Europa
Dania stawia na kosmos. Rząd przedstawił nową Strategię
Dania ogłosiła narodową strategię eksploracji kosmosu i rozwoju innowacji do 2035 r. Duński rząd określił w dokumencie dziewięć priorytetów strategicznych, które odegrają kluczową rolę w rozwoju przemysłu kosmicznego w kraju.
18 listopada br. przedstawiciele duński rządu, w tym minister szkolnictwa wyższego i nauki Christina Egelund, minister biznesu Morten Bødskov, oraz duński astronauta Andreas Mogensen, zaprezentowali narodową strategię eksploracji kosmosu i rozwoju innowacji kosmicznych do roku 2035. Jej celem jest ustalenie jasnego kierunku rozwoju sektora kosmicznego Danii.
Strategiczne priorytety
Strategia podkreśla transformacyjny potencjał technologii kosmicznych i danych m.in. w celu rozwiązania krytycznych wyzwań społecznych. W dokumencie określono dziewięć strategicznych punktów, od których będzie zależało w jaki sposób sektor kosmiczny Danii rozwinie się we wskazanym okresie. Są to następujące założenia:
- Utworzenie krajowego programu kosmicznego w celu wzmocnienia krajowych instytucji badawczych i innowacyjnych;
- Zwiększenie finansowania badań kosmicznych w Danii;
- Udział w większej liczbie misji kosmicznych. Dania ubiega się o przewodnictwo w swojej pierwszej misji ESA (Máni);
- Zwiększenie finansowania programów ESA;
- Rozszerzenie współpracy międzynarodowej z wiodącymi instytucjami kosmicznymi w wybranych krajach partnerskich;
- Wzmocnienie inicjatyw mających na celu ochronę duńskich badań i technologii;
- Rozszerzenie programu ESA Business Incubator Denmark na wszystkie duńskie uniwersytety;
- Powołanie międzyresortowej komisji ds. kosmosu w celu lepszego wykorzystania danych satelitarnych w różnych branżach. Powołanie międzyresortowej komisji ds. kosmosu w celu lepszego wykorzystania danych satelitarnych w różnych branżach;
- Podejmowanie strategicznych działań mających na celu zapewnienie, że rozwój badań kosmicznych przyniesie korzyści duńskim przedsiębiorstwom i społeczeństwu.
W opublikowanej Strategii wskazano również najważniejsze wnioski. Pierwszym i najważniejszym punktem jest wzmocnienie krajowych badań i innowacji. W związku z nim Dania zobowiązała się do zwiększenia możliwości badawczych i innowacyjnych sektora kosmicznego, poprzez rozwijanie talentów i inwestowanie w rozwój technologii kwantowych, systemów satelitarnych czy rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji.
Kolejnym z wniosków jest promowanie narodowych misji kosmicznych. W tym przypadku celem jest uruchomienie i sfinansowanie łącznie czterech misji kosmicznych, począwszy od wspomnianej misji Máni, do 2035 r. Planowane misje mają nie tylko rozwinąć zdolności techniczne i naukowe Danii, ale także podjąć działania w zakresie kluczowych dla społeczeństwa wyzwań, w tym poprawy modelowania klimatu. Obejmuje to także wspieranie globalnych wysiłków w zakresie eksploracji Księżyca.
Z powyższych informacji wynika kolejny z wniosków, a dokładniej potrzeba wzmocnienia współpracy międzynarodowej. „Dania dąży do pogłębienia partnerstwa ze światowymi liderami, w tym NASA i ESA, przy jednoczesnym zwiększeniu udziału w programach UE, takich jak Galileo i Copernicus, zapewniając dostęp do krytycznej infrastruktury kosmicznej i finansowania” - opisano w dokumencie.
Dania skupi się także na komercjalizacji badań kosmicznych. W przypadku tego wniosku opisano, że rząd położy nacisk na to, aby krajowe badania i innowacje kosmiczne znalazły zastosowania komercyjne. Takie podejście będzie „wspierać duńskie przedsiębiorstwa w rozwijającej się nowej gospodarce kosmicznej, tworząc możliwości wykraczające poza tradycyjne sektory kosmiczne”.
Bardzo istotny jest również ostatni z wniosków. Dotyczy on ochrony duńskich badań i technologii kosmicznych. Tutaj Strategia podkreśla znaczenie zapewnienia bezpieczeństwa badaniom narodowym i rozwoju innowacyjnych technologii. Dania chce o to zadbać przy jednoczesnym wspieraniu partnerstw międzynarodowych przed takimi zagrożeniami jak np. szpiegostwo. Wniosek wskazuje na przestrzeganie międzynarodowych wytycznych i najlepszych praktyk oraz współpracę tylko z zaufanymi partnerami.
Dania w kosmosie
Dotychczasowe doświadczenie Danii w projektach kosmicznych nie jest znaczne, natomiast nie można powiedzieć, że kraj ten dopiero rozpoczyna swoją przygodę w tym obszarze. Warto zauważyć, że jest to jeden z krajów założycielskich Europejskiej Agencji Kosmicznej (1980 r.). W 1999 r. Dania wyniosła na orbitę swojego pierwszego satelitę w ramach misji Ørsted. Była to jednostka naukowa przeznaczona do badań geofizycznych.
W ubiegłym roku na pokładzie rakiety Falcon 9 w przestrzeń kosmiczną został wyniesiony pierwszy w historii kraju komercyjny satelita o nazwie Sternula-1. To pierwsza jednostka z planowej sieci łącznie 60 satelitów, którą duńska firma Sternula planuje rozbudować na orbicie okołoziemskiej. Celem firmy jest zbudowanie największej na świecie konstelacji do zastosowań morskich.
O dokonaniach kosmicznych Danii zrobiło się głośno również poprzez duńskiego astronautę Andreasa Mogensena. Wziął on udział w dwóch misjach na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) w 2015 oraz 2023 r. Misje pokazały światu, że Dania bierze aktywny udział w badaniach i rozwoju technologii kosmicznych.
Od 2024 r. Dania jest także członkiem porozumień Artemis Accords. Jest to amerykańska inicjatywa zainicjowana w 2020 r. Porozumienia Artemis Accords są rozszerzeniem i uszczegółowieniem Traktatu z 1967 r. (nazywany także Traktatem o Przestrzeni Kosmicznej) o zasadach rządzących działalnością państw w zakresie eksploracji i użytkowania przestrzeni kosmicznej, w tym Księżyca i innych ciał niebieskich.
Z powyższej Strategii wynika, że przyszłość duńskiego sektora kosmicznego zapowiada się naprawdę interesująco. Rząd zaznaczył, że krajowa branża kosmiczna jest gotowa na szybki wzrost. Według prognoz ESA BIC Denmark liczba duńskich firm w branży kosmicznej ma się podwoić w ciągu następnej dekady, w tym powstanie około 100 nowych start-upów.