastąpi do kwietnia 2025 r.

Nowe obserwatorium będzie badać m.in. to, co wydarzyło się w ciągu pierwszej sekundy po Wielkim Wybuchu oraz to, jak tworzą się i ewoluują galaktyki, a także czy w Drodze Mlecznej występują cząsteczki niezbędne dla powstania życia. Mapa nieba uzyskana przez urzadzenie SPHEREx będzie utworzona w 96 różnych pasmach, co jest znacznym ulepszeniem w stosunku do dotychczasowych obrazowań. Obiekty zidentyfikowane przez ten teleskop mogą być później badane dokładniej innymi instrumentami takimi jak np. Kosmicznym Teleskopem Jamesa Webba.

SPHEREx to projekt realizowany przez NASA we współpracy z Koreą Południową. Obserwatorium ma zostać wyniesione na pokładzie rakiet Falcon 9 firmy SpaceX. Będzie krążyć na niskiej orbicie okołoziemskiej na wysokości 700 km. Będzie także zupełnie innym obserwatorium niż Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (JWST), pomimo iż oba teleskopy mogą obserwować w podczerwieni. JWST ze swoim 6,5-metrowym zwierciadłem jest największy spośród teleskopów kosmicznych. SPHEREx będzie mieć teleskop o średnicy zaledwie 20 cm, chroniony osłoną przeciwsłoneczną o rozmiarach 3,2 metra. Przeznaczeniem JWST są przede wszystkim dokładne obserwacje poszczególnych obiektów i niewielkich obszarów nieba, z kolei SPHEREx ma w pierwszej kolejności robić mapy dużych obszarów nieba.