Naukowcy walczą o polski radioteleskop. Rząd reaguje

W poniedziałek na koncie w mediach społecznościowych, poświęconym działalności największego w Polsce radioteleskopu RT-4 Kopernik, pojawił się wpis z apelem o pomoc i zmianę decyzji resortu nauki w tej sprawie.

„Otóż ministerstwo nie przyznało środków na działalność RT4 na kolejne 3 lata. Oznacza to, że od 1 stycznia przyszłego roku 32-metrowy radioteleskop RT4 UMK pod Toruniem być może wstrzyma swoją aktywność, co w praktyce by oznaczało koniec życia tego polskiego instrumentu.” - czytamy we wpisie.

„Długofalowy, ponad 20-letni projekt obserwacji obłoków protogwiazdowych w pasmach masera metanolowego czy uruchomione w ostatnich latach monitorowanie źródeł szybkich błysków radiowych zostaną zakończone, grupy naukowe najpewniej się rozpadną. O globalnej współpracy w ramach obserwacji interferometrycznych VLBI nie wspominamy, bo to codzienność” – dodają autorzy. Wniosek o finansowanie miał otrzymać bardzo dobrą recenzję i najwyższą ocenę A.

„Jak widać, nie wystarczyło to. (…) Możemy jedynie dodać, że w konkursie na 186 wniosków infrastrukturalnych pozytywnie oceniono 175, a środki dostało tylko 11. Wygląda to na całkowitą zapaść kraju, jeśli chodzi o finansowanie infrastruktury badawczej.” – wskazano we wpisie.

Rzecznik UMK Tomaszewski potwierdził, że wniosek opiewał na 1,8 mln zł na trzy lata. „Jeżeli decyzja nie zostanie zmieniona, to stawia bardzo mocno nasze badania związane z astronomią pod znakiem zapytania. Jeżeli ostatecznie nie dostaniemy środków z ministerstwa, to będziemy szukali innych źródeł finansowania, ale wierzymy, że ministerstwo pójdzie po rozum do głowy.” - skomentował decyzję.

Władze Instytutu Astronomii UMK zwróciły się do MNiSW z prośbą o zmianę decyzji. Złożenie odwołania potwierdził rzecznik prasowy uczelni. Po medialnej burzy poznaliśmy stanowisko rządu. Głos w sprawie zabrał premier Donald Tusk oraz minister nauki i szkolnictwa wyższego, Marcin Kulasek.

„W sprawie radioteleskopu w Toruniu. Nie będę wnikał w szczegóły tych procedur, ale oczekiwałem od ministra nauki i szkolnictwa wyższego informacji. Otrzymałem informację - radioteleskop w Toruniu dostanie do końca roku finansowanie.” – powiedział premier w trakcie konferencji po spotkaniu z premier Litwy.

Wcześniej, w odpowiedzi na apel przedstawicieli UMK, minister nauki wydał we wtorek oświadczenie, w którym zapewnił, że „nie ma mowy o odrzuceniu wniosku dotyczącego toruńskiego radioteleskopu”.

„Został zaopiniowany pozytywnie i czeka na finansowanie. Musimy jednak poruszać się w ramach planu finansowego, który w tej chwili uniemożliwia natychmiastowe sfinansowanie wszystkich dobrze ocenionych projektów. Działamy tak, aby projekt otrzymał finansowanie jeszcze w tym roku.” - poinformował minister w oświadczeniu przesłanym PAP.