Ukraina dołączyła do europejskiego programu Copernicus

Program Copernicus to realizowany przez Komisję Europejską na rzecz UE program obserwacji Ziemi. Jego celem jest zapewnienie mieszkańcom Starego Kontynentu wiedzy o aktualnym stanie planety i zmianach na Ziemi. Jest jednocześnie gwarancją naszego bezpieczeństwa oraz wyrazem troski o ziemski glob. Pierwsze satelita konstelacji - Sentinel-1A - został wyniesiony na orbitę okołoziemską w kwietniu 2014 r.

Jak Ukraina skorzysta na programie Copernicus?

Z oficjalnego komunikatu opublikowanego przez Komisję Europejską wynika, że umowa została zawarta na mocy rozdziału 8 Umowy o stowarzyszeniu UE-Ukraina podpisanej w 2014 r., która obejmuje nawigację satelitarną, obserwację Ziemi, naukę o kosmosie i stosowane technologie kosmiczne. Podstawą prawną jest również ustanowione w 2018 r. partnerstwo w zakresie obserwacji Ziemi między UE i Ukrainą.

Copernicus to cywilny program, zatem dane pozyskane z satelitów Sentinel posłużą do monitorowania środowiska naturalnego, zapewniania bezpieczeństwa energetycznego i żywnościowego, wspierania rolnictwa i wiele innych. Dane będą również kluczowe w przyszłości podczas odbudowy zniszczonych terenów Ukrainy, poprzez analizę terenu i ocenę skali zniszczeń.

Na mocy nowej umowy Ukraina dołączyła nie tylko do programu Copernicus, ale również do inicjatywy Space Weather Events oraz Near-Earth Objects. Pierwsza z nich posłuży do analizy zmian klimatu i prognozowania, natomiast druga do monitorowania środowiska kosmicznego i zagrożeń, które stwarzają asteroidy lub inne obiekty. Programy wzmocnią bezpieczeństwo cywilne Ukrainy zarówno na Ziemi, jak i w kosmosie.

Agencja kosmiczna Ukrainy obecna w Gdańsku

O nowym rozdziale we współpracy kosmicznej między Ukrainą a Unią Europejską przypomniał Oleh Bolsheshapov, szef działu wsparcia projektów międzynarodowych w Departamencie stosunków międzynarodowych Państwowej Agencji Kosmicznej Ukrainy, podczas wystąpienia ”The Role of Space in times of crises” w ramach wydarzenia EU Space Days 2025 w Gdańsku.

Bolsheshapov wielokrotnie podkreślił, że Ukraina przeżywa trudny okres w wyniku rosyjskiej agresji z lutego 2022 r. Satelity są wykorzystywane niemalże od początku wybuchu wojny, w tym szczególnie obserwacyjne i telekomunikacyjne. Satelity obserwacyjne dostarczają precyzyjnych informacji o położeniu i ruchach przeciwnika, co umożliwia skuteczne planowanie kolejnych działań wojskowych. Bezpieczna i niezawodna łączność jest z kolei niezbędna przy koordynacji działań.

Sektor kosmiczny Ukrainy, podkreślił Bolsheshapov, chce lepiej przystosować się do standardów UE, co w przyszłości umożliwi aktywny udział w globalnym wyścigu kosmicznym. Przypomnijmy, że niegdyś Ukraina posiadała kompetencje i zdolności, które umożliwiały partycypację w międzynarodowych projektach technologii kosmicznych, np. silników rakietowych.

EU Space Days organizowane są przez Komisję Europejską, pod patronatem polskiej prezydencji w Radzie UE. W tym roku odbywa się w Gdańsku, w którym jest zlokalizowana siedziba Polskiej Agencji Kosmicznej. W programie wydarzenia znajdują się m.in. panele poświęcone obronności i ochronie cywilnej, bezpiecznej komunikacji oraz dostępowi do przestrzeni kosmicznej.