Josef Aschbacher z nominacją na dyrektora generalnego ESA

Josef Aschbacher został wskazany po pięciomiesięcznym procesie rekrutacji przez komisję pod przewodnictwem Anny Rathsman ze Szwecji, przewodniczącej wewnętrznej Rady ESA i dyrektor generalnej Szwedzkiej Narodowej Agencji Kosmicznej. Austriacki periodyk Salzburger Nachrichten podał, że ​​Aschbacher uzyskał wymaganą większość 2/3 głosów w głosowaniu wewnętrznym ESA, uzyskując przewagę wobec swoich dwóch głównych konkurentów z Hiszpanii (były astronauta Pedro Duque) i Norwegii (Christian Hauglie-Hanssen - szef norweskiej agencji kosmicznej NSA).

Przyznanie nominacji ze strony komisji wyłaniającej kandydatów potwierdzono w czwartek 26 listopada. Oczekuje się, że wybór ten zostanie zatwierdzony przez państwa członkowskie ESA w połowie grudnia. „Muszę wstrzymać oddech do czasu wyborów 17 grudnia” - wskazał Aschbacher w odpowiedzi na komentarze gratulacyjne w mediach społecznościowych.

„To byłaby pewna sensacja, gdyby tak mały kraj jak Austria, który wnosi tylko około dwóch procent do budżetu ESA, wysłał do ESA dyrektora generalnego" - skomentowano z kolei na łamach Salzburger Nachrichten. Jak podkreślono dalej, Anna Rathsman, przewodnicząca Rady ESA, zarekomendowała na najwyższe stanowisko w agencji tylko jednego kandydata.

Za kandydaturą Aschbachera przemawiało na pewno długoletnie doświadczenie pracy w różnych wydziałach i komórkach organizacyjnych ESA. Austriak od początku swojej kariery zawodowej jest związany z tą europejską organizacją. Karierę w ESA rozpoczynał w 1990 roku, krótko po zakończeniu studiów na Uniwersytecie w Innsbrucku. Odbywał staż w ramach programu Young Graduate - w ośrodku European Space Research Institute (ESRIN - zajmującym się obserwacją Ziemi) we włoskim Frascati. W latach 1991-1993 był oddelegowany jako Przedstawiciel ESA do pracy w Azji Południowo-Wschodniej (w Asian Institute of Technology w Tajlandii). W latach 1994-2001 pracował natomiast we Wspólnym Centrum Badawczym Komisji Europejskiej w Isprze we Włoszech, gdzie finalnie pełnił funkcje asystenta naukowego przy dyrektorze Instytutu Zastosowań Kosmicznych.

W 2001 roku powrócił do siedziby ESA w Paryżu jako koordynator programu, gdzie był przede wszystkim odpowiedzialny za rozwój koncepcji przeistoczonych później w program GMES-Copernicus. W 2006 roku został szefem biura tej inicjatywy, gdzie kierował wszystkimi działaniami na rzecz programu Copernicus ze strony ESA oraz we współpracy z partnerami zewnętrznymi, w szczególności z Komisją Europejską. W 2014 roku awansował na stanowisko szefa działu planowania i koordynacji programów w ESRIN, gdzie pozostawał odpowiedzialny za układanie programów obserwacji Ziemi oraz formułowanie i wdrażanie decyzji programowych i strategicznych.

Co się tyczy z kolei dotychczasowego dyrektora generalnego ESA, Jan Wörner zasiada na tym stanowisku od blisko 5 lat. Nominację odebrał w 2014 roku, a samo objęcie przez niego funkcji nastąpiło 1 lipca 2015 roku. Wcześniej, przez wiele lat (od 2007 roku) pozostawał przewodniczącym rady wykonawczej niemieckiej agencji kosmicznej DLR. Pod koniec lutego 2020 roku Wörner ogłosił, że nie będzie ubiegał się o kolejną kadencję na stanowisku szefa ESA. Stwierdził wówczas, że agencja powinna być zarządzana przez młodszego dyrektora (sam ma 67 lat).

W obliczu nadchodzącego terminu zmiany na stanowisku, w czerwcu br. ESA rozpoczęła proces wyboru nowego dyrektora generalnego. W ciągu kolejnych dwóch miesięcy przyjmowano napływające kandydatury - co najmniej 7 spośród nich zostało formalnie dopuszczonych do ubiegania się o objęcie funkcji szefa ESA.