Ocena skutków suszy z geoserwisem KOWR. System w pełnej odsłonie

Budowa geoserwisu jest odpowiedzią Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na zmianę procedury szacowania strat suszy w 2020 roku. Celem jest wsparcie administracji, w tym urzędów wojewódzkich oraz ARiMR, w monitorowaniu suszy rolniczej. Geoaplikacja jest też komplementarnym narzędziem wobec Systemu Monitoringu Suszy Rolniczej opracowanego przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa IUNG-PIB. "Zadaniem dla KOWR było dostarczenie wsparcia dla wojewodów, aby ułatwić im ocenę wpływających od rolników wniosków. Było to związane z pracami prowadzonymi przez KOWR z danymi satelitarnymi oraz pojawieniem się epidemii koronawirusa, z powodu której ograniczono pracę komisji szacujących" - wyjaśnił Mateusz Balcerowicz, dyrektor Departamentu Innowacji KOWR.

Jak podał Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, rozwiązanie Susza 2020 osiągnęło pełną funkcjonalność 9 października 2020 roku. Narzędzie ma dostarczać map warunków wzrostu upraw dla 23 okresów monitorowania, obejmujących terminy 29 marca-30 września oraz mapy oceny redukcji plonów dla: zbóż ozimych, zbóż jarych, roślin okopowych, rzepaku ozimego i kukurydzy.

Wstępna wersja geoserwisu KOWR została udostępniona w sierpniu 2020 roku. Z serwisu skorzystało do tej pory 2013 indywidualnych użytkowników. Dostępny jest po uprzedniej autoryzacji – dla przedstawicieli administracji publicznej, w tym w szczególności urzędów wojewódzkich. Projekt bazuje na ogólnodostępnych i darmowych danych satelitarnych.

W ten sposób zapewniono urzędom wojewódzkim dostęp do wiedzy opartej na zobrazowaniach satelitarnych, jak w danym roku kształtowały się  możliwości wzrostu roślin określonych gatunków, w określonych miejscach. Jak wskazał Balcerowicz, w tym celu wykorzystywane są dane z satelitów amerykańskich, oferujące wgląd w wycinki terenu o powierzchni 1 km na 1 km (100 ha).

Do tego zostały dołączone dane z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, pobrane z wniosków o dopłaty wszystkich producentów rolnych i nałożone na zdjęcia satelitarne. Uwzględniono też dane meteorologiczne. "W ten sposób co 8 dni dostarczane są mapy warunków wzrostu upraw do pracowników urzędów wojewódzkich, którzy mają ocenić wnioski o rekompensaty suszowe" - poinformował dyrektor DI KOWR.

Narzędzie dostarcza dwóch głównych funkcjonalności: przeglądu map dla obszaru kraju, z możliwością analizy wybranej jednostki przestrzennej (województwo, powiat, gmina) lub pojedynczego pola uprawowego/pól danego producenta rolnego, a także modułu generowania raportów.

Geoserwis prezentuje dwa rodzaje map: mapy warunków wzrostu upraw oraz mapy oceny redukcji plonów. Pierwszy rodzaj prezentuje realne warunki wzrostu upraw (mapy archiwalne i bieżące) w okresach do 10 dni, opracowane dla przedziału terminów 29 marca-30 września 2020 roku.  Mapy oceny redukcji plonów prezentują sugerowany poziom utraty plonów wybranych upraw w wyniku wystąpienia suszy w okresach największego zapotrzebowania na wodę.

Narzędzie umożliwia też wygenerowanie czterech rodzajów raportów, dostosowanych do potrzeb odbiorców końcowych. Raporty mają na celu dostarczenie informacji statystycznej oraz map, dedykowanych obszarowi całego kraju, województw i gmin, jak również dla pojedynczych pól uprawowych i pól należących do wybranych producentów rolnych.

Od 28 sierpnia 2020 roku Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa regularnie organizuje szkolenia online, których celem jest zapoznanie użytkowników z funkcjonalnością geoserwisu oraz metodyką przygotowania map, które opracowane są na podstawie danych satelitarnych.

Dotychczas odbyło się dwadzieścia szkoleń, w których udział wzięło 1182 uczestników. Do końca października planuje się przeprowadzenie 9 szkoleń tur spotkań.

Ministerstwo rolnictwa poinformowało, że wnioski o oszacowanie strat spowodowanych przez suszę producenci rolni mogą składać za pomocą udostępnionej internetowej usługi „Zgłoś szkodę rolniczą” - w terminie do 30 listopada br. Zgodnie z oficjalną informacją, aplikację udostępniono pod adresem: https://aplikacje.gov.pl/app/susza/ - niemniej jednak, 19 października usługa pozostawała "chwilowo niedostępna" z uwagi na "prace administracyjne systemu ARiMR". Ich postęp można śledzić też z poziomu strony: https://www.gov.pl/web/rolnictwo/szacowanie-suszy-od-2020-r

Źródło: KOWR/PAP