Polski radioteleskop wstrzyma pracę? Brakuje finansowania

Rzecznik prasowy UMK prof. Patryk Tomaszewski powiedział we wtorek PAP, że na ten moment ministerstwo nie przyznało finansowania na kolejne trzy lata dla zlokalizowanego w Piwnicach k. Torunia radioteleskopu RT4.

W poniedziałek na koncie w mediach społecznościowych, poświęconym działalności największego w Polsce radioteleskopu RT-4 Kopernik, pojawił się wpis z apelem o pomoc i zmianę decyzji resortu nauki w tej sprawie.

„Otóż ministerstwo nie przyznało środków na działalność RT4 na kolejne 3 lata. Oznacza to, że od 1 stycznia przyszłego roku 32-metrowy radioteleskop RT4 UMK pod Toruniem być może wstrzyma swoją aktywność, co w praktyce by oznaczało koniec życia tego polskiego instrumentu.” - czytamy we wpisie.

„Długofalowy, ponad 20-letni projekt obserwacji obłoków protogwiazdowych w pasmach masera metanolowego czy uruchomione w ostatnich latach monitorowanie źródeł szybkich błysków radiowych zostaną zakończone, grupy naukowe najpewniej się rozpadną. O globalnej współpracy w ramach obserwacji interferometrycznych VLBI nie wspominamy, bo to codzienność” – dodają autorzy. Wniosek o finansowanie miał otrzymać bardzo dobrą recenzję i najwyższą ocenę A.

„Jak widać, nie wystarczyło to. (…) Możemy jedynie dodać, że w konkursie na 186 wniosków infrastrukturalnych pozytywnie oceniono 175, a środki dostało tylko 11. Wygląda to na całkowitą zapaść kraju, jeśli chodzi o finansowanie infrastruktury badawczej.” – wskazano we wpisie.

Władze Instytutu Astronomii UMK zwróciły się do MNiSW z prośbą o zmianę decyzji. Złożenie odwołania potwierdził rzecznik prasowy uczelni.

Brak finansowania wzbudził duże poruszenie w sieci – w środowisku naukowym, popularnonaukowym, ale także wśród polityków. Lider Konfederacji i absolwent UMK Sławomir Mentzen napisał, że „od przyszłego roku ma przestać działać największy radioteleskop w Europie Środkowej, mający 32 metry średnicy, znajdujący się w Obserwatorium Astronomicznym UMK w Piwnicach pod Toruniem”.

Popularyzator nauki Tomasz Rożek napisał: „Tydzień Noblowski. Dlaczego Polacy nie dostają Nobla z nauk ścisłych? A niby jak mają dostawać przy takim finansowaniu nauki? Kilka godzin temu UMK podał, że największy radioteleskop w PL od przyszłego roku nie dostanie finansowania. Całych 600 tys. złotych… rocznie!”.

Rzecznik UMK Tomaszewski potwierdził, że wniosek opiewał na 1,8 mln zł na trzy lata. „Jeżeli decyzja nie zostanie zmieniona, to stawia bardzo mocno nasze badania związane z astronomią pod znakiem zapytania. Jeżeli ostatecznie nie dostaniemy środków z ministerstwa, to będziemy szukali innych źródeł finansowania, ale wierzymy, że ministerstwo pójdzie po rozum do głowy.” – wskazał.

Dodał, że radioteleskop działa 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu i jest cały czas w gotowości. „Liczymy na odwołanie i to, że ministerstwo jednak przyzna nam środki.” – podsumował prof. Tomaszewski.