Najpotężniejsza rakieta NASA. Trwają prace nad nową wersją

SLS to rakieta opracowywana w ramach amerykańskiego programu Artemis, którego celem jest przywrócenie obecności człowieka na Księżycu oraz utworzenie tam stałej placówki badawczej. W 2022 r. system wyniósł w przestrzeń kosmiczną kapsułę Orion w ramach bezzałogowej misji na orbitę okołoksiężycową. Kolejnym celem jest powtórzenie tego zadania z astronautami (Artemis II), a następnie lądowanie na Księżycu (Artemis III).

Najważniejsza rakieta NASA i jej konfiguracje

O ile w przypadku Artemis I, II oraz III NASA wykorzysta rakietę SLS w konfiguracji Block 1, do realizacji następnych, ambitniejszych misji posłuży wersja Block 1B oraz Block 2 o znacznie większych możliwościach udźwigu. W przypadku tej pierwszej inżynierowie amerykańskiej agencji kosmicznej poczynili już pewne postępy.

W lutym br. do Centrum Lotów Kosmicznych im. George’a C. Marshalla w stanie Alabama dotarła prototypowa wersja uniwersalnego adaptera (Universal Stage Adapter; USA), który będzie w stanie pomieścić duże ładunki, tj. statki kosmiczne lub moduły stacji. Prototypowy segment, celowo obejmujący pewne wady, znajduje się obecnie w fazie testów rozwojowych, które mają na celu sprawdzenie jego wytrzymałości w ekstremalnych warunkach.

Amerykańska agencja kosmiczna twierdzi, że adapter będzie posiadał objętość do 286 m3, co pozwoli na wyniesienie w przestrzeń kosmiczną modułów do przyszłej stacji Gateway na orbicie Księżyca. SLS Block 1B zadebiutuje w programie Gateway w ramach misji Artemis IV, która datowana jest obecnie na nie wcześniej niż 2028 r. Według informacji podanych na stronie NASA, rakieta wyniesie znajdujący się w Universal Stage Adapter moduł mieszkalny I-HAB.

W tym samym locie SLS Block 1B wyniesie kapsułę Orion z astronautami na pokładzie, którzy jako pierwsi skorzystają ze stacji Gateway. I-HAB oraz Orion zadokują do modułu HALO, który wcześniej zostanie wystrzelony przy pomocy systemu nośnego Falcon Heavy. Więcej informacji o stacji Gateway znajduje się [TUTAJ](https://space24.pl/pojazdy-kosmiczne/statki-kosmiczne/nasa-astronauci-artemis-iv-pierwsi-skorzystaja-ze-stacji-gateway).

Wersja SLS zaplanowana na pierwsze z trzech misji Artemis (Block 1) obejmuje moduł Interim Cryogenic Propulsion Stage (ICPS) jako system napędowy drugiego stopnia. ICPS składa się z pojedynczego silnika RL-10, zasilanego mieszanką ciekłego tlenu oraz ciekłego wodoru. Konfiguracja Block 1B wymaga znacznie wydajniejszego i większego modułu - Exploration Upper Stage (EUS), napędzanego przez cztery silniki RL-10. Przejście z ICPS na EUS to kolejna ważna zmiana między wersjami najważniejszej rakiety NASA.

Houston mamy problem?

Inżynierowie pracują nad rozwojem rakiety SLS oraz jej kolejnych konfiguracji, natomiast należy podkreślić, że w Stanach Zjednoczonych pojawia się duża krytyka odnośnie programu systemu nośnego. We wrześniu 2023 r. na łamach naszego portalu informowaliśmy o krytycznym raporcie instytucji kontrolnej Kongresu USA - Government Accountability Office (GAO).

Ogólny zarzut GAO sprowadza się do braku ustalonego przez NASA bazowego kosztu programu, harmonogramu prac rozwojowych rakiety SLS i jej przyszłych bloków oraz generalnego braku przejrzystości finansów. ”Przy obecnym poziomie kosztów program SLS jest nieosiągalny.” - to przekaz wyższych urzędników NASA w rozmowie GAO, a zarazem jeden z najbardziej niepokojących cytatów z raportu. Ciągłość programu wydaje się jednak niezbędna w perspektywie konkurowania o Księżyc z Chinami.

Interesujesz się kosmosem i chciałbyś wiedzieć więcej na temat eksploracji, przemysłu, wojska i nowych technologii? Dołącz do grona naszej społeczności zapisując się do newslettera i zaobserwuj nas na social mediach, aby zawsze być na bieżąco!