Europa w kosmicznym wyścigu. Priorytety unijnego komisarza

W latach 1999 – 2000 i 2008 – 2012 Andrius Kubilius stał na czele litewskiego rządu, był także posłem do litewskiego Sejmu. Z wykształcenia fizyk, w latach ZSRR angażował się w działalność opozycyjną, należał do ruchu Sajudis dążącego do niepodległości Litwy. Więcej informacji na temat życiorysu i poglądów dostępnych jest TUTAJ.

Nowe podejście do przestrzeni kosmicznej

Nowy komisarz ds. obrony i przestrzeni kosmicznej Andrius Kubilius będzie realizował swoją strategię, którą nakreślił już podczas wcześniejszych okazji, w tym przesłuchania w Parlamencie Europejskim w listopadzie br. Wiele elementów znalazło się również w liście Ursuli von der Leyen do Kubiliusa z września.

Podczas przesłuchania w PE komisarz zwrócił uwagę na potrzebę uczestniczenia Europy w trwającej rewolucji kosmicznej, której towarzyszy jednak wiele wyzwań, tj. niewystarczające fundusze, brak regulacji prawnych lub luki technologiczne.

Andrius Kubilius zamierza utrzymać europejskie projekty satelitarne, które szczególnie w dobie kryzysów geopolitycznych oraz środowiskowych, stanowią fundamenty bezpieczeństwa państw Unii Europejskiej. Mowa o programach Copernicus (obserwacja Ziemi), Galileo (nawigacja) oraz przyszłej konstelacji IRIS² (komunikacja).

Zarówno podczas przesłuchania w PE, jak i w korespondencji od Ursuli von der Leyen podkreślono potrzebę większego wsparcia dla europejskiego przemysłu kosmicznego, w tym w obszarze dostępu do przestrzeni kosmicznej. „Jesteśmy słabi w wystrzeliwaniu satelitów, ale jesteśmy dobrzy w Galileo i Copernicusie i będziemy bardzo dobrzy również w IRIS²” - powiedział Kubilius, cytowany przez portal Spacenews.com.

Szczególnie w ostatnich latach Stary Kontynent doświadczył problemów związanych z dostępem do przestrzeni kosmicznej, co było spowodowane m. in. opóźnieniami w rozwoju rakiety Ariane 6 lub awarii Vega-C. Pierwsza z nich zaliczyła tylko jeden start, a kolejny, zaplanowany pierwotnie na koniec 2024 r. został przesunięty na przyszły rok. Vega-C natomiast powróci jeszcze w tym roku, po 2-letniej przerwie.

Z drugiej strony nowy komisarz może planować stymulację europejskich firm, które zamierzają świadczyć usługi dostarczenia cargo do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) lub przyszłych placówek orbitalnych. Kubilius nie rozwinął swojej myśli, natomiast pokazuje to większe zainteresowanie obszarem działań, którym dotychczas zajmowała się Europejska Agencja Kosmiczna.

Regulacje prawne

Rozwinięcie europejskiego sektora kosmicznego musi wiązać się również z wdrożeniem norm prawnych. Już we wspomnianym liście Ursuli von der Leyen zasugerowano potrzebę wprowadzenia wspólnych, unijnych norm i zasad dotyczących działalności kosmicznej oraz harmonizację wymogów licencyjnych

Andrius Kubilius stwierdził podczas przesłuchania w PE, że wdrożenie zaplanowano na pierwszą połowę 2025 r., natomiast treść poszczególnych dokumentów pozostaje niejawna.

Źródło: Spacenews.com / Space24.pl