Polskie eksperymenty dotarły na Międzynarodową Stację Kosmiczną

Statek kosmiczny Dragon Cargo wystartował 21 kwietnia z Kennedy Space Center na Florydzie za pomocą systemu nośnego Falcon 9. W ramach misji SpX-32 kapsuła firmy SpaceX przetransportowała na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ponad 3 tony ładunku. W przeciwieństwie do poprzednich misji był to nieco cięższy ładunek, głównie ze względu na żywność, która nie została dostarczona przez odwołaną misję kapsuły Cygnus.

Polska technologia na ISS

Dodatkowe zaopatrzenie misji SpX-32 poleciało kosztem badań naukowych. NASA poinformowała, że łącznie 14 eksperymentów naukowych zostało usuniętych z tego lotu, aby zapewnić miejsce w kapsule dla większej ilości żywności dla astronautów. Finalnie statek przewoził ponad 30 urządzeń przeznaczonych do badań, w tym technologię firmy KP Labs z Gliwic.

Polska spółka kosmiczna wysłała na ISS eksperyment o nazwie LeopardISS. Jest to jednostka autonomicznego przetwarzania danych (DPU), która posłuży do testowania i doskonalenia algorytmów sztucznej inteligencji (AI) i uczenia maszynowego w unikalnych warunkach kosmicznych. Jest to kluczowe do zdobycia tzw. Flight heritage, który potwierdza niezawodność oraz funkcjonalność testowanych rozwiązań w kosmosie.

Gliwicka technologia jest także elementem polskiej części misji Ax-4 na Międzynarodową Stację Kosmiczną, która rozpocznie się najwcześniej pod koniec maja br. Udział w niej weźmie dr Sławosz Uznański-Wiśniewski, który na orbicie będzie odpowiedzialny m.in. za przeprowadzanie eksperymentów przygotowanych przez polskie firmy oraz instytucje naukowe.

Podczas swojego pobytu w kosmosie astronauta będzie zaangażowany w różnorodne aktywności w ramach swojego programu naukowo-technologicznego. Jedną z tych aktywności będzie praca z jednostką LeopardISS. „Obejmie ona ocenę funkcjonalności urządzenia i wsparcie jego działania, a także realizację innych eksperymentów i korzystanie z zaawansowanych technologii opracowanych przez polskich inżynierów.” - opisało KP Labs.

Po dotarciu na ISS, LeopardISS został umieszczony w ICE Cubes Facility na pokładzie europejskiego modułu Columbus. Platforma ta zapewnia jednostce zasilanie, możliwość przetwarzania danych oraz łączność z Ziemią, co umożliwia zespołowi KP Labs monitorowanie i interakcję z urządzeniem w czasie rzeczywistym.

Co ciekawe LeopardISS nie był jedynym polskim akcentem misji SpX-32. Na pokładzie tej samej kapsuły do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej dotarły również próbki do eksperymentu „Stability of Drugs”, który został przygotowany przez Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych Polskiej Akademii Nauk (CMPW PAN). Ma on na celu sprawdzenie, jak warunki panujące na orbicie wpłyną na czas przydatności polimerowych, biodegradowalnych systemów przechowywania i uwalniania leków.

Kosmiczny przełom dla Polski

Eksperymenty „Stability of Drugs” i „LeopardISS” są jednymi z 13 w ramach polskiej misji technologiczno-naukowej IGNIS na ISS. Koncentrują się one na dziedzinach takich jak inżynieria, biotechnologia, sztuczna inteligencja, neuropsychologia, czy neurofizjologia. Nie ma zatem wątpliwości, że misja ta otwiera nowe możliwości dla rozwoju polskiej nauki i polskich technologii kosmicznych

Polski astronauta będzie prowadzić badania m.in. w zakresie wpływu długotrwałego pobytu w kosmosie na zdrowie psychiczne i mikrobiom jelitowy człowieka, monitorowania poziomu hałasu na ISS, czy też wykorzystania mikroglonów w przyszłych misjach kosmicznych. Obecnie przewiduje się, że misja Ax-4 wystartuje 29 maja br. o godz. 19:00 czasu polskiego.

Razem z Polakiem na ISS polecą Peggy Whitson (USA) – dowódca misji, Shubhanshu Shukla (Indie) – pilot misji i Tibor Kapu (Węgry) – specjalista misji. Na Międzynarodową Stację Kosmiczną załogę wyniesie rakieta Falcon 9 wraz z załogową kapsułą Dragon od SpaceX. Ich podróż do stacji potrwa ok. 24 godzin. Następnie spędzą tam dwa tygodnie, po czym powrócą na Ziemię.

Ax-4 będzie kolejną komercyjną misją Axiom Space. Udział Polaka w tej misji to wynik umowy podpisanej w 2023 r. pomiędzy Ministerstwem Rozwoju i Technologii a ESA na przygotowanie i przeprowadzenie polskiej misji technologicznej na ISS. Po stronie Polski w przygotowanie misji zaangażowana jest również Polska Agencja Kosmiczna (POLSA), jako agencja wykonawcza MRiT.

Warto przypomnieć, że realizacja misji jest zgodna z Polską Strategią Kosmiczną, przyjętą przez Radę Ministrów 26 stycznia 2017 r. Polska Strategia Kosmiczna ma na celu uczynienie rodzimego sektora kosmicznego konkurencyjnym na rynku europejskim.