Pierwsze problemy sondy JUICE

W piątek, 28 kwietnia br. na stronie internetowej Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) pojawił się komunikat dotyczący awarii jednego z instrumentów działających przy sondzie JUICE (Jupiter Icy Moon Explorer), która została wysłana w przestrzeń kosmiczną 14 kwietnia br. z kosmodromu w Gujanie Francuskiej. Według Agencji, nie udało się w pełni rozłożyć 16-metrowej anteny RIME, która ma posłużyć do badania lodowych powierzchni księżyców Jowisza: Europy, Kalisto i Ganimedesa. Zgodnie z danymi zaobserwowanymi przez kamerę monitorującą przy JUICE, każdego dnia widoczne są postępy z instrumentem, natomiast obecnie wciąż pozostaje częściowo schowany. Szacuje się, że antena jest wysunięta na około 1/3 swojej całkowitej długości.

Obecnie podejrzewa się, że przyczyną usterki jest mały element, który blokuje pełne wysunięcie RIME. Wydaje się zatem, że przywrócenie pełnego działania instrumentu to kwestia kilku milimetrów. Jednym z rozwiązań może być uruchomienie silnika, aby nieco wstrząsnąć statkiem kosmicznym w celu odblokowania radaru. Manewry sprawią również, że JUICE obróci się tak, aby antena przeniosła się w stronę światła słonecznego i rozgrzała.

Urządzenie RIME (Radar for Icy Moons Exploration) jest jednym z 10 instrumentów znajdujących się przy sondzie JUICE, a jego rozwój był prowadzony przez Uniwersytet w Trydencie we Włoszech wraz z ośrodkiem NASA Jet Propulsion Laboratory, który dostarczył niezbędne komponenty. Projekt został oparty na radarach, które były wykorzystywane przy dwóch misjach na Marsa: bezzałogowej misji Europejskiej Agencji Kosmicznej o nazwie Mars Express oraz Mars Reconnaissance Orbiter prowadzonej przez NASA. Warto dodać, że wielu inżynierów pracujących przy tych misjach brało udział w pracach nad anteną RIME.

Misja JUICE prowadzona jest przez ESA i rozpoczęła się 14 kwietnia br. Celem są badania Jowisza i jego lodowych księżyców Ganimedesa, Europy i Kallisto, w tym zbadanie przypuszczalnych podpowierzchniowych oceanów na tych księżycach. W prowadzony przez ESA projekt zaangażowanych jest 18 instytucji, 23 kraje, 83 firmy, podpisano 116 kontraktów przemysłowych, udział w pracach wzięło ponad 2000 osób, a koszt misji to około 1,6 mld EUR. Instrumenty pomiarowe i komponenty funkcjonalne dla misji JUICE opracowały zespoły naukowe łącznie z 16 krajów europejskich oraz USA (NASA), Japonii (JAXA) i Izraela (ISA). Podkreśla się, że udział naukowców i inżynierów z Polski był kluczowy dla całego przedsięwzięcia.