Postępy w rozwoju rakiety SLS przed misją Artemis II

Government Accountability Office to instytucja kontrolna Kongresu USA, która w ostatnim czasie opublikowała raport "Space Launch System - Cost Transparency Needed to Monitor Program Affordability" , dotyczący systemu nośnego SLS, który bierze udział w programie Artemis. Ogólny zarzut GAO sprowadza się do braku ustalonego przez NASA bazowego kosztu programu, harmonogramu prac rozwojowych rakiety SLS i jej przyszłych bloków oraz generalnego braku przejrzystości finansów. Podkreślmy jednak, że pomimo negatywnej oceny instytucji i opóźnień, amerykańska agencja kosmiczna wciąż prowadzi prace rozwojowe, którym warto poświęcić uwagę.

We wrześniu prace przy rakiecie SLS skupione były m. in. na montażu silników RS-25 do głównego stopnia (zasilane mieszanką ciekłego wodoru i ciekłego tlenu). Działanie to zostało rozpoczęte w NASA Michoud Assembly Facility w stanie Luizjana, 11 września br., a zatem kilka miesięcy później niż zakładano. Pierwsza zainstalowana jednostka opracowana przez Aerojet Rocketdyne, spółkę należącą do L3 Harris Technologies określana jest numerem E2059. Warto zauważyć, że silniki RS-25 mają swoją historię i brały udział w amerykańskim programie Space Shuttle. Przykładowo jednostka 2059 napędzała wahadłowiec Atlantis. Drugi silnik został zainstalowany 15 września, natomiast trzeci i czwarty 19 oraz 20 września br.

Dodajmy również, że silniki RS-25 zostały zainstalowane do głównego stopnia SLS w wersji Block 1, który weźmie udział w najbliższej misji Artemis II, podczas której czworo astronautów obleci Księżyc na wysokości 8900 km nad powierzchnią sprawdzając przy tym działanie kapsuły Orion oraz torując tym samym drogę do wyczekiwanego lądowania na Księżycu w ramach misji Artemis III.

W ramach rozwoju systemu SLS do Artemis II inżynierowie pracują również przy boosterach wspomagających rakietę. W poniedziałek, 25 września br. 10 elementów do dopalaczy dotarło pociągiem do Kennedy Space Center na Florydzie. Po montażu powstaną dwa segmenty silnika na paliwo stałe -solid rocket motor. Przypomnijmy bowiem, że boostery od koncernu Northrop Grumman składają się z trzech segmentów, z których segment silnika jest największy. Po montażu dostarczonych elementów, inżynierowie sprawdzą dany segment, wraz z pozostałymi - przednią (forward skirt) i tylną osłoną (aft skirt). Według NASA, boostery wyprodukują 75% całkowitego ciągu przy starcie rakiety SLS. Całość przedstawiono na zdjęciu poniżej.

Warto również wspomnieć o postępach w pracach do kolejnych misji, np. Artemis III. Na początku sierpnia br. United Launch Alliance dostarczyła do bazy Sił Kosmicznych USA na Przylądku Canaveral górny stopień systemu SLS Block 1, czyli Interim Cryogenic Propulsion Stage (ICPS). Technologia jest napędzana silnikiem RL10, zasilanym przez mieszankę ciekłego wodoru i ciekłego tlenu. Nad jednostką napędową znajduje się zbiornik na ciekły tlen, a nad nim z kolei zbiornik na ciekły wodór. Całość ma niecałe 14 m wysokości i 5 m szerokości.

Zadaniem ICPS jest wyniesienie w stronę Księżyca kapsuły Orion z astronautami na pokładzie. Warto zauważyć, że technologia ta jest zmodyfikowaną wersją podobnego stopnia dla rakiety Delta IV - Delta Cryogenic Second Stage (DCSS), a firma United Launch Alliance w ramach kontraktu z NASA miała dostarczyć trzy ICPS do misji Artemis I, II i III.

W ramach pracy rozwojowych programu SLS, amerykańska agencja kosmiczna działa również w kwestii innych konfiguracji rakiety, czego przykładem był test zmodyfikowanego boostera dla przyszłych wersji SLS.